Ograniczenia w transgranicznym przemieszczaniu odpadów coraz bliżej. Jest porozumienie PE i Rady

© polsen

Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej porozumiały się w czwartek w kwestii rewizji unijnych procedur dotyczących przemieszczania odpadów, w tym odpadów z tworzyw sztucznych.  Chodzi o aktualizację rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przemieszczania odpadów oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1257/2013 i rozporządzenie (UE) 2020/1056⁽¹⁾. To kolejny krok na ścieżce legislacyjnej.

- UE w końcu przejmie odpowiedzialność za swoje odpady z tworzyw sztucznych, zakazując ich eksportu do krajów spoza OECD. Po raz kolejny podążamy za naszą wizją, zgodnie z którą odpady są zasobem, jeśli są odpowiednio zarządzane, ale w żadnym wypadku nie powinny szkodzić środowisku ani zdrowiu ludzkiemu – mówi cytowana w komunikacie⁽²⁾ PE Pernille Weiss, sprawozdawczyni prac nad rozporządzeniem.

Uzgodnione zmiany dotyczą przemieszczania odpadów innych niż niebezpieczne i mieszanin odpadów innych niż niebezpieczne, eksportowanych w celu odzysku. Wysyłka poza OECD będzie możliwa tylko pod warunkiem otrzymania zgody kraju docelowego. Sama zgoda jednak nie wystarczy. Konieczne będzie też spełnienie przez dany kraj kryteriów przetwarzania zgłoszonych odpadów zgodnie z zasadami międzynarodowych konwencji dotyczących pracy i praw pracowniczych oraz w sposób przyjazny środowisku. KE ma stworzyć listę dopuszczalnych krajów docelowych, która będzie akutalizowana przynajmniej co dwa lata.

Odpady plastikowe na cenzurowanym

Co istotne, PE zapowiada całkowity zakaz eksportu odpadów z tworzyw sztucznych do krajów spoza OECD w ciągu 2,5 roku od wejścia zaktualizowanego rozporządzenia w życie. Z kolei eksport do krajów w obrębie OECD ma być ściślej monitorowany i ma wymagać procedury uprzedniego pisemnego powiadomienia oraz zgody. Regulacje dotyczące tworzyw sztucznych są o tyle istotne, że rocznie europejski przemysł wytwarza nawet 57,2 mln ton tworzyw (dane za 2021 r., UE27+3⁽³⁾).

Wspólna baza

Nie chodzi jednak tylko o eksport poza UE. W komunikacie podkreślono istotę polepszenia wymiany informacji i zasad dotyczących przemieszczania odpadów w obrębie UE. Dwa lata po wejściu w życie procedowanego dokumentu przepływ informacji o transportach odpadów ma zostać zdigitalizowany i odbywać się za pośrednictwem „centralnego centrum elektronicznego”.

Co więcej, negocjatorzy uzgodnili, że zasadniczo wszelkie przemieszczanie odpadów przeznaczonych do unieszkodliwienia w innym kraju UE jest zabronione. Dozwolone będzie tylko w wyjątkowych przypadkach. Przemieszczanie odpadów przeznaczonych do odzysku będzie musiało „spełniać surowe wymogi dotyczące uprzedniego pisemnego powiadomienia, zgody i informacji”.

Zanim porozumienie wejdzie w życie, Parlament i Rada muszą je najpierw formalnie zatwierdzić.

Marta Wierzbowska-Kujda
Redaktor naczelna, sozolog