Zanieczyszczenie powietrza nadal zbyt wysokie w całej Europie

© stokkete

Zgodnie z opublikowanym dziś raportem „Air quality in Europe — 2018 report” Europejskiej Agencji Środowiska⁽¹⁾ (EEA), pomimo osiągniętych znacznych poziomów redukcji zanieczyszczeń, jakość powietrza w Europie nadal pozostawia wiele do życzenia. Publikacja przedstawia najnowsze dane o jakości powietrza zgłoszone przez ponad 2,5 tys. stacji monitorujących w Europie w 2016 r. Uzyskane dane zestawiono zarówno z normami emisyjnymi obowiązującymi na obszarze UE, jak i restrykcyjnymi zaleceniami emisyjnymi stosowanymi przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

Transport i spalanie paliw głównymi źródłami zanieczyszczeń

Jednym z głównych źródeł zanieczyszczań powietrza w Europie był sektor transportu drogowego. W 2016 r. miał on największy udział w całkowitej emisji dwutlenku azotu (NO₂) oraz znaczący udział w emisji tlenku węgla (CO), pyłu zawieszonego o średnicy nie większej niż 2,5 μm (PM2,5) i ołowiu (Pb). Jak wynika z raportu, roczna wartość graniczna dla NO₂ była notorycznie przekraczana w całej Europie, zarówno dla wartości dopuszczalnej przez UE, jak i WHO. Stężenia powyżej wartości dopuszczalnych dla tego zanieczyszczenia odnotowano w 23 państwach sprawozdających, dotyczy to 11,5 proc. wszystkich stacji pomiarowych NO₂. Narażenie na NO₂ spowodowało przedwczesną śmierć około 79 000 osób w 2015 r. we wszystkich krajach Europy.

Największy udział w całkowitej emisji pierwotnych cząstek stałych miało spalanie paliw w sektorze komercyjnym, instytucjonalnym i komunalnym. Sektory te miały największy wkład w emisję benzo(a)pirenu, pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 a także CO, Cd, SOx, Ni i NOx. W dużej części Europy odnotowano przekroczenia unijnych wartości granicznych dla zanieczyszczeń pyłowych (PM). Dla PM o średnicy 10 μm lub mniej (PM10), przekroczenia stężeń zarejestrowano na 19 proc. stacji w 19 z 28 państw członkowskich UE. Stężenia PM2,5 powyżej dopuszczalnych norm zarejestrowano na 5 proc. stacji sprawozdawczych w 4 z 28 państw. Wartości graniczne opracowane przez WHO dla PM10 i PM2,5 przekroczone zostały, kolejno, na 48 proc. oraz 68 proc. stacji znajdujących się we wszystkich raportowanych krajach.

Zanieczyszczenie benzo(a)pirenem głównie w miastach

Stężenia benzo(a)pirenu powyżej 1 ng/m sześc. odnotowane zostały w 13 państwach sprawozdawczych (31 proc. wszystkich stacji monitorujących). Podobnie jak w poprzednich latach, w 2016 r. przekroczenia dominowały w Europie Środkowej i Wschodniej, głównie na stacjach miejskich i podmiejskich (94 proc. wszystkich stacji, na których odnotowano przekroczenia).

Produkcja i dystrybucja energii były największym źródłem tlenków siarki (SOx), rtęci (Hg) i niklu (Ni), z kolei sektor rolnictwa odpowiedzialny był za większość emisji amoniaku (NH₃) i metanu (CH₄), a także znaczną ilość emisji benzo(a)pirenu, PM10 i niemetanowych lotnych związków organicznych NMLZO. Gospodarka odpadami przyczyniła się do znacznej emisji metanu (CH₄) oraz pyłu PM10.

Mogłoby być lepiej

Autorzy raportu podkreślili znaczenie już podejmowanych działań, zmierzających do redukcji emisji zanieczyszczeń powietrza. Zwrócono jednak uwagę, że mimo podejmowanych działań, jakość powietrza na wielu obszarach wciąż pozostaje na niezadowalająco niskim poziomie. - Aby ograniczyć zanieczyszczenie powietrza, należy utrzymać współpracę i skoordynowane działania na poziomie międzynarodowym, krajowym i lokalnym, w koordynacji z innymi politykami środowiskowymi, klimatycznymi i sektorowymi. Potrzebne są również całościowe rozwiązania obejmujące rozwój technologiczny, zmiany strukturalne i zmiany zachowań, a także zintegrowane podejście wielodyscyplinarne – czytamy w raporcie.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.