Samorządowcy chcą wydłużyć realizację KPO. MFiPR: negocjujemy 6-8 miesięcy

Trwają rozmowy o wydłużeniu wydatkowania środków z KPO.
© ELUTAS

Wielkie ośrodki miejskie apelują o wydłużenie terminu realizacji Krajowego Planu Odbudowy. Stanowisko na ten temat skierowała do premiera Donalda Tuska Unia Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza, uzasadniając swój postulat m.in. obserwowanym w ostatnich latach spadkiem dochodów samorządów.

Samorządy odnotowują zwiększenie potrzeb inwestycyjnych, co wynika m.in. z napływu uchodźców z Ukrainy – twierdzą sygnatariusze apelu⁽¹⁾ pod którym podpisany jest prezydent Białegostoku i prezes Unii Metropolii Polskich (UMP) Tadeusz Truskolaski. Jak czytamy w opublikowanym 13 sierpnia br. piśmie, środki z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) długo pozostawały niedostępne, a ich „funkcjonalne uruchomienie” nastąpiło dopiero niedawno. Okres na realizację projektów, który minie 31 sierpnia 2026, w ocenie UMP jest za krótki. - Doceniając wagę dotychczasowych rewizji Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz trwające prace nad kolejną, jednoznacznie podtrzymujemy postulat wydłużenia realizacji Planu i deklarujemy jednoznaczne wsparcie polskiego rządu w rozmowach na ten temat z Komisję Europejską – piszą przedstawiciele metropolii.

Czytaj też: Pierwsze pieniądze z KPO już w Polsce

Zakwalifikować starsze umowy

Kolejny postulat samorządowców to uzyskanie od Komisji Europejskiej „jednoznacznej zgody” na kwalifikowanie w ramach KPO wydatków dla umów zawartych przed 1 lutego 2020 r. Data graniczna ma zachęcać do nowych inwestycji i reform pobudzających gospodarkę, według UMP jednak należy uwzględnić spadek dochodów sektora publicznego wskutek pandemii Covid-19 czy wydatki związane z pojawieniem się uchodźców. W grę wchodzą także inne zobowiązania. - Przykładowo w zakresie transportu miejskiego samorządy odnotowały znaczny spadek dochodów ze sprzedaży biletów, przy jednoczesnej konieczności realizacji usług oraz wcześniej zawartych umów z wykonawcami – głosi stanowisko.

44,96% na cele klimatyczne

Niemal 45% (44,96%) budżetu z KPO ma trafić na cele klimatyczne. Przeznaczone dla Polski niecałe 60 mld euro (ok. 268 mld zł) składa się z części dotacyjnej oraz pożyczkowej. Suma oferowanych dotacji wynosi 25,27 mld euro (113,28 mld zł) i obejmuje takie komponenty jak m.in. komponent B „Zielona energia i zmniejszenie energochłonności” z budżetem 5,4 mld euro, komponent E „Zielona, inteligentna mobilność” z budżetem 5,5 mld euro czy komponent G „REPowerEU” z budżetem 2,8 mld euro. Wydatki dotyczą m.in. poprawy jakości powietrza i efektywności energetycznej, rozwoju odnawialnych źródeł energii (w tym morskich farm wiatrowych) i gospodarki wodorowej, zielonej transformacji miast, zrównoważonej gospodarki wodnej na obszarach wiejskich, zakupu nisko i zeroemisyjnych autobusów czy rozwoju sieci przesyłowych i dystrybucyjnych oraz wielkoskalowych magazynów energii. 34,54 mld euro (154,81 mld zł) to z kolei suma przeznaczona na preferencyjne pożyczki, gdzie zielona energia i zmniejszenie energochłonności zostaną wsparte 10,1 mld euro, zielona, inteligentna mobilność – 1,31 mld euro, a cele z programu REPowerEU – 21,7 mld euro. Cele środowiskowe związane z gospodarką o obiegu zamkniętym zawiera także komponent A „Odporność i konkurencyjność gospodarki”.⁽²⁾

Czytaj też: KPO szansą dla polskich przedsiębiorstw. Inwestycje w Świętokrzyskiem

6-8 miesięcy dłużej?

Po zaakceptowanej w lipcu br. przez Radę UE rewizji polskiego KPO program składa się z 57 inwestycji i 54 reform. W obszarze klimatycznym zmiana polegała na odejściu od podatku od pojazdów spalinowych zamienionego na system dopłat do zakupu, wynajmu czy leasingu samochodów elektrycznych przez osoby fizyczne. Jak poinformowało Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, drugi i trzeci wniosek o płatności zostaną złożone na przełomie sierpnia i września br, a pod koniec 2024 r. kolejne dwa. Podczas spotkania z samorządowcami w Kielcach szefowa resortu Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz stwierdziła, że ewentualne przedłużenie realizacji programu – którego domaga się dziś UMP – wymagałoby zgody na „najwyższym międzypaństwowym poziomie w Unii Europejskiej”. - Trwa w tej sprawie bardzo ożywiona dyskusja. Trudno dzisiaj przesądzić, jak się ona skończy. Natomiast staramy się wynegocjować możliwość przedłużenia rozliczania projektów o 6-8 miesięcy. I tu widzimy taką szansę – powiedziała ministra. Nabór planowany na wrzesień br. ma dotyczyć modernizacji systemu ciepłowniczego ze wsparciem instalacji niskoemisyjnych i OZE.

Szymon Majewski
Dziennikarz

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.