Więcej klimatu w Traktacie Karty Energetycznej?

Rada przyjęła wytyczne negocjacyjne w sprawie modernizacji Traktatu Karty Energetycznej (TKE)⁽¹⁾ i udzieliła wczoraj Komisji Europejskiej mandatu do rozpoczęcia negocjacji w sprawie modernizacji dokumentu. Celem negocjacji jest unowocześnienie postanowień Traktatu tak, aby uwzględniał cele zrównoważonego rozwoju i klimatyczne oraz nowoczesne standardy ochrony inwestycji i rozstrzygania sporów między inwestorami a państwem.

Czym jest Traktat Karty Energetycznej?

Traktat Karty Energetycznej to wielostronna umowa, która zapewnia ramy dla handlu i inwestycji w dziedzinie energii. TKE został podpisany w grudniu 1994 r., sygnatariuszami jest 55 państw z Europy i Azji (w tym 51 państw ratyfikowało Traktat). Członkiem TKE jest także Unia Europejska. Polska podpisała Traktat w 1994 r., a ratyfikowała w 2000 r.

Traktat stanowi platformę współpracy pomiędzy krajami posiadającymi surowce energetyczne i potrzebującymi inwestycji, a krajami posiadającymi kapitał, które chciałyby te surowce importować. Jego głównym celem było zabezpieczenie interesów obu tych grup, poprzez ustanowienie przepisów dotyczących ochrony inwestycji i tranzytu. Znaczącym osiągnięciem było ustanowienie przepisów, które regulują kwestię rozstrzygania sporów na linii inwestor zagraniczny - państwo na zasadzie odwoływania się do międzynarodowego arbitrażu, tworząc inwestorom warunki do dochodzenia swoich praw przeciwko państwu - gospodarzowi inwestycji.

Procedura krok po kroku

W dniu 14 maja 2019 r. Komisja przedłożyła Radzie zalecenie dotyczące decyzji Rady upoważniającej ją do rozpoczęcia negocjacji w sprawie modernizacji Traktatu Karty Energetycznej. Ponieważ sprawa dotyczy zarówno kompetencji UE, jak i państw członkowskich, konieczne były dwie odrębne decyzje. Na posiedzeniu w dniu 15 lipca 2019 r. Rada przyjęła zatem decyzję upoważniającą Komisję do rozpoczęcia negocjacji w sprawach wchodzących w zakres kompetencji UE. Jednocześnie przedstawiciele rządów państw członkowskich będących stronami Traktatu Karty Energetycznej w Radzie przyjęli decyzję dotyczącą elementów wchodzących w zakres kompetencji państw członkowskich.

Jakie obszary zostaną zmodernizowane?

Lista tematów do modernizacji, które będą negocjowane, obejmuje przepisy dotyczące ochrony inwestycji, zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, regionalnej organizacji integracji gospodarczej (REIO), inwestycji przedakcesyjnych i tranzytu, a także niektórych definicji i usuwania nieaktualnych przepisów.

Katarzyna Zamorowska
Dyrektor ds. komunikacji