Komisja pozywa Polskę do Trybunału w związku ze złą jakością powietrza

© antonmatveev

Jak wówczas informowano: Komisja uważa, że Polska zaniedbała wprowadzenia odpowiednich środków, które powinny były obowiązywać od 2005 r. w celu ochrony zdrowia obywateli i w związku z tym zwraca się do Polski o podjęcie przyszłościowych, szybkich i skutecznych działań, by okres niezgodności był jak najkrótszy.

Podjęte przez Polskę środki zdaniem Komisji niewystarczające

Tymczasem przez co najmniej pięć ostatnich lat, w tym w roku 2014, dobowe dopuszczalne wartości pyłu PM10 w powietrzu były stale przekraczane w 35 spośród 46 stref jakości powietrza w Polsce – czytamy dziś w komunikacie Komisji Europejskiej. Ponadto, w dziewięciu strefach stale przekraczane były również roczne dopuszczalne wartości. Zanieczyszczenie pyłem PM10 w Polsce jest spowodowane głównie tzw. niską emisją (tj. emisją ze źródeł o wysokości nieprzekraczającej 40 m) z ogrzewania gospodarstw domowych. Środki legislacyjne i administracyjne stosowane do tej pory w celu ograniczenia tych nieprzepisowych wartości zostały uznane przez Komisję Europejską za niewystarczające.

Co mówi dyrektywa?

Źródłami emisji małych cząstek stałych lub pyłu PM10 (tj. cząstek stałych o średnicy mniejszej niż 10 mikronów) są przemysł, pojazdy, domowe systemy grzewcze i rolnictwo. Cząstki pyłu mogą powodować astmę, schorzenia układu krążenia, nowotwory płuc i prowadzić do przedwczesnej umieralności, która przekracza roczną liczbę zgonów w wyniku wypadków drogowych. Unijne przepisy dotyczące jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (dyrektywa 2008/50/WE) nakładają na państwa członkowskie obowiązek ograniczenia narażenia obywateli na pył zawieszony. W przepisach tych ustanowiono dopuszczalne wartości narażenia obejmujące zarówno roczną dopuszczalną wartość stężenia (40 μg/m³), jak i dobową dopuszczalną wartość stężenia (50 μg/m³), której nie można przekroczyć więcej niż 35 razy w ciągu roku kalendarzowego.

Dyrektywą 2008/50/WE ustanowiono dopuszczalne wartości dla pyłu PM10 od 2005 r. W przypadku ich przekroczenia państwa członkowskie muszą przyjąć i wdrożyć plany ochrony powietrza, w których ustanowione są właściwe środki pozwalające skrócić do minimum okres przekroczenia dopuszczalnych wartości.

Inne państwa członkowskie też nie bez winy

Pomimo ciążącego na państwach członkowskich obowiązku zagwarantowania zadowalającej jakości powietrza dla obywateli, już od lat stanowi ona problem w wielu miejscach w Europie. Komisja prowadzi obecnie podobne jak w przypadku Polski postępowania przeciwko 15 państwom członkowskim (Belgii, Bułgarii, Czechom, Niemcom, Grecji, Hiszpanii, Francji, Węgrom, Włochom, Łotwie, Portugalii, Rumunii, Szwecji, Słowacji i Słowenii).

Komisja podjęła również działania prawne dotyczące innej substancji zanieczyszczającej – dwutlenku azotu (NO₂), którego dotyczą obowiązujące od 2010 r. normy jakości powietrza ustanowione w dyrektywie UE w sprawie jakości powietrza (2008/50/WE). Narażenie na działanie NO₂ jest powiązane z chorobami układu krążenia i układu oddechowego. Większość emisji tej substancji pochodzi z pojazdów, a w szczególności z silników diesla.

Ewa Szekalska
Dziennikarz