Rada UE przyjęła nowe rozporządzenie, które umacnia przepisy dotyczące zrównoważoności w odniesieniu do baterii i zużytych baterii. Rozporządzeniem objęty zostanie cały cykl życia baterii – od ich produkcji po ponowne użycie i recykling. Dzięki temu będą one bardziej bezpieczne, ekologiczne i konkurencyjne.
- Baterie odgrywają kluczową rolę w dekarbonizacji i przechodzeniu UE na bezemisyjne środki transportu. Jednocześnie w zużytych bateriach znajduje się wiele cennych zasobów. Musimy być w stanie ponownie wykorzystać te surowce krytyczne zamiast polegać na dostawach z państw trzecich. Nowe przepisy będą promować konkurencyjność europejskiego przemysłu i zapewnią, że nowe baterie będą ekologiczne i przyczynią się do zielonej transformacji - Teresa Ribera, hiszpańska minister transformacji ekologicznej.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady będzie miało zastosowanie do wszystkich baterii, w tym wszystkich zużytych baterii przenośnych, baterii przemysłowych, akumulatorów (do pojazdów elektrycznych oraz samochodów i maszyn) oraz baterii stosowanych w lekkich środkach transportu (np. elektrycznych rowerach, motorowerach i hulajnogach).
Gospodarka o obiegu zamkniętym
Nowe przepisy obejmujące cały cykl życia baterii służą promowaniu gospodarki o obiegu zamkniętym. Wskazują one zatem wymogi co do postępowania z zużytymi bateriami, w tym cele i obowiązki w zakresie ich zbiórki, cele w zakresie odzysku materiałów i obowiązki dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
Rozporządzenie określa obowiązujące producentów cele w zakresie zbierania zużytych baterii przenośnych (63% do końca 2027 r. i 73% do końca 2030 r.) i wprowadza specjalny cel dotyczący zbierania zużytych baterii z lekkich środków transportu (51% do końca 2028 r. i 61% do końca 2031 r.).
Ustala również cel dotyczący odzyskiwania litu na poziomie 50% do końca 2027 r. i 80% do końca 2031 r. Wartości te będzie można zmienić za pomocą aktów delegowanych w zależności od postępów rynkowych i technologicznych i dostępności tego surowca.
Przewidziano także obowiązkowe minimalne poziomy zawartości materiałów z recyklingu w bateriach przemysłowych oraz akumulatorach pojazdów i maszyn. Wstępne docelowe poziomy wynoszą 16% kobaltu, 85% ołowiu, 6% litu i 6% niklu. Baterie będą musiały posiadać dokumentację poświadczającą zawartość materiałów z recyklingu.
Do końca 2025 r. wydajność recyklingu ma wynieść 80% dla baterii niklowo-kadmowych i 50% dla innych zużytych baterii.
Do 2027 r. użytkownicy końcowi powinni móc usuwać i wymieniać baterie przenośne wmontowane do urządzeń. Termin ten zapewni wytwórcom wystarczającą ilość czasu na dostosowanie produktów do tego wymogu. Przepis ten ma duże znaczenie dla konsumentów. Baterie z lekkich środków transportu wymieniać będą musiały niezależne, profesjonalne podmioty.
Sprawiedliwe przepisy dla wszystkich operatorów
Nowe przepisy służą poprawie działania rynku wewnętrznego w odniesieniu do baterii i zapewnieniu bardziej sprawiedliwej konkurencji dzięki wymogom w zakresie bezpieczeństwa, zrównoważoności i etykietowania.
Uda się to osiągnąć za pomocą kryteriów dotyczących wydajności, trwałości i bezpieczeństwa, ścisłych restrykcji w odniesieniu do substancji niebezpiecznych, takich jak rtęć, kadm i ołów, a także dzięki informacjom na temat śladu węglowego baterii.
Rozporządzenie wprowadza też wymogi informacyjne i wymogi dotyczące etykietowania, m.in. w odniesieniu do komponentów baterii i zawartości materiałów z recyklingu, a także „paszport” baterii i kod QR. Aby zapewnić państwom członkowskim i podmiotom gospodarczym wystarczająco dużo czasu na przygotowanie, wymogi dotyczące etykietowania zaczną obowiązywać najpóźniej w 2026 r, a kod QR – w 2027 r.
Zmniejszenie wpływu na środowisko i społeczeństwo
Nowe rozporządzenie ma na celu zmniejszenie wpływu na środowisko i społeczeństwo w ciągu całego cyklu życia baterii. Rozporządzenie wprowadza zatem restrykcyjne wymogi należytej staranności obowiązujące operatorów. Będą oni musieli sprawdzać źródło surowców stosowanych w bateriach, które wprowadzają na rynek. Obowiązek ten nie będzie dotyczyć małych i średnich przedsiębiorstw.
Co dalej?
Dzisiejsze głosowanie w Radzie kończy procedurę przyjmowania rozporządzenia. Zostanie teraz ono podpisane przez Radę i Parlament Europejski. Następnie ukaże się w Dzienniku Urzędowym UE, a jego przepisy wejdą w życie 20 dni później.
Kontekst
Celem rozporządzenia o bateriach jest utworzenie gospodarki o obiegu zamkniętym dla sektora baterii – przepisami objęto wszystkie etapy cyklu życia baterii, od ich projektowania po przetwarzanie odpadów. Inicjatywa ta jest niezwykle istotna, zwłaszcza ze względu na ogromny rozwój elektromobilności. Oczekuje się, że do 2030 r. popyt na baterie wzrośnie ponad dziesięciokrotnie.
Nowe rozporządzenie zastąpi obecną dyrektywę w sprawie baterii z 2006 r. i uzupełni istniejące przepisy, w szczególności w zakresie gospodarowania odpadami.
10 grudnia 2020 r. Komisja Europejska przedstawiła projekt rozporządzenia w sprawie baterii. 17 marca 2022 r. Rada przyjęła swoje podejście ogólne. Parlament Europejski przyjął swoje stanowisko negocjacyjne na posiedzeniu plenarnym 10 marca 2022 r. Po międzyinstytucjonalnych negocjacjach prezydencja Rady i negocjatorzy Parlamentu Europejskiego osiągnęli wstępne porozumienie. Parlament zatwierdził je na sesji plenarnej 14 czerwca 2023 r.
Źródło: Rada UE
