© Solar Heat Europe
Ciepłownictwo, bazujące w niemal w 70% na węglu, szuka sposobów na dekarbonizację. - Przewidywano, że ciepłownictwo będzie „zazieleniane” głównie przez geotermię i biomasę oraz biogaz. Ten ostatni może być malutkim dodatkiem, ponieważ nie każda lokalizacja pozwala na jego budowę. Geotermia głęboka to równie rzadka możliwość, zarówno jeśli chodzi o możliwe lokalizacje, jak i koszty (obecnie to najdroższe rozwiązanie). Za to każda ciepłownia może jednak stosować energię słoneczną, na dachach lub gruncie – mówi Grzegorz Wiśniewski, prezes IEO. - Każda ciepłownia może na początek dodać 1-2 MW w kolektorach słonecznych na własnym terenie i kilkanaście na terenach przyległych poprzemysłowych lub nieużytkach. Wyzwaniem jest na pewno przestrzeń, ale tereny przyległe do ciepłowni często są własnością gminy i warto wykorzystać ten potencjał. Do tego duży sens ma zaplanowanie sezonowego magazynu ciepła. Ciepłownia o zapotrzebowaniu 20 MWh rocznie może pokryć tylko dzięki energii słonecznej aż 30% potrzeb wykorzystując 10 ha terenów pod fotowoltaikę lub tylko 3,3 ha pod kolektory słoneczne, a sezonowy magazyn ciepła dla takiej ciepłowni można zbudować na 0,5 ha gruntu – wskazuje.
Unikat w skali kraju
Kolektory słoneczne wykorzysta m.in. system ciepłowniczy w Lidzbarku Warmińskim. Dobiega tam końca budowa tzw. Demonstratora Technologii, realizowanego w ramach ogłoszonego przez NCBR przedsięwzięcia “Ciepłownia Przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE”. W inicjatywę zaangażowana jest Veolia Term i Euros Energy. Cel jest ambitny – wykorzystanie ponad 90% energii z OZE, bez spalania biomasy. - Zastosowano rozwiązanie wielostopniowego magazynowania ciepła oraz wykorzystano modułowe zestawy pomp ciepła, umożliwiające optymalizację pracy systemu dla zmieniającego się zapotrzebowania. W celu ułatwienia replikacji koncepcji zastosowano rozwiązania minimalizujące wykorzystanie powierzchni, tj. gruntowe wymienniki ciepła umiejscowiono bezpośrednio pod basenem wodnym, maszynownią pomp ciepła oraz kolektorami słonecznymi i kolektorami PVT – komentuje Biuro Prasowe NCBR. Jak dodaje, rozwiązanie może być źródłem centralnym dla systemu ciepłowniczego lub zasilać wydzielony fragment sieci, a jego elementy mogą pracować w rozproszeniu, co ułatwia dostosowanie do topologii i własności terenu w danej lokalizacji.
Co wyróżnia inicjatywę? - W projekcie został zastosowany innowacyjny trójstopniowy system magazynowania ciepła składający się z magazynu krótkoterminowego (bufora), niskotemperaturowego magazynu gruntowego (BTES), oraz sezonowego magazynu ciepła (PTES). Sezonowy magazyn ciepła budowany w ramach naszego projektu jest pierwszą tego typu instalacją w Polsce. Ma on pojemność 15 tys. m3, a temperatura pracy magazynu zawiera się w przedziale od 7 do 67⁰C. Ciepło gromadzone w magazynie nie jest wykorzystywane do bezpośredniego zasilania sieci ciepłowniczej, lecz jako dolne źródła dla pomp ciepła – odpisuje nam Biuro Prasowe NCBR.
Ciepłownie zainteresowane kolektorami
W ramach tego samego programu NCBR, nad „elektrociepłownią przyszłości” pracował IEO wraz Rafako Investment. Raport, w którym zawarto dobre praktyki w planowaniu dekarbonizacji, odwołuje się do PEC w Końskich. Podkreślono tam, że kolektory są technologią skalowalną, co pozwala na mitygację ryzyka technologicznego i obniżenie kosztów. - Skalowalność koncepcji jest też sposobem ew. mitygacji ryzyka technologicznego i szansą na obniżenie kosztów (tzw. ekonomia skali). Możliwe jest bowiem dodanie dodatkowych pól kolektorów słonecznych, które są technologią skalowalną. PEC Końskie dysponuje wystarczającym terenem/terenami, który pozwala na ew. skalowalność powierzchni kolektorów słonecznych. W efekcie zapewnia udział ciepła z OZE w ilości wynoszącej co najmniej 80% całkowitego zapotrzebowania na ciepło. Planowana realizacja Demonstratora może być „skokiem” PEC Końskie do tzw. III generacji systemów ciepłowniczych już w 2025 roku (w przypadku zrealizowania Demonstratora) i przygotowaniem do przejścia w całości (skalowalność proponowanego rozwiązania) do IV generacji opartej całkowicie na OZE – czytamy w raporcie. Co istotne, spośród ankietowanych przez IEO przedsiębiorstw ciepłowniczych 35% wyraziło zainteresowanie technologią kolektorów słonecznych.
Marta Wierzbowska-KujdaRedaktor naczelna, sozolog
Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
