Ustawa o tzw. uciążliwości zapachowej jest niezbędna; dzięki niej mieszkańcy odetchną z ulgą, a właściciele gruntów w sąsiedztwie dużych ferm będą mogli swobodniej nimi dysponować – ocenił wójt gminy Cekcyn w woj. kujawsko-pomorskim, wiceprzewodniczący Zarządu Związku Gmin Wiejskich RP, Jacek Brygman. - Niewątpliwe jest to krok konieczny. Z racji pełnienia funkcji wójta spotkałem się z tym problemem na terenie gminy jeszcze w poprzednich latach, kiedy mówiło się o tzw. ustawie odorowej – powiedział w rozmowie z Serwisem Samorządowym PAP.
Więcej na temat projektowanych przepisów w artykule pt. Projekt ustawy "odorowej" - w uzgodnieniach międzyresortowych
Problematyczna ferma lisów
W gminie Cekcyn jakiś czas temu problemem dla mieszkańców była ferma lisów – opowiada Brygman. - Mieszkańcy przede wszystkim nie wiedzieli, że będzie powstawała tam ferma lisów. Ja też o tym nie wiedziałem. Wtedy, zgodnie z ówczesnym prawem, właściciel gruntu rolnego mógł wystąpić o zgodę na budowę budynku gospodarczego nie określając przeznaczenia, i taką decyzję o warunkach zabudowy od nas otrzymał, a potem okazało się, że założył tam fermę lisów – relacjonuje. - Były uciążliwości odorowe, było kilka spotkań z mieszkańcami, kontrole weterynaryjne i określone obostrzenia narzucane, ale nieprzyjemne zapachy oddziaływały dosyć mocno na sąsiednie nieruchomości – wskazał wójt Cekcyna.
Jak wyjaśnił, ferma lisów otoczona była przeważnie gruntami rolnymi, ale ich właściciele obawiali się, że ze względu na bliskość hodowli, nie mieliby, na przykład, możliwości sprzedaży swojej ziemi na działalność inną niż rolnicza.
W opinii Brygmana sprawa lokalizacji uciążliwych dla mieszkańców hodowli zwierząt, powinna pozostać w gestii samorządów. - Na pewno jestem zwolennikiem tego, żeby jak najwięcej kompetencji co do tego pozostało jednak w gestii rady gminy, czyli w planowaniu przestrzennym – powiedział wójt gminy Cekcyn.
Czytaj: [Opinia eksperta] Nieprzyjemny zapach też jest zanieczyszczeniem
Co mają okreslać nowe przepisy?
Projekt ustawy o minimalnej odległości dla planowanego przedsięwzięcia sektora rolnictwa, którego funkcjonowanie może wiązać się z ryzykiem powstawania uciążliwości zapachowej, powstał w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Obecnie został skierowany do uzgodnień międzyresortowych. Nowe przepisy określają na 500 m minimalną odległość, w jakiej może być zbudowana duża ferma zwierząt, aby zapachy nie były uciążliwe dla okolicznych mieszkańców. Projekt ustawy jest tożsamy z tym, którym zajmował się rząd w 2019 r., jednak wówczas, pod wpływem silnej krytyki hodowców, po kilku miesiącach prace nad projektem ustały.
Autorzy projektu wyjaśniają, choć istnieją przepisy dotyczące uciążliwości zapachowej, to "mając na uwadze ilość wniosków o podjęcie interwencji dotyczących występowania uciążliwości zapachowych powodowanych głównie przez instalacje przeznaczone do chowu i hodowli zwierząt koniecznym jest określenie przede wszystkim minimalnej odległości dla planowanego przedsięwzięcia sektora rolnictwa, którego funkcjonowanie może wiązać się z ryzykiem powstawania uciążliwości zapachowej".
Chodzi o obiekty chowu zwierząt, dla których wymagane jest uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w liczbie nie mniejszej niż 210 DJP lub mniejszej niż 210 DJP, jeżeli w odległości mniejszej niż 210 m od tego przedsięwzięcia znajduje się inna ferma hodowlana. DJP to umowna jednostka liczebności zwierząt hodowlanych w gospodarstwie; np. jedna krowa (o masie 500 kg) to 1 DJP, maciora - 0,35 DJP, tucznik - 0,14 DJP. Projektowane przepisy określają, że minimalna odległość wyrażona jest w metrach i jest równa w przypadku chowu lub hodowli zwierząt liczbie nie mniejszej niż 210 DJP i nie większej niż 500 DJP; w przypadku chowu lub hodowli zwierząt w liczbie równej lub większej niż 500 DJP, musi ona wynosić co najmniej 500 metrów.
Według projektowanych przepisów, "w przypadku planowanego przedsięwzięcia w liczbie mniejszej niż 210 DJP realizowanego przez rolnika indywidualnego, w tym prowadzącego działalność gospodarczą nie należy sumować innych przedsięwzięć w zakresie chowu lub hodowli zwierząt usytuowanych w odległości mniejszej niż 210 m od tego przedsięwzięcia".
W sytuacji gdy rolnik planuje inwestycję w odległości mniejszej niż 210 m od budynku mieszkalnego wielorodzinnego, będzie musiał uzyskać zgodę od wszystkich właścicieli lokali tego budynku.
Czym jest uciążliwośc zapachowa?
Uciążliwość zapachowa, jak określono w projekcie, to stan dyskomfortu, subiektywnie odczuwanego przez człowieka w sferze fizycznej i psychicznej, spowodowany zapachem substancji występującej w powietrzu. Odory mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie człowieka, wywołać depresję, znużenie, problemy oddechowe, bóle głowy, nudności, podrażnienie oczu i gardła.
Zgodnie z przeprowadzonym w 2015 r. badaniem, połowa Polaków postrzegała tzw. odór jako poważny problem w naszym kraju. Wśród trzech największych potencjalnych uciążliwości w sąsiedztwie miejsca zamieszkania, Polacy najczęściej wymieniają fermy trzody chlewnej (42 proc.). Z analizy skarg i wniosków zgłaszanych do Inspekcji Ochrony Środowiska w zakresie zanieczyszczenia powietrza wynikało, że większość dotyczyła uciążliwości zapachowej - na 3348 skarg (2018 r.), ponad 79 proc. (2655 skarg) to skargi na zapachy. Najwięcej skarg napłynęło z woj, łódzkiego, mazowieckiego i podkarpackiego.
Jak wskazuje resort środowiska, w latach 2010-2015 łącznie wydano 536 pozwoleń na budowę instalacji powyżej 210 DJP - w roku 2015 nastąpił wzrost o 298 proc. w stosunku do roku 2010. Dane te wskazują na dynamiczny rozwój chowu i hodowli zwierząt w Polsce.
Uzyskanie pozwolenia zintegrowanego jest niezbędne do prowadzenia chowu i hodowli o obsadzie większej niż 40 tys. stanowisk dla drobiu, 2 tys. stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg, 750 stanowisk dla macior. W 2015 r. wydano 926 pozwoleń, z czego ponad 61 proc. instalacji chowu i hodowli zwierząt koncentruje się w obrębie pięciu województw: wielkopolskiego, mazowieckiego, zachodnio-pomorskiego, łódzkiego i kujawsko-pomorskiego.
Proponuje się, by ustawa weszła w życie od 1 stycznia 2022 r.
Źródło: Serwis Samorządowy PAP
Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
