Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
29.03.2024 29 marca 2024

Turów – nie wszystko stracone?

Mimo problemów, region zgorzelecki wciąż ma szansę na udaną i sprawiedliwą transformację. Potrzebuje jednak konkretnego pomysłu i planu, jak wykorzystać fundusze unijne – przekonuje Alina Pogoda z Polskiej Zielonej Sieci.

   Powrót       21 stycznia 2022       Energia   
Alina Pogoda
Specjalistka Polskiej Zielonej Sieci ds. sprawiedliwej transformacji Inżynier górnictwa i geologii, magister inżynierii ekologicznej. Współpracowała z Fundacją im. Heinricha Boella i Fundacją Strefa Zieleni. Zaangażowana w procesy sprawiedliwej transformacji m.in. w Wielkopolsce Wschodniej, na Śląsku i Dolnym Śląsku.

Region zgorzelecki, gdzie znajduje się kopalnia Turów, wciąż stara się o wsparcie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Pieniądze mają tam pomóc w uporaniu się ze skutkami zamknięcia węglowego kompleksu energetycznego. Pozyskane środki poszłyby na dywersyfikację lokalnej gospodarki, stworzenie nowych miejsc pracy oraz inwestycje poprawiające usługi publiczne.

Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji bez daty zamknięcia kopalni

W grudniu, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego opublikował Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji (TPST), w którym opisana jest diagnoza stanu obecnego i kierunku rozwoju lokalnej gospodarki. Tyle że w dokumencie nie ma jasno wskazanej daty wyznaczającej punkt kulminacyjny transformacji – zamknięcia kopalni oraz bloków elektrowni. Bez takiego planowania transformacja jest projektem pisanym palcem po wodzie.

Czytaj: Nie ma sprawiedliwej transformacji energetycznej bez wyznaczenia daty odejścia od węgla

Fundacja prawnicza Frank Bold wystosowała wniosek do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego oraz do Polskiej Grupy Energetycznej o udostępnienie informacji publicznej, dotyczącej wygaszenia działalności kompleksu Turów. Urząd twierdzi, że dane dotyczące przyszłości funkcjonowania Turowa są poufne i nie mogą być udostępnione osobom trzecim. Jedyną dostępną publicznie informacją są dane z Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji dla regionu zgorzeleckiego, w którym znajdziemy informację, że bloki węglowe zostaną wyłączone od 2035.

Polska Grupa Energetyczna odpowiedziała natomiast, że wydobycie węgla brunatnego powinno się zakończyć do 2044 r., a wszelkie inne informacje mają charakter dokumentu wewnętrznego spółki i nie są podawane do informacji publicznej. Spółka pisze również, że dokłada wszelkich starań do transformacji energetycznej regionu. Do swojej odpowiedzi PGE załączyła listę własnych projektów do Funduszu Sprawiedliwej Transformacji o wartości 5,5 mld zł. Są to m.in farmy wiatrowe i fotowoltaiczne wraz z magazynami energii.

Kierunek rozwoju przyjęty przez PGE dobrze rokuje. Spółka do 2050 roku chce produkować 100 proc. energii odnawialnej. To wiąże się z masowymi inwestycjami w farmy wiatrowe i fotowoltaiczne, różnego rodzaju magazyny energii czy nowoczesne systemy zarządzania energią. Jednak poza tymi inwestycjami region zgorzelecki potrzebuje transparentnej informacji na temat odejścia od wydobywania i spalania węgla. W TPST regionu napisane jest, że pomimo, iż koncesja na wydobycie jest do 2044 r., to eksploatacja może się zakończyć wcześniej z powodów ekonomicznych.

Wsparcie MŚP pomoże przełamać monokulturę gospodarczą

Konkretne daty wygaszenia działalności wydobywczej są kluczowe przy planowaniu kolejnych kroków w transformacji - tworzeniu nowych miejsc pracy, pozyskiwaniu inwestorów, prowadzeniu szkoleń przekwalifikowujących czy też tworzeniu w szkołach nowych kierunków nauczania, które odpowiadałyby na regionalne zmiany gospodarcze. W monokulturowym gospodarczo i uzależnionym od węgla regionie, jakim jest Worek Turoszowski, niezwykle istotne jest, aby mentalnie przygotować społeczność na rewolucyjne zmiany. To trudne zadanie spada przede wszystkim na barki organizacji pozarządowych i instytucji oświatowych.

Bardzo ważnym elementem sprawiedliwej transformacji jest dobrze przeprowadzona dywersyfikacja gospodarcza, m.in. poprzez wspieranie sektora MŚP, co jest warunkiem otrzymania dotacji z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw pomoże przełamać monokulturę gospodarczą, która wykształciła się w regionie przez lata eksploatacji i spalania węgla. To przede wszystkim do nich i do pracowników sektora górniczego powinny trafić pieniądze z Funduszu. Tak silne przedsiębiorstwo jak PGE z pewnością znajdzie inne, rynkowe źródła finansowania dla swoich zielonych inwestycji. Ważne jest też, aby Polska Grupa Energetyczna wskazała, ile jest w stanie stworzyć nowych miejsc pracy w konkretnych latach. W ten sposób wzbudzi zaufanie swoich pracowników i mieszkańców regionu, którzy są bardzo zaniepokojenia zachodzącymi zmianami.

Fundusze z FST pod znakiem zapytania

Wsparcie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji dla regionu Turowa wciąż stoi pod znakiem zapytania. Nawet jeśli region tych pieniędzy nie dostanie, ze względu na dotychczasowy brak realnej daty odejścia od węgla, to wciąż ma szansę na rozwój dzięki wsparciu z innych funduszy unijnych, takich jak Fundusz Modernizacyjny, którego źródłem są pieniądze z uprawnień do emisji CO2.

Czytaj: Czy region bełchatowski załapie się na środki z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji?

Ważne jest natomiast, aby przygotować kompleksowy plan rozwoju regionalnego i przygotować wszystkich mieszkańców regionu do tej zmiany – górników, urzędników, lokalnych przedsiębiorców czy sektor oświaty i kultury. Najważniejszym w tym momencie zadaniem jest wskazanie lokalnej społeczności, gdzie są pieniądze, jak po nie sięgnąć, i jak je wykorzystać, a prawdziwa zielona zmiana może zacząć się szybciej niż się spodziewamy.

Alina Pogoda

Teraz SamorządWięcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Sprawiedliwa transformacja w Radzie Dialogu Społecznego. Związkowcy inicjują działania (28 marca 2024)Średnia efektywności odmetanowania w kopalniach to 39%. Dane o emisjach metanu od Fundacji Instrat (21 marca 2024)Życie po węglu. Wielkopolska dołączyła do PPCA (29 lutego 2024)Komunikat ekspertów PAN ws. edukacji klimatycznej w Polsce (28 lutego 2024)KE przyjmuje wstępne porozumienie ws. przeciwdziałania zanieczyszczeniom pochodzącym ze statków (16 lutego 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony