Zanim złożysz wniosek o dotację na odwiert geotermalny

© RGtimeline

W ramach programu priorytetowego Geologia i górnictwo⁽¹⁾ można ubiegać się m.in. o dofinansowanie badań środowiskowych związanych z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złóż wód termalnych oraz możliwościami pozyskiwania energii cieplnej suchych skał. O wsparcie finansowe na wykonanie odwiertu badawczego mogą się ubiegać zarówno jednostki samorządu terytorialnego, jak i przedsiębiorcy, choć dla każdej z grup obowiązują inne zasady konkursu. Budżet całego programu wynosi do 1 606,82 mln zł, a jednym z zawartych w programie wskaźników osiągnięcia celu jest budowa co najmniej 20 odwiertów geotermalnych. Umowy zawierane są do 2020 r. (okres wdrażania całego programu to 2015-2023).

Odrzucono prawie 70 proc. wniosków

Choć w latach 2016-17 wnioskodawcy przedstawili do zaopiniowania 55 wniosków, dotychczas podpisano jedynie siedem umów na łączną kwotę 134,8 mln zł.

Wnioski najpierw podlegają ocenie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), a następnie te pozytywnie ocenione są przekazywane do Ministerstwa Środowiska (MŚ), w celu ich zaopiniowania przez ministra właściwego ds. środowiska, w osobie Głównego Geologa Kraju. Dopiero wnioski zaopiniowane pozytywnie w MŚ są przedstawiane Zarządowi i Radzie Nadzorczej NFOŚiGW i po pozytywnych decyzjach tych organów przeradzają się w rzeczywiście podpisywane umowy o dofinansowanie.

Statystyki z lat 2016-2017 kształtują się następująco:

• złożono w sumie 55 wniosków,
• w NFOŚiGW 19 zostało ocenionych negatywnie, a 36 pozytywnie,
• następnie z tych 36 wniosków MŚ zaopiniowało negatywnie 19, a pozytywnie 7,
• 10 wniosków złożonych w 2017 r. oczekuje jeszcze na opinię MŚ,
• dotychczas podpisano więc 7 umów o dofinansowanie.

Z przedstawionych danych wynika, że w sumie negatywną decyzję otrzymało prawie 70 proc. złożonych wniosków, podczas gdy pozytywną opinię od obu instytucji otrzymało niecałe 13 proc. Dlaczego gros próśb jest odrzucanych, gdy jednocześnie miejsce dla geotermii znalazło się w takim dokumencie, jak Polityka Surowcowa Państwa, a eksperci zapewniają, że jest potencjał rozwoju geotermii w Polsce?

Co było źle we wnioskach?

O odpowiedź na to pytanie poprosiliśmy obie instytucje opiniujące wnioski o dofinansowanie odwiertów.

Odpowiedzi udzieliła nam kierownik Wydziału Geologii i Górnictwa NFOŚiGW Beata Kuś. Wyjaśniła, że negatywna ocena NFOŚiGW wniosków o dofinansowanie z zakresu geotermii dotyczyła głównie niespełnienia kryteriów ustalonych w załączniku do programu priorytetowego Geologia i górnictwo pn. Analiza uwarunkowań wykorzystania zasobów geotermalnych. We wspomnianym załączniku znajdują się kryteria, z których część jest warunkiem koniecznym, a ich niespełnienie powoduje odrzucenie wniosku. Do tej grupy należą:

1. Posiadanie projektu robót geologicznych,
2. Posiadanie decyzji zatwierdzającej projekt robót geologicznych,
3. Uwzględnienie geotermii w Założeniach do Planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe (zgodnie z art. 19 ust. 8 Prawa energetycznego) na danym obszarze,
4. Sporządzony wstępny bilans energetyczny, uwzględniający zapotrzebowanie na energię geotermalną,
5. Uwzględnienie OZE, w szczególności geotermii, w PGN⁽²⁾,
6. Wykazanie dostępności sieci ciepłowniczej i możliwości oddania ciepła/energii do sieci, w powiązaniu z lokalizacją otworu lub wykazanie możliwości wykorzystania pozyskanego ciepła/energii do ogrzewania dużych obiektów na zintegrowanym obszarze.

Pieniądze nie tylko na odwierty badawcze

Od maja br. trwa kolejny nabór, który zakończy się w listopadzie lub w momencie wyczerpania środków. Jak dowiedzieliśmy się w NFOŚiGW - są jeszcze fundusze do rozdysponowania.

- W 2018 roku trwa do 30 listopada nabór ciągły wniosków. W jego ramach złożono dotychczas jeden wniosek o dofinansowanie, natomiast z podglądu generatora wniosków wynika, że siedem wniosków jest w trakcie przygotowywania i mogą one wkrótce zostać złożone do NFOŚiGW. Natomiast zainteresowanie geotermią jest nadal duże, o czym świadczą liczne zapytania potencjalnych wnioskodawców w tym zakresie. Dlatego zachęcamy do składania wniosków, gdyż czyste powietrze na terenie polskich miast jest celem nadrzędnym, a geotermia jest zeroemisyjnym źródłem ciepła – podkreśla Jarosław Roliński, dyrektor Departamentu Ochrony Ziemi NFOŚiGW, w ramach którego realizowany jest program Geologia i górnictwo.

Podmioty, których wnioski zostały zaopiniowane pozytywnie i odwierty będą tam budowane, mają dalsze możliwości. Jak zapewnia Roliński, Fundusz podszedł do zagadnienia odwiertów geotermalnych kompleksowo, zostały przygotowane i zatwierdzone stosowne programy priorytetowe. Pierwszy program to właśnie Geologia i Górnictwo, drugi dotyczy jakości powietrza. - Dofinansowanie budowy nowej, rozbudowy lub modernizacji istniejącej ciepłowni/elektrociepłowni geotermalnej, a także modernizacji lub rozbudowy istniejących źródeł wytwarzania energii o ciepłownie/elektrociepłownie geotermalne oraz rekonstrukcji otworu lub wykonania otworu chłonnego umożliwia program priorytetowy Poprawa jakości powietrza⁽³⁾ Część 1) Energetyczne wykorzystanie zasobów geotermalnych. Na ten cel możliwe jest również sięgnięcie po środki unijne, dla których instytucją wdrażającą jest NFOŚiGW – wyjaśnia Roliński.

Dominika Adamska
Sekretarz redakcji, geograf

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.