Choć święto Wszystkich Świętych dopiero za kilka dni, to na cmentarzach w całej Polsce pojawia się coraz więcej osób porządkujących groby swoich bliskich. Nieodzownym elementem tradycji jest pozostawianie zapalonych zniczy w miejscu pochówku zmarłych - po wykorzystaniu przedmioty te generują jednak ogromne wyzwanie związane z ich dalszym losem w postaci odpadów. Jak twierdzi Stefan Walędziak, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Producentów Świec i Zniczy (OSPŚiZ), w skali całego roku w Polsce produkuje się około 300 milionów zniczy, z czego około 60 proc. (180 mln) trafia na rynek krajowy, a 40 proc. - na rynek zagraniczny. Warto jednak dodać, że w ostatnim czasie pojawiają się inicjatywy, które - choć częściowo - umożliwiają ponowne wykorzystanie odpadów z cmentarzy.
Znicze dostają drugie życie
Na cmentarzach komunalnych Miłostowo i Junikowo w Poznaniu od września 2020 roku odwiedzający mają możliwość pozostawienia niezniszczonych szklanych zniczy na specjalnie przygotowanych do tego regałach. Każdy chętny może taki znicz zabrać i - wypełniając go kupionym przez siebie wkładem - użyć ponownie.
- Widzimy, że na regałach pojawiają się szklane znicze, co niezmiernie cieszy - mówi w rozmowie z Teraz Środowisko Mateusz Dzioba, zastępca dyrektora Usług Komunalnych w Poznaniu. - Dla nas jest to też duża ulga przy sprzątaniu terenu. Akcja pomaga także osobom, które odwiedzają cmentarz - nie muszą przynosić własnych szklanych zniczy. Wystarczy, że zabiorą ze sobą wkłady - przyznaje.
Mateusz Dzioba dodaje, że nieprzerwana rotacja na cmentarnych regałach dowodzi, że inicjatywa budzi żywe zainteresowanie mieszkańców Poznania.
Czy recykling wkładów do zniczy jest możliwy?
Poza samymi zniczami sporym wyzwaniem podczas zbiórki odpadów są zużyte wkłady. Jak poinformował Mateusz Dzioba, na obecną chwilę brak systemowych rozwiązań w tej kwestii, a problematyczne odpady nadal lądują na lokalnym śmietniku.
- Podejmowaliśmy rozmowy m.in. z jednym z większych producentów zniczy w Polsce, by przekazać wkłady do recyklingu. Obecnie te rozmowy ustały – powiedział. Wyraził jednocześnie nadzieję, że w przyszłych latach uda się wypracować odpowiedni model współpracy.
Czy zatem zabrudzone parafiną i woskiem wkłady mają po wykorzystaniu szansę na dalsze życie? - W przypadku tworzyw sztucznych dodatek parafiny czy innych produktów parafinopodobnych wcale nie przeszkadza w recyklingu, a wręcz przeciwnie - tworzywo z dodatkiem parafiny ma lepsze właściwości - stwierdził w rozmowie z Teraz Środowisko Stefan Walędziak. Prezes OSPŚiZ odniósł się również do pochodzenia materiałów, z których wytwarza się plastikowe elementy zniczy.
- W przypadku tworzyw sztucznych wykorzystywanych w produkcji zniczy około 95 proc. pozyskuje się z odpadów z branży motoryzacyjnej i AGD. Znicz produkowany z tworzyw niepochodzących z recyklingu byłby około 3 razy droższy – dodał.
Warto mieć na uwadze, że znicze i wkłady powinny trafiać do pojemników na odpady zmieszane, gdyż aktualnie nie mogą być poddane recyklingowi.
Magdalena WięckowskaDziennikarz