Polska największym w UE beneficjentem Funduszu Modernizacyjnego – z pulą ok. 20 mld zł do 2030 r.

© denboma

Realizację powyższych celów ma umożliwić wdrożenie do prawa krajowego regulacji dotyczących tzw. Funduszu Modernizacyjnego (FM), który zostanie powołany na mocy uchwalonej 15 kwietnia 2021 r. przez Sejm RP ustawy o zmianie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw⁽¹⁾. Wczoraj Sejm odrzucił zaproponowane przez Senat poprawki do ustawy, kończąc tym samym etap prac parlamentarnych nad ustawą. Teraz ustawa zostanie przekazana do podpisu Prezydenta RP.

Dużo płacimy w ramach systemu UE ETS – ale też dużo weźmiemy

Generalnie mówiąc, celem Funduszu Modernizacyjnego będzie wspieranie modernizacji systemu energetycznego oraz poprawa efektywności energetycznej krajów Unii Europejskiej, w których PKB per capita jest niższe niż 60 proc. średniej dla całej UE (odnosząc do roku 2013). Fundusz, którego funkcjonowanie ma rozpocząć się od połowy 2021 roku, będzie bazował na środkach pochodzących ze sprzedaży przez Komisję Europejską uprawnień do emisji. Polska będzie jego największym beneficjentem - prognozowana (zależna od cen uprawnień do emisji) pula środków dla naszego kraju przewiduje najmniej 20 mld zł w okresie 2021-2030. Jakie inwestycje będą promowane? Patrz ramka.

- Wsparcie inwestycyjne spowoduje pobudzenie obszarów gospodarki zaangażowanych w transformację energetyczną, jednocześnie przyczyniając się do poprawy konkurencyjności polskich firm na arenie międzynarodowej. To duża szansa na przyspieszenie modernizacji sektora energetycznego, w tym m.in. ciepłownictwa, które wymaga znaczących nakładów finansowych – podkreśla Michał Kurtyka, minister klimatu i środowiska.

Czytaj: Sześć sposobów na oszczędzanie energii w MŚP

Dofinansowanie inwestycji w ramach programów priorytetowych

Jak wyjaśnia MKiŚ, zarządzanie Funduszem Modernizacyjnym ma być realizowane poprzez tzw. Krajowy system wdrażania Funduszu Modernizacyjnego. Na szczeblu krajowym za zarządzanie Funduszem Modernizacyjnym odpowiedzialny będzie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Nadzór nad systemem będzie sprawował minister właściwy do spraw klimatu.

Dofinasowanie inwestycji ze środków Funduszu Modernizacyjnego będzie się odbywało w ramach programów priorytetowych. Na ich kształt będzie miała wpływ powołana Rada Konsultacyjna składająca się z przedstawicieli właściwych ministrów. Każdy program priorytetowy będzie zatwierdzany przez ministra właściwego do spraw klimatu, przed przekazaniem do Europejskiego Banku Inwestycyjnego lub komitetu inwestycyjnego, ustanowionego na mocy dyrektywy EU ETS.

Co jeszcze w ustawie?

Poza ustanowieniem systemu zarządzania Funduszem Modernizacyjnym, w projekcie został zawarty szereg zmian związanych m.in. z: dostosowaniem przydziałów uprawnień do emisji dla podmiotów objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji EU ETS, oceną poziomów działalności instalacji czy funkcjonowaniem Krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych oraz innych substancji.

Wejście w życie tych regulacji będzie oznaczało pełną transpozycję do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2003/87/WE w celu wzmocnienia efektywnych pod względem kosztów redukcji emisji oraz inwestycji niskoemisyjnych (tekst dyrektywy tutaj), która wyznacza ramy funkcjonowania systemu handlu uprawnieniami do emisji EU ETS w latach 2021-2030.

Czy ciepłownictwo zmieni swe oblicze?

Nikt nie ma wątpliwości, że ciepłownictwo w Polsce wymaga gruntownej modernizacji. Fundusz Modernizacyjny poszerza paletę możliwości finansowania transformacji. - Najwyższy czas włączyć się w światowe trendy rozwoju nowoczesnego ciepłownictwa. Na świecie ciepłownictwo wyraźnie zwraca się ku elektryfikacji, szczególnie szybko rośnie wykorzystanie pomp ciepła do ogrzewania budynków. W Polsce jesteśmy dopiero u progu zainteresowania tą technologią. Brakuje kompleksowych mechanizmów wspierających ich rozwój oraz pozwalających wyciągnąć z tego korzyści. Nie dostrzega się jeszcze ważnej roli elektryfikacji na drodze do czystego ciepła. Dodatkowo, modernizacja ciepłownictwa nie znalazła należytego miejsca w Krajowym Planie Odbudowy – wskazuje Forum Energii.

Czytaj: Temat Miesiąca: Pompy Ciepła

Katarzyna Zamorowska
Dyrektor ds. komunikacji