Jeszcze w lutym kontrola polskiego systemu wsparcia OZE

© Rawf8

Na początku lutego Europejski Trybunał Obrachunkowy zapowiedział kontrolę państw członkowskich⁽¹⁾ tłumacząc, że energia słoneczna i wiatrowa wkrótce mogą stać się dwoma najtańszymi źródłami energii elektrycznej. Warto więc podkreślić, że kontrola nie jest efektem skargi, ale rutynowym działaniem organu, który został powołany do kontrolowania prawidłowego gromadzenia i wykorzystywania funduszy UE. Kontrolerzy przeanalizują przede wszystkim proces przygotowywania, wdrażania i monitorowania strategii wspierania energii wiatrowej i słonecznej od 2009 r. – Energia wiatrowa i słoneczna to dwa odnawialne źródła energii elektrycznej, które przez ostatnie dziesięć lat rozwijały się w sposób najbardziej dynamiczny - komentuje George Pufan, który pokieruje zespołem kontrolerów. – Odgrywają kluczową rolę w naszym koszyku energetycznym, dlatego tak ważne jest ustalenie, czy strategie ich rozwoju i wsparcia są skuteczne – dodaje.

Niezależni audytorzy z Luksemburga

Europejski Trybunał Obrachunkowy jest niezależnym kontrolerem, który dba o interesy podatników w UE. Trybunał nie posiada więc uprawnień w zakresie egzekwowania prawa, ale działa na rzecz usprawnienia zarządzania unijnym budżetem przez Komisję Europejską i państwa członkowskie. Przeprowadza kontrolę dochodów i wydatków, aby zweryfikować, czy fundusze zostały w odpowiedni sposób uzyskane, wydane, gospodarnie wykorzystane i rozliczone. W praktyce, trybunał może skontrolować każdą osobę lub organizację dysponującą środkami UE. W sprawozdaniach z kontroli zamieszcza ustalenia i zalecenia. Aby skutecznie wypełniać swoje zadania, Trybunał musi zachowywać niezależność od instytucji i organów, które kontroluje. W tym celu ma prawo do swobodnego decydowania o tym co, jak i kiedy będzie kontrolował.

Dlaczego my?

Opisana powyżej kontrola obejmie cztery państwa członkowskie, tj. Niemcy, Grecję, Hiszpanię i Polskę. - Wybór krajów do kontroli  wydaje się zasadny biorąc pod uwagę kontrowersje i zainteresowanie europejskiej opinii publicznej. Zdaniem tradycyjnych koncernów energetycznych  Niemcy przesadzili ze wsparciem dla energii wiatru i słońca. Grecy posądzani byli o nadużycia w wydatkowaniu funduszy UE, potem zostali dotknięci kryzysem, ale od  2012 roku dalej inwestują w OZE. Hiszpanie zatrzymali rozwój OZE w 2011 roku i w sposób niezgodny z prawem wycofali obiecane wsparcie, uderzając retroaktywnie  w inwestorów (w efekcie przegrali z nimi proces w Trybunale Sprawiedliwości UE) - napisał na swoim blogu Grzegorz Wiśniewski, prezes Instytutu Energetyki Odnawialnej.

Z objętych kontrolą państw Polska ma najniższy udział energii z OZE, który na koniec 2016 r. wyniósł 13,4 proc. Kontrola nie jest jednak bezpośrednio wywołana jakimikolwiek zaniechaniami lub błędami ze strony krajów. Europejski Trybunał Obrachunkowy często kontroluje obszary, na które Bruksela przeznacza duże nakłady finansowe. Tak jest również w przypadku energii ze źródeł odnawialnych, na którą z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych zostanie łącznie przeznaczonych w latach 2014-2020 aż 45 mld euro. Kolejne 58,5 mld trafi w tym czasie na inteligentne systemy przesyłu, magazynowania i dystrybucji energii.

Z informacji do jakich dotarł dziennik Teraz Środowisko wynika, że pierwsze spotkania w ramach kontroli odbędą się w Polsce jeszcze w lutym br. Publikacja raportu końcowego z całości postępowania planowana jest zaś na styczeń 2019 r.

Kamil Szydłowski
Dziennikarz, prawnik