UD45. Co zawiera ustawa o systemie kaucyjnym w nowej wersji w RCL?

© toodlingstudio

Ministerstwo Klimatu i Środowiska zdecydowało się ukazać wyczekiwany projekt w końcówce lipca. 31 lipca br. w Rządowym Centrum Legislacji opublikowano pokonsultacyjną wersję ustawy o systemie kaucyjnym, tj. projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi⁽¹⁾.

Najnowsza wersja, zgodnie z zapowiedziami, wyłącza z systemu opakowania po produktach mlecznych. Wskazuje też, że dla odpadów pochodzących tylko z wprowadzanego systemu zwrotnego, dokument DPR będzie wydawany przez recyklera na wniosek podmiotu reprezentującego. Potrójna opłata produktowa od 2026 r., stosowna do rodzaju opakowania, ma być silną zachętą do dołączenia do systemu kaucyjnego od samego początku, tj. od stycznia 2025 r.

Większy nadzór nad operatorami

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, MKiŚ chce poszerzyć nadzór nad przyszłymi operatorami systemu kaucyjnego. Podmioty reprezentujące, bo o nich mowa, będą musiały przedstawić harmonogram swoich działań ministerstwu. Jeśli te wzbudzą wątpliwości, zezwolenie może zostać cofnięte z rygorem natychmiastowej wykonalności.

WIOŚ u operatora...

Już w tym roku Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska mają sprawdzić czy operatorzy są gotowi do prowadzenia systemu. Ponadto przprowadzą kontrole w pierwszym roku po uruchomieniu systemu.

... a potem „skarbówka”

Operatorom przypadnie w udziale również opłacenie podatku VAT od kaucji. Będą odgrywali rolę płatnika VAT-u, choć podatnikiem pozostanie producent danego napoju. - Jednocześnie nałożenie na podmiot reprezentujący obowiązków płatnika VAT nie powoduje wyłączenia obowiązków związanych z wykazaniem rozliczenia podatku VAT w ewidencji i deklaracji przygotowywanej przez podatnika wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje. Podatnikiem pozostaje nadal wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje, VAT powstały w związku z niezwróceniem opakowań lub odpadów opakowaniowych będzie wykazywany w rozliczeniach tego podatnika – czytamy w uzasadnieniu ustawy. Projekt wprowadza szczegółowe założenia przepływu podatku VAT.

Co ciekawe - jak pisze MKiŚ - w kwestii opakowań pobranych u jednego operatora, a rozliczonych u innego, to operatorzy systemu kaucyjnego mają ustalić między sobą warunki rozliczania pobranej i zwróceonej kaucji (w formie pisemnej, pod rygorem nieważności).

Szklane wielokrotne. Sprzedajesz? Odbierasz!

Pod kątem organizacyjnym ustawa przewiduje istotne wymogi. Po pierwsze uszczegółowienie zasady powszechności. Podmiot reprezentujący będzie zobligowany do zapewnienia co najmniej jednego stacjonarnego punktu odbierania opakowań i odpadów opakowaniowych objętych systemem kaucyjnym od użytkowników końcowych w każdej gminie. Jak czytamy, „rozwiązaniem wygodnym dla klientów będzie możliwość oddania opakowania szklanego wielokrotnego użytku na napoje i odzyskania kaucji niedaleko miejsca zamieszkania”. Z tego powodu dodano w projekcie obowiązek przyjmowania tego rodzaju opakowań przez jednostki handlu detalicznego o powierzchni poniżej 200 m², jeśli jednostka sprzedaje napoje w takich butelkach.

Marta Wierzbowska-Kujda
Redaktor naczelna, sozolog