© Fly Of Swallow
Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej osiągnęli w środę rano (14 grudnia br.) wstępne porozumienie ws. planu REPowerEU – planu mającego na celu uniezależnienie Europy od rosyjskich paliw kopalnych.
Przypominamy, w maju br. – w odpowiedzi na kryzys energetyczny wywołany agresją Rosji na Ukrainę – Komisja Europejska przedstawiła propozycję zmian przepisów, w ramach których UE miałaby położyć większy niż dotąd nacisk na dywersyfikację dostaw energii. Propozycje te w całości opierają się na założeniach pakietu Fit For 55, nie zmieniają zatem kluczowych założeń dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych i neutralności klimatycznej, wprowadzają natomiast ukierunkowane zmiany w finansowaniu inwestycji mających na celu dywersyfikację dostaw energii i zmniejszenia zależności od paliw kopalnych. Więcej na temat założeń planu REPowerEU pisaliśmy tutaj.
Cele REPowerEu w planach odbudowy
Przyjęte porozumienie przewiduje włączenie celów planu REPowerEU do krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności, przygotowywanych przez państwa członkowskie UE w ramach Next Generation EU. W praktyce oznacza to, że państwa członkowskie UE ubiegające się o dodatkowe fundusze w ramach planu odbudowy i zwiększania odporności, będą zobligowane do uwzględniania w nich celów przewidzianych w planie REPowerEU.
Jak wyjaśnia Rada, zakres rozdziałów dotyczących planu REPowerEU będzie obejmował m.in.:
- zwiększenie efektywności energetycznej budynków i krytycznej infrastruktury energetycznej,
- zwiększenie produkcji i wykorzystania zrównoważonego biometanu oraz wodoru,
- zwiększenie udziału energii odnawialnej,
- poprawę infrastruktury i obiektów energetycznych w celu zaspokojenia pilnych potrzeb w zakresie bezpieczeństwa dostaw gazu, w tym skroplonego gazu ziemnego (LNG), w szczególności w celu umożliwienia dywersyfikacji dostaw leżącego w interesie całej Unii,
- zwalczanie ubóstwa energetycznego,
- zachęcanie do zmniejszania zapotrzebowania na energię,
- eliminowanie wąskich gardeł w wewnętrznym i transgranicznym przesyłaniu i dystrybucji energii,
- wspomaganie magazynowania energii elektrycznej,
- przyspieszenie integracji odnawialnych źródeł energii,
- wspieranie transportu zeroemisyjnego i jego infrastruktury.
Negocjatorzy zgodzili się ponadto, że nowe przepisy - z pewnymi ograniczonymi wyjątkami - będą funkcjonować z mocą wsteczną od 1 lutego 2022 r.
Finansowanie inwestycji w ramach REPowerEU
Porozumienie zakłada zmianę propozycji KE w zakresie alokacji środków pomiędzy państwa członkowskie UE. Komisja Europejska zakładała, że klucz alokacji pozostanie taki, jak w pierwotnych przepisach dotyczących planów odbudowy, Rada i PE uzgodniły jednak, że rozdzielenie funduszy nastąpi z uwzględnieniem polityki spójności, zależności państw członkowskich od paliw kopalnych oraz wzrostu cen inwestycji.
Propozycja KE zakładała ponadto zwiększenie puli środków finansowych KPO o 20 mld euro dotacji ze sprzedaży uprawnień do unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). W trakcie negocjacji uzgodniono jednak, że z dodatkowych 20 mld euro zaproponowanych przez KE, 8 mld będzie pochodziło z aukcji krajowych uprawnień do emisji w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji, a 12 mld z Funduszu Innowacji. Dodatkowo, aby skutecznie wspierać dekarbonizację sektora przemysłu, w trakcie negocjacji nad treścią porozumienia uzyskano zobowiązanie Rady i Komisji do uzupełnienia Funduszu Innowacji powyżej jego obecnej wielkości. Dotąd uzyskano konsensus ws. 2 mld euro, a dodatkowe fundusze stanowią element trwających obecnie negocjacji ws. reformy systemu handlu uprawnieniami do emisji.
Odniesiono się także do zasady „do no significant harm” (DNSH). Jak wskazują Rada i PE, powinna mieć ona zastosowanie do wydatkowania środków w ramach REPowerEU, „z wyłączeniem środków, które chronią pilne obawy UE dotyczące bezpieczeństwa energetycznego, minimalizują potencjalne szkody dla środowiska i nie zagrażają celom klimatycznym UE”.
Dalsze kroki
Porozumienie musi zostać jeszcze oficjalnie przyjęte przez obie instytucje. Aby umowa weszła w życie, musi zatwierdzić ją również Rada Europejska.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
