Podczas zorganizowanej 12 kwietnia br. konferencji pt. „Recykling zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego”, głównymi tematami były zobowiązania producentów, świadomość ekologiczna konsumentów oraz przetwórstwo zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (ZSEE) w celu pozyskania surowców, takich jak aluminium, złoto, srebro czy metale ziem rzadkich.
Przetwarzane, ale nie raportowane
Uczestnicy konferencji odnieśli się do zarzutów mówiących, że niewiele sprzętu elektrycznego i elektronicznego jest poddawane recyklingowi. - 40 proc. ZSEE jest selektywnie zbierane, z czego około 90 proc. jest poddawane recyklingowi. Pozostałe 60 proc. jest odzyskiwane, ale nie raportowane - powiedział Wojciech Konecki, dyrektor generalny CECED Polska – Związek Pracodawców AGD.
Branża przetwórstwa ZSEE jest krytykowana za brak transparentności i odpowiedniego raportowania procesów recyklingu, zwłaszcza w przypadku niewielkich punktów odbioru i przetwórstwa odpadów. - W Polsce jest dziurawy system rejestracji zużytego sprzętu. Dodatkowo bardzo dużo sprzętu jest wywożone z kraju bez żadnej kontroli – uzupełnił Grzegorz Skrzypczak, prezes Organizacji Odzysku ElektroEko S.A.
O zmiany w zakresie rejestrowania ZSEE apelowała Julia Patorska, senior manager w Sustainability Consulting Central Europe Deloitte Advisory. - Zastanówmy się, jak w system GOZ włączyć wszystkich, również nieformalne punkty zbiórki. Należałoby stworzyć system informatyczny i bazę zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego – dodała Patorska
Czy wydłużanie okresu życia produktu jest rozwiązaniem?
Łukasz Sosnowski, koordynator Międzyresortowego Zespołu ds. Gospodarki o Obiegu Zamkniętym, podkreślił, że recykling sprzętu elektrycznego zamyka cały cykl gospodarki o obiegu zamkniętym, ale ważne są też działania na etapie produkcji. - Należy wydłużać okresu funkcjonowania produktu oraz tworzyć punkty wypożyczeń sprzętów - dodał.
- Konsumenci chcą wymieniać sprzęty na nowsze, zanim stare się zepsują - odpowiedział Michał Kanownik, prezes Związku Producentów i Importerów Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego ZIPSEE. Kanownik dodał, że producenci proponują oddanie zużytego sprzętu przy okazji zakupu nowego. Rozwiązania korzystne dla konsumentów nie mogą jednak stać w opozycji wobec producentów sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Eksperci odnieśli się także do roli, jaką pełni edukacja konsumentów w kwestii możliwości wykorzystania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. - Bez budowania świadomości o gospodarce o obiegu zamkniętym u konsumentów i producentów, żadne regulacje nie odniosą sukcesu. Musimy budować gospodarkę cyrkularną na pozytywnych i ekonomicznych fundamentach, które zachęcą przedsiębiorców i konsumentów do wywiązywania się z obowiązujących przepisów – uzupełnił Kanownik.
Taniej przetwarzać niż wydobywać
Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny jest przede wszystkim nieocenionym źródłem surowców, które nigdzie nie występują w takiej koncentracji i czystości. Profesor Andrzej Wojciechowski z Instytutu Mechaniki Precyzyjnej podkreślił, że wciąż preferowane są przedsiębiorstwa wydobywcze. - Łatwiej jest odzyskiwać metale ze zużytego sprzętu niż wydobywać - apelował Wojciechowski
Zdaniem Tomasza Stysia surowce ze zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego to jeden z kluczowych elementów gospodarki cyrkularnej, a te w telefonach i tabletach są czystsze niż te wydobyte z Ziemi. – Odzysk tych pierwiastków jest szansą na uniezależnienie się od importu metali ziem rzadkich - dodał Styś.
Natalia Rytelewska-ChilczukDziennikarz, specjalista ds. ochrony środowiska
