Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
29.03.2024 29 marca 2024

Blisko 29 mld zł na programy ochrony powietrza

Największym problemem obszaru ochrona powietrza i klimatu w Polsce pozostaje tzw. niska emisja. 92 % całkowitej emisji stanowią pochodzące z domów i lokalnych kotłowni pyły zawieszone - wynika z rządowego raportu.

   Powrót       30 października 2014       Ryzyko środowiskowe   

W okresie 2009-2012 nastąpił nieznaczny, 0,1-proc. wzrost emisji zanieczyszczeń gazowych z zakładów szczególnie uciążliwych (z nieco ponad 216,3 mln ton w roku 2008 do przeszło 216,5 mln ton w 2012 r.), jednak dynamika tego procesu była niższa niż w poprzednim czteroleciu. Spadła emisja dwutlenku siarki (z 603,6 tys. ton/rok do 468,5 tys. ton/rok), tlenków azotu (ok. 331 tys. ton/rok do 316,4 tys. ton/rok) i tlenku węgla (z 348,2 tys. ton/rok do 334,3 tys. ton/rok), a wzrosła emisja niezorganizowana oraz emisja podtlenku azotu i dwutlenku węgla.

W przypadku emisji metanu, po wzroście w latach 2005-2008, w okresie 2009-2012 nastąpił spadek z ponad 474,3 tys. ton/rok do 460,4 tys. ton/rok. Notowany był w tych latach stały spadek emisji zanieczyszczeń pyłowych z zakładów szczególnie uciążliwych. Poziom emisji w roku 2012 był niższy w stosunku do roku 2008 o ponad 30 proc. Tendencję spadkową widać we wszystkich województwach.

Emisja gazów cieplarnianych nie spada

W skali całej Unii Europejskiej (EU  27) i większości krajów UE objętych analizą w okresie 2004-2011 notowany jest stały spadek emisji gazów cieplarnianych (poniżej poziomu z roku 1990). W przypadku Polski, od 2007 r. wskaźnik ten utrzymuje się na podobnym poziomie (87-90 proc. emisji z roku 1990), z wyjątkiem roku 2009, kiedy był dużo niższy.

Kluczowe znaczenie z punktu widzenia redukcji emisji gazów cieplarnianych ma przemysł. Najwyższym udziałem powiatów, w których występuje relatywnie wysoki poziom emisji CO2 (powyżej 110 tys. ton w skali roku) charakteryzowały się w 2008 r. województwa śląskie, świętokrzyskie i opolskie.

Winny sektor bytowo-komunalny

Z danych EUROSTAT wynika, że emisja gazów (wyrażonych w ekwiwalencie CO2) utrzymuje się w Polsce od roku 2008 na stałym poziomie, z wyjątkiem roku 2009, gdy była nieco niższa.

Do najistotniejszych problemów należy emisja powierzchniowa (tzw. niska emisja), stanowiąca główną przyczynę niedotrzymania standardów jakości powietrza, określonych prawodawstwem unijnym (dyrektywa 2008/50/WE oraz 2004/107/WE).

Wyniki raportu Ocena jakości powietrza za 2012 r. sporządzonego przez Inspekcję Ochrony Środowiska dla 46 stref w kraju wykazują przekroczenia poziomu dopuszczalnego PM10 dla 38 stref, poziomu dopuszczalnego powiększonego o margines tolerancji pyłu PM2,5 dla 22 stref oraz poziomu docelowego benzo(a)pirenu dla 42 stref. Ponadto w pojedynczych strefach zanotowano przekroczenie norm dwutlenku azotu, dwutlenku siarki, arsenu oraz benzenu. W roku 2012, podobnie jak w latach poprzednich, utrzymywał się negatywny trend przekroczeń pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 oraz B(a)P.

W 2012 r. zdecydowanie największy udział (ok. 92 proc.) w całkowitej emisji PM10, PM2,5 oraz B(a)P miały emisje pochodzące z indywidualnych palenisk domowych i lokalnych kotłowni (sektor bytowo-komunalny). Niemniej pozytywnym zjawiskiem jest niemal stały od roku 2004 wzrost kubatury obiektów ogrzewanych centralnie.

Wymogi dyrektyw spełnione

Działania podejmowane w okresie 2009-2012 w obszarze Jakość powietrza związane były w dużej mierze z koniecznością wypełnienia przez Polskę zobowiązań akcesyjnych. Wymogi dyrektywy NEC (Dyrektywa 2001/81/WE w sprawie krajowych poziomów emisji dla niektórych rodzajów zanieczyszczeń powietrza) zostały całkowicie spełnione – w latach 2009-2012 nie przekroczono rocznych limitów emisji SO2, NOx, NMLZO i NH3. Z kolei wymogi dyrektywy LCP (Dyrektywa 2001/80/WE w sprawie ograniczenia emisji z dużych obiektów energetycznego spalania) realizowane były w stopniu zadowalającym, choć odnotowywano niewielkie przekroczenia limitów.

Wdrożenie Dyrektywy CAFE (Dyrektywa 2008/50/WE w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy) nastąpiło przez nowelizację ustawy Prawo Ochrony Środowiska z 13 kwietnia 2012 r. (Dz. U. poz. 460) oraz odpowiednie akty wykonawcze do niej. Programy ochrony powietrza zostały opracowane przez zarządy województw i wdrożone uchwałami sejmików województw, dla stref, w których odnotowano przekroczenia standardów jakości powietrza.

Dziesiątki miliardów złotych na dostosowanie do wymagań UE

W okresie 2000-2005 nakłady na środki trwałe służące ochronie powietrza i klimatu spadały, natomiast w latach 2005-2011 nastąpił ponad dwukrotny ich wzrost - z 0,86 mld zł do około 2 mld zł (w cenach stałych z roku 2000). Wpływ na to miała dostępność środków UE.

W roku 2008 poziom nakładów per capita na środki trwałe w analizowanym obszarze był dość zróżnicowany w poszczególnych województwach i kształtował się od 7 zł na mieszkańca w woj. wielkopolskim do 107 zł na mieszkańca w woj. świętokrzyskim. W okresie 2009-2011 obserwowano głównie wzrost nakładów - w największym stopniu w województwach zachodniopomorskim, świętokrzyskim, kujawsko-pomorskim i warmińsko-mazurskim.

Na realizację przedsięwzięć, w przypadku których redukcja emisji gazów cieplarnianych stanowiła główny efekt projektu, przeznaczono w okresie 2007-2012 łącznie około 2,3 mld zł, co stanowi 4,6 proc. wartości umów podpisanych w ramach NFOŚiGW oraz programów współfinansowanych ze środków UE.

Szacuje się, iż koszt dostosowania Polski do prawodawstwa unijnego w zakresie ochrony powietrza będzie wynosił kilkadziesiąt miliardów złotych, przy czym największy koszt będzie związany z opracowaniem i wdrożeniem programów ochrony powietrza (28,6 mld zł w perspektywie 2020 r.) oraz wdrożeniem wymagań dyrektywy IED (Dyrektywa 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych).

Priorytetem w perspektywie 2020 r. powinna być poprawa jakości powietrza (głównie w zakresie PM10, PM2,5 i benzoalfapirenu, a także znoszenie barier administracyjnych i tworzenie zachęt ekonomicznych dla rozwoju OZE. Istotnym wyzwaniem będzie także spełnienie wymogów dyrektywy IED.

Ewa Szekalska: Dziennikarz

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Zielone okienko w każdej gminie. Przedwyborcze wskazówki od ClientEarth (28 marca 2024)Podsumowanie Polskiego Kongresu Klimatycznego 2024 (27 marca 2024)Zielona Koalicja dla Zdrowia – jakie cele i strategia działania? (26 marca 2024)Obowiązkowe plany adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 20 tys. mieszkańców. Projekt poselski (22 marca 2024)MKiŚ rozpoczyna współpracę z organizacjami pozarządowymi. Środowisko dla Rozwoju (15 marca 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony