
W piątek (7 lipca br.) Sejm RP opowiedział się za zmianą ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Wcześniej ustawa procedowana była w Izbie wyższej parlamentu, gdzie senatorowie zgłosili 39 poprawek do nowelizacji przepisów, zarówno merytorycznych, jak i doprecyzowujących. W toku prac w Izbie przyjęto poprawki doprecyzowujące, a następnie ustawę skierowano do podpisu Prezydenta.
Po złożeniu podpisu przez Prezydenta RP i opublikowaniu ustawy w Dzienniku Ustaw, przepisy z pewnymi wyjątkami wejdą w życie z trzydziestodniowym okresem vacatio legis.
Plan ogólny i zintegrowany plan inwestycyjny
Zaproponowane zmiany, jak podkreślano w uzasadnieniu projektu ustawy, mają na celu „uproszczenie, ujednolicenie i przyspieszenie procedur planistycznych”. Obecnie prawie 1/3 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest procedowana ponad 3 lata. Eksperci podkreślają przy tym, że łączna powierzchnia gmin pokryta planami miejscowymi wynosi w Polsce 9,9 mln ha - zaledwie 31,7% powierzchni kraju (dane na koniec 2021 r.). Dodatkowo, z końcem 2021 r. w Polsce obowiązywało 59,4 tys. planów miejscowych, przy czym tylko 665 gmin (na 2477) miało wskaźnik pokrycia planami miejscowymi w wysokości 90% i więcej.
Kryzys gospodarki przestrzennej w Polsce trwa od wielu lat. Planowana reforma systemu planowania przestrzennego wniesie wiele pozywanych aspektów, zabrakło w niej jednak rozwiązania kilku kwestii – mówi prof. dr hab. Przemysław Śleszyński z IGiPZ PAN.
Nowelizacja zakłada wprowadzenie nowych narzędzi planistycznych – m.in. planu ogólnego i zintegrowanego planu inwestycyjnego (ZPI). Plan ogólny, obligatoryjnie sporządzany dla obszaru całej gminy, będzie aktem prawa miejscowego, który zastąpi dotychczas obowiązujące studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. - Plan ogólny zastąpi dotychczasowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Będzie to dokument zawierający wyłącznie podstawowe ustalenia, które pozwolą gminie zaplanować zrównoważony i harmonijny rozwój. Co ważne, jego ustalenia będą podstawą nie tylko do uchwalania planów miejscowych, ale także do wydawania decyzji o warunkach zabudowy – wyjaśniano w komunikacie Ministerstwa Rozwoju i Technologii (MRiT).
Zintegrowany plan inwestycyjny natomiast będzie stanowić swojego rodzaju plan miejscowy, uchwalany przez radę gminy na wniosek inwestora. Jak wyjaśniał projektodawca w uzasadnieniu, nadanie ZPI rangi planu miejscowego „zwiększy udział mieszkańców w postępowaniu i uporządkuje zasady lokalizacji inwestycji, wprowadzając warunek zgodności z planem ogólnym, jak przy każdym planie miejscowym”.
Rejestr urbanistyczny
Dodatkowo w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dodany zostanie nowy rozdział wprowadzający podstawy prawne do utworzenia nowego rejestru publicznego prowadzonego on-line – Rejestru Urbanistycznego.
Rejestr stanowić będzie główne źródło informacji oraz danych przestrzennych i – zdaniem ustawodawcy – „podniesie efektywność zarządzania przestrzenią, ułatwi partycypację społeczną, zapewni transparentność procedur planistycznych, jak również przyspieszy proces inwestycyjny”.

Dziennikarz, inżynier środowiska
