Lewy brzeg Odry na wysokości Maślic© Program Odra / Biuro Prasowe DUW
Prace wykonane dotychczas przy „Projekcie Ochrony Przeciwpowodziowej dla Odry” nie chronią ani przed skutkami wezbrań podobnych do tych z lipca 1997 r., ani nie eliminują ryzyka skutków powodzi o skali takiej jak w 2010 r.
Projekt obejmujący głównie Modernizację Wrocławskiego Węzła Wodnego i budowę Suchego Zbiornika Przeciwpowodziowego Racibórz okazał się zbyt trudny do zakończenia w terminie. Na przestrzeni 2013 r. nie zdołano nadrobić opóźnień sięgających około trzech lat.
Grudzień 2017 r. również mało realny
Te kluczowe dla Projektu inwestycje pierwotnie miały zostać oddane do użytku odpowiednio w 2008 r. i w 2011 r., jednak podczas ostatniej kontroli NIK na koniec w 2013 r. okazało się, że zagrożony jest nawet kolejny termin – grudzień 2017 r. Mimo upływu 94 proc. czasu pierwotnie przewidzianego na realizację Projektu, zaawansowanie prac na koniec 2013 r. wyniosło zaledwie 4 proc., a zaawansowanie finansowe zadań realizowanych w ramach Projektu utrzymywało się wciąż na niskim poziomie i wyniosło nie więcej niż 24 proc.
Kontrola wykazała też, że nie zakończono prac przygotowawczych umożliwiających rozpoczęcie dwóch najważniejszych zadań inwestycyjnych, które stanowią ponad 94 proc. wartości całego Projektu. W odniesieniu do przebudowy kanału przeciwpowodziowego w dolinie Widawy realizowanego w ramach modernizacji nie przystąpiono nawet do wyłonienia wykonawców robót budowlanych.
Koszty Projektu rosną
Dotychczasowa zwłoka w realizacji Projektu dla Odry skutkuje wzrostem kosztów jego wykonania z kwoty 505 mln euro do 749,6 mln euro. Brakujące 244 mln euro będą musiały zostać pokryte ze środków budżetu państwa. Jeśli któreś z zadań Modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego nie zostanie zrealizowane do połowy grudnia 2015 r., istnieje też ryzyko konieczności zwrotu do budżetu UE środków dofinansowania w wysokości 690 mln zł.
Opóźnienia w realizacji Projektu mają również wpływ na wzrost kosztów obsługi pożyczki zaciągniętej z Banku Światowego i kredytu z Banku Rozwoju Rady Europy oraz opłaty za gotowość środków. Na koniec 2013 r. koszty obsługi wyniosły ponad 20 mln zł, przy czym sama opłata za gotowość do wypłaty środków z BŚ kosztowała blisko 2 mln euro.
9-miliardowy Program dla Odry 2006
W wyniku powodzi z lipca 1997 r., w celu zwiększenia bezpieczeństwa przeciwpowodziowego rząd polski opracował w 2000 r. wieloletni Program dla Odry 2006. Założono, że Program ten będzie realizowany w latach 2002–2016, a łączne nakłady na jego sfinansowanie wyniosą ponad 9 mld zł. Zaciągnięta została w tym celu pożyczka i kredyt w międzynarodowych instytucjach finansowych w łącznej wysokości 345 mln euro. Dwa kluczowe przedsięwzięcia realizowane z tych środków to budowa zbiornika Racibórz oraz modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego. Zostały one ujęte w „Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej w dorzeczu rzeki Odry”.
Ewa SzekalskaDziennikarz
