Przypadki nielegalnego transgranicznego przemieszczania opadów są wykrywane głównie podczas kontroli drogowych, zanim ładunek dotrze do miejsca przeznaczenia lub w trakcie kontroli w miejscach, gdzie odpady zostały już wyładowane - powiedział PAP główny inspektor ochrony środowiska Krzysztof Gołębiewski.
Główny Inspektor Ochrony Środowiska poinformował, że w latach 2018-2022 inspektorzy WIOŚ przeprowadzili łącznie 906 kontroli w podmiotach biorących udział w przywozie lub wywozie odpadów. W ramach kontroli ujawniono 176 przypadków nielegalnego przemieszczania odpadów oraz stwierdzono łącznie 780 naruszeń.
"Efektywne i skuteczne współdziałanie w zapobieganiu nielegalnemu międzynarodowemu przemieszczaniu odpadów zapewniają także wspólne akcje kontrolne transportów odpadów z udziałem przedstawicieli innych organów. W latach 2018-2022 podczas wspólnych kontroli, inspektorzy WIOŚ oraz przedstawiciele Krajowej Administracji Skarbowej, Straży Granicznej, Inspekcji Transportu Drogowego i Policji skontrolowali 14 985 transportów, w tym ujawnili 164 przypadki nielegalnego przemieszczania odpadów oraz w 38 przypadkach stwierdzili naruszenia obowiązujących przepisów w zakresie transgranicznego przemieszczania odpadów oraz decyzji GIOŚ" - powiedział Krzysztof Gołębiewski.
Dodał, że służby zaangażowane w kontrole przemieszczania odpadów prowadzą również kontrole bez udziału Inspekcji Ochrony Środowiska. W 2021 r. KAS, ITD oraz Straż Graniczna w ramach kontroli przemieszczania odpadów skontrolowały blisko 27500 ładunków.
Czytaj też: W gminie Wołów policja zatrzymała transport nielegalnych odpadów
Zgodnie z danymi Krajowej Administracji Skarbowej liczba zgłoszeń transportów do Systemu Elektronicznego Nadzoru Transportu (SENT) w roku 2022 wyniosła 182 964, a rok później w systemie zarejestrowano 105 176 transportów co łącznie daje liczbę 288 140 zgłoszeń. W ramach działań prowadzonych przez KAS we współpracy z Inspekcją Ochrony Środowiska przeprowadzono 18 686 kontroli w roku 2022 oraz 12 055 kontroli w roku 2023.
"Wśród ujawnionych w ubiegłym roku przez inspektorów WIOŚ, Inspekcji Transportu Drogowego, funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej oraz organy niemieckie przypadków nielegalnego, międzynarodowego przemieszczania odpadów z Niemiec do Polski – 54 dotyczyły przywozu odpadów w postaci pojazdów i odpadów z pojazdów, natomiast 28 przypadków dotyczyło przywozu odpadów innych niż pojazdy" - przekazał Gołębiewski. Dodał, że w 2023 roku ujawniono odpowiednio 22 przypadki nielegalnej wysyłki odpadów z pojazdów z Niemiec do Polski oraz 17 przypadków dotyczących pozostałych odpadów.
"W odniesieniu do nielegalnych wysyłek do Polski odpadów innych niż pojazdy należy zauważyć, że w wielu przypadkach odpady były wysyłane do nieuprawnionych odbiorców. Podmioty z terenu Polski, które były wskazane w dokumentach transportowych jako odbiorcy odpadów, często nie posiadały wymaganych zezwoleń na gospodarowanie odpadami, ani instalacji do odzysku przywiezionych odpadów. Inne nieprawidłowości dotyczyły przypadków, w których dokumentacja dołączana do transportów wysyłanych do Polski była albo niepełna, albo zawierała nieprawdziwe informacje odnośnie charakteru wysłanych do Polski odpadów" - poinformował Główny Inspektor Ochrony Środowiska.
GIOŚ zaznaczył, że do skutecznego zwalczania nielegalnego przemieszczania odpadów przyczynił się także System Elektronicznego Nadzoru Transportu (SENT), który prowadzony jest przez Krajową Administrację Skarbową.
"Od 22 lutego 2022 r. każdy przywóz odpadów do Polski oraz przewóz odpadów przez terytorium kraju transportem drogowym oraz kolejowym musi zostać zarejestrowany w systemie SENT. Obowiązek zgłoszenia przewozu odpadów do systemu SENT dotyczy wszystkich rodzajów odpadów, w tym także odpadów z tzw. zielonej listy, których przywóz nie wymaga uzyskania zezwolenia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Wyjątkiem od obowiązku rejestracji w systemie SENT jest przywóz lub tranzyt odpadów z zielonej listy, przeznaczonych do odzysku o masie nieprzekraczającej 20 kg" - mówił Główny Inspektor Ochrony Środowiska.
Do tej pory najwięcej zgłoszeń nielegalnego transgranicznego przemieszczania odpadów w związku z kontrolą SENT dotyczyło odpadów przywożonych do Polski, a pojedyncze przypadki dotyczyły tranzytu. W związku z kontrolą w ramach SENT ujawniono 17 przypadków nielegalnego przemieszczania odpadów na łączną masę ponad 297 ton odpadów.
GIOŚ koordynuje działania związane ze zwalczaniem nielegalnego przemieszczania odpadów na terenie kraju i jako organ odpowiedzialny za wykonanie unijnego rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów prowadzi wszystkie tego typu sprawy w kraju.
Przemieszczanie odpadów jest monitorowane przez inspektorów WIOŚ, którzy kontrolują podmioty gospodarcze, a inspekcje transportów odpadów wykonywane są przez Inspekcję Transportu Drogowego (ITD), Straż Graniczną (SG), Krajową Administrację Skarbową (KAS) oraz Policję.
Główny Inspektor Ochrony Środowiska podkreślił, że organy inspekcji ochrony środowiska, poza kontrolami podmiotów, prowadzą - wspólnie z innymi służbami - kontrole transgranicznego przemieszczania odpadów, aby przeciwdziałać nielegalnemu przemieszczaniu odpadów, oraz kontrole prawidłowej realizacji przemieszczeń legalnych.
Kontrole takie odbywają się przede wszystkim na przejściach granicznych i są przeprowadzane przez funkcjonariuszy Straży Granicznej lub KAS na przejściach granicznych na granicy zewnętrznej UE, a także w portach morskich, przy współudziale Inspekcji Ochrony Środowiska.
Kontrole odbywają się również na drogach krajowych oraz w obszarach przygranicznych granicy wewnętrznej UE. Są to kontrole przeprowadzane przez inspektorów ITD, grupy mobilne KAS, SG oraz Policję, przy współudziale Inspekcji Ochrony Środowiska. Ujawnione podczas kontroli przypadki nielegalnego transgranicznego przemieszczania odpadów zgłaszane są przez organy kontrolne do GIOŚ oraz do Prokuratury.
Źródło:
