© ABCDstock
W odpowiedzi na kryzys energetyczny Komisja Europejska zaproponowała reformę rynku energii elektrycznej. Do jej założeń ustosunkowała się Ekspercka Rada ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i Klimatu, która nie jest usatysfakcjonowana wszystkim propozycjami.
Na łamach Teraz-Środowisko.pl informowaliśmy, że KE chce podjąć się zmian struktury rynku energii elektrycznej, aby uchronić odbiorców przez jej wysokimi i niestabilnymi cenami, które obserwowaliśmy w 2022 r. 14 marca br. przedstawiła założenia reformy, nad którą pochyli się Parlament Europejski i Rada UE. Ma ona na celu poprawienie przejrzystości rynku, elastyczności systemu energetycznego, zwiększenie dostępności do energii z OZE oraz ochronę odbiorców energii i ciepła przed wysokim rachunkami.
Do propozycji reformy ustosunkowała się Ekspercka Rada ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i Klimatu. Polscy eksperci „podzielają potrzebę modyfikacji unijnego modelu rynku energii elektrycznej, który coraz bardziej nie przystaje do obecnych realiów”.
W ocenie ekspertki Moniki Morawieckiej, starszego doradcy w Regulatory Assistance Project (RAP), propozycje KE są wyważone i nie tworzą rewolucji w funkcjonowaniu rynku energii elektrycznej w Europie. Wprowadzają jednocześnie bardzo wiele elementów, które w istotny sposób poprawią sytuację odbiorców oraz ułatwią inwestycje.
Przyspieszenie rozwoju OZE jest konieczne, ale co z barierami?
Eksperci wskazują, że przyspieszenie rozwoju instalacji OZE jest najtańszą formą produkcji energii. W Polsce jedną z barier rozwoju są wydawane odmowy przyłączenia instalacji do sieci oraz ograniczenie stosowania cable pooling. Rada popiera proponowane rozwiązania zobowiązujące operatorów sieci dystrybucyjnej i przesyłowej do regularnego raportowania z dostępnych mocy przyłączeniowych dla nowych instalacji na danym obszarze.
- Stanowisko KE, sensowne w wielu punktach, jest rozczarowujące w zakresie cenowych sygnałów lokalizacyjnych. W mojej opinii zmiana myślenia jest niezbędna, aby zwiększyć impulsy w rozwój elastyczności oraz budowę sieci. Po raz kolejny KE robi krok do tyłu, skupiając się na jednostkach wytwórczych na wielkim, wspólnym rynku energii. Wytwórcy się cieszą, ale po stronie odbiorców takie podejście będzie budzić coraz większy niepokój, bo to nie jest rozwiązanie efektywne kosztowo – wskazuje Joanna Pandera, prezes think tanku energetycznego Forum Energii.
Reforma zakłada zwiększenie roli kontraktów długoterminowych, w tym dwustronnych kontraktów różnicowych (CDf). Rada popiera upowszechnienie ich stosowania dla nowych instalacji OZE. W jej ocenie kontrakty CfD powinny pozostać opcją stosowaną dobrowolnie i według uznania przez państwa członkowskie, z kolei inwestorzy powinni mieć wybór modelu finansowania własnych projektów.
Jednym z proponowanych rozwiązań jest stopniowe zwiększanie liczby stref cenowych. W ocenie ekspertów cena energii powinna określać nie tylko koszt wytworzenia, ale dostarczenia energii elektrycznej do odbiorcy. Takie rozwiązanie zmotywuje do poprawy elastyczności i efektywnej kosztowo rozbudowy sieci.
Wskazane są też działania w zakresie wsparcia elastyczności strony popytowej, redukcji zużycia energii i promocji prosumentów są. Należy jednak zwiększać też udział DSR w rynkach, co może być podstawą poprawy elastyczności KSE.
Co z rynkiem mocy?
W ocenie ekspertów mechanizmy mocy będą potrzebne w kolejnych latach, ale nie powinny koncentrować się wyłącznie na dużych jednostkach wytwórczych. Ważne jest, aby w Polsce zaczęły pojawiać się nowe moce, które umożliwią odstawienie wysłużonych jednostek węglowych.
Kraje członkowskie powinny mieć możliwość przedłużenia stosowania taryf dla gospodarstw domowych i MŚP ustalonych poniżej kosztów produkcji, jak w obecnie obowiązującym Rozporządzeniu UE 2022/1854.
Patrycja RapackaRedaktor
