Zagrożone uprawy pszenicy

Powołując się na badania naukowców z Natural Resources Institute Finland (mieszczący się w Helsinkach instytutu badawczy i ekspercki, zajmujący się głównie zrównoważoną gospodarką leśną i rolno-spożywczą), włoska niezrzeszona eurposłanka Mara Bizzotto złożyła projekt rezolucji w sprawie zagrożeń dla światowej produkcji pszenicy, związanych ze zjawiskiem globalnego ocieplenia (B8-2015-0278)⁽¹⁾.

W projekcie europosłanka podaje za finlandzkim instytutem, że globalne ocieplenie ma katastrofalny wpływ na światową produkcję pszenicy, a wzrost temperatury o jeden stopień Celsjusza powoduje 6-procentowy spadek produkcji zbóż. W związku z tym, Bizzotto wzywa Komisję Europejską do przeprowadzenia badań uwzględniających te dane oraz do uwzględnienia ich przy tworzeniu strategii dostosowania do zmian klimatu. Bardzo aktywna europosłanka (ponad 160 projektów rezolucji) przytacza przewidywania dotyczące wzrostu temperatury do końca stulecia o prawie 5 stopni Celsjusza.

O jedną czwartą pszenicy mniej

Prognozowana na 2015 r. produkcja pszenicy miękkiej w UE to 140,4 mln ton - o 6 proc. mniej w porównaniu do roku 2014. Odnosząc zmniejszenie globalnej produkcji pszenicy o 6 proc. do jej wielkości w 2012 r. - wyniosła ona 701 mln ton - należy przyjąć, że rocznie produkcja globalna zmniejsza się o 42 miliony ton. Ilość ta stanowi około 28 proc. światowego obrotu pszenicą, który w 2013 r. wyniósł 147 mln ton.

Naukowcy z Instytutu twierdzą też, że spadek plonów może być wyższy niż wcześniej sądzono i że może zostać przyspieszony nawet przez niewielkie podwyższenie globalnej temperatury.

W wyniku przeprowadzonych w rożnych warunkach badań, stwierdzono zróżnicowany wpływ zmian temperatury na obniżanie plonów. Bardzo istotne staje się więc zrozumienie oddziaływania różnych czynników klimatycznych na poziom plonów, co pozwoli lepiej przygotować się do zmian klimatu. Rozpowszechnianie odmian pszenicy bardziej tolerancyjnych na wzrost temperatury mogłoby ograniczyć zmniejszenie plonów.

Konieczność dalszych badań

Oprócz uczonych finlandzkich, w badaniach uczestniczyli naukowcy z wielu innych krajów, m.in. Chin, Meksyku, Australii i USA. Projekt koordynowany był przez uniwersytety amerykańskie i NASA. Eksperymenty wykonywano w wielu lokalizacjach, na dużych próbach pszenicy, m.in. z użyciem sztucznego ogrzewania.

Wyniki nie okazały się jednak na tyle jednoznaczne, aby móc na nich poprzestać. Prowadzone są więc nadal badania dotyczące możliwości adaptacyjnych pszenicy, szczególnie w Europie.

Adam Erechemla
Dziennikarz, prawnik