Odkrywamy karty w sprawie Funduszu Niskoemisyjnego Transportu

© Andrey Popov

Rozdział 4c rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz ustawy - Prawo energetyczne⁽¹⁾ przewiduje powołanie tzw. Funduszu Niskoemisyjnego Transportu. Ten nowy instrument wsparcia elektromobilności w Polsce będzie finansowany z dotacji z budżetu w wysokości 1,5 proc. planowanych w poprzednim roku wpływów z akcyzy na paliwa od pojazdów silnikowych oraz przez operatora systemu przesyłowego, który przekaże na ten cel 0,1 proc. „uzasadnionego zwrotu z kapitału zaangażowanego w wykonywaną działalność gospodarczą w zakresie przesyłania energii elektrycznej”. Fundusz powstanie prawdopodobnie jeszcze w tym roku, ale „pełną parą” ruszy dopiero w roku 2019.

Dwuwładza nad Funduszem? Niekoniecznie

Nowoutworzony Fundusz będzie miał status funduszu celowego, którego celem będzie eliminacja dotychczasowych mankamentów funkcjonowania zapisów art. 37a nowelizowanej ustawy. W odróżnieniu od poprzedniego „Wieloletniego programu promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 – 2014”, zgromadzone w Funduszu środki nie będą już musiały zostać wydane w ciągu jednego roku budżetowego. Zmiana powinna ułatwić przekazywanie niewykorzystanych środków na kolejne lata, a ponadto wyeliminować konieczność rozliczania każdej procedury w zbyt krótkim dziś terminie dwunastu miesięcy od ogłoszenia konkursu. Dysponentem Funduszu będzie minister właściwy do spraw energii, jednak zarządzanie nim projekt powierza Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W praktyce oznacza to, że resort odpowiedzialny będzie za alokację środków i strategiczne decyzje o ich przeznaczeniu, zaś same konkursy organizowane będą przez doświadczony w tym zakresie NFOŚiGW.

Wielu beneficjentów, różne formy wsparcia

Szczegółowe cele Funduszu obejmują dofinansowanie inwestycji w zakresie wytwarzania biopaliw, budowy infrastruktury do sprzedaży m.in. gazów LNG i CNG, prądu dla pojazdów elektrycznych i wodoru oraz wsparcie dla producentów pojazdów na te paliwa. Samorządy mogą liczyć na pomoc m.in. przy zakupie nisko- lub zeroemisyjnych środków transportu publicznego. Fundusz będzie również finansował badania nad nowymi typami paliw oraz działania edukacyjne i promocyjne. Niewykluczone, że wsparcie trafi też do indywidualnych nabywców ekologicznych aut.

Środki z Funduszu będą przekazywane zarówno w formie wsparcia bezzwrotnego (dotacje lub dopłaty), jak i zwrotnego (w szczególności pożyczki dla jednostek samorządu terytorialnego), a także poprzez obejmowanie lub nabywanie akcji, udziałów albo certyfikatów.

Wybór projektów do dofinansowania będzie następował w trybie konkursowym lub pozakonkursowym, a decyzję o zastosowaniu danego trybu do konkretnego konkursu będzie każdorazowo podejmował minister energii. Ogłoszenia o postępowaniach w trybie konkursowym będzie można znaleźć na stronie internetowej NFOŚiGW, zaś o naborach w trybie pozakonkursowym – na stronie resortu energii. Proponowane projekty oceniane będą przede wszystkim pod kątem ich znaczenia dla rozwoju rynku paliw alternatywnych, adekwatności i trafności zaplanowanych zadań i metod ich realizacji, wysokości kosztów oraz zdolności wnioskodawcy do faktycznej realizacji projektu i jego wdrożenia.

Kamil Szydłowski
Dziennikarz, prawnik