Budownictwo kołem zamachowym zielonej transformacji? Jest strategia

© guy

O silnym powiązaniu gospodarki niskoemisyjnej z budownictwem mówiono podczas panelu dotyczącego Nowego Zielonego Ładu 17 lutego br. na EEC Trends. Green Deal obejmuje m.in. falę renowacji, która ma przetoczyć się przez całą Europę.

Co składa się na założenia Europejskiego Zielonego Ładu? Dowiesz się z infografiki

- Nowe inwestycje i ich energooszczędność to nie wszystko – [liczy się – przyp. red.] nie tylko to, co dzisiaj zbudujemy, ale to jak zagospodarujemy i zarządzimy zasobem budynków istniejących. Zużywają one 35 proc. energii – i odpowiadają za tyle proc. emisji CO₂ – mówił Jacek Siwiński, prezes firmy VELUX, która jesienią ub. roku rozpoczęła 20-letnią współpracę z WWF i postawiła sobie nie tylko cel „Dożywotniej neutralności Węglowej”, ale i neutralizację historycznych emisji CO₂. Potencjał oszczędności energii jest w obszarze budownictwa bardzo obiecujący. Jak podał Siwiński, w ciągu dekady energochłonność w budownictwie mogłaby zmaleć o 50-60 proc. Podkreślił też, że z perspektywy ochrony zasobów, priorytetem powinna być renowacja, w miejsce wyburzania starych i stawiania nowych obiektów.

Planowanie inwestycji w obszarze istniejącego zasobu budowlanego mają wesprzeć Długoterminowe Strategie Renowacji. Dyrektywa EPBD⁽¹⁾ zakładała, że państwa członkowskie przedstawią je do końca grudnia ub. roku. Projekt polskiej strategii kilka dni temu oddano do konsultacji (czas na zgłaszanie uwag mija 26 lutego⁽²⁾). Dokument nie wprowadza bezpośrednich zmian – to jednak zbiór kluczowych wytycznych i celów stawianych sobie przez Polskę w tym obszarze. Jak czytamy, opłacalna pod kątem ekonomicznym termomodernizacja budynków mieszkalnych pozwoli na oszczędność 147 TWh energii końcowej oraz redukcję emisji CO₂ o ponad 37 mln ton rocznie. To odpowiednio ok 75 proc. obecnego poziomu zapotrzebowania na energię końcową i 10 proc. całkowitej rocznej emisji gazów cieplarnianych w Polsce. Emisja pyłów ma zostać zredukowana o ok. 89 tys. ton rocznie (ok. ¼ część całkowitej emisji pyłów w Polsce).

Paszport energetyczny budynku

Potrzeby są duże, bo szacunki w strategii wskazują, że w 2020 roku ponad 70 proc. budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej ma wskaźnik EP (patrz definicja wskaźnik EP) wyższy niż 150 kWh/(m2·rok). Poziom ten uznawany jest za nieefektywny energetycznie. Ponad 15 proc. tych budynków ma wskaźnik powyżej 330 kWh/(m2·rok). Mowa głównie o starych, niemodernizowanych domach jednorodzinnych oraz szpitalach, które z natury charakteryzują się dużym zapotrzebowaniem na energię.

Autorzy (Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii) przedstawiają trzy scenariusze z wskaźnikami na 2030, 2040 i 2050 rok. W tym rekomendowanym, w perspektywie 2030 r. przewiduje się wzrost tempa termomodernizacji na poziomie 3,4-4 proc. Podstawą będzie termomodernizacja płytka, łącząca się ze stopniowym upowszechnianiem głębokiej. Jak czytamy w uzasadnieniu strategii, „ważną rolę w tym procesie może odgrywać wprowadzenie przejrzystego systemu klas energetycznych, ułatwiającego podejmowanie decyzji inwestycyjnych. Powiązanym rozwiązaniem może być również zastosowanie narzędzi opartych o koncepcję paszportów energetycznych.” Według scenariusza rekomendowanego do 2050 roku, 66 proc. budynków zostanie doprowadzonych do standardu pasywnego, a 21 proc. do standardu energooszczędnego. Pozostałe 13 proc. budynków, których z przyczyn technicznych bądź ekonomicznych nie da się tak głęboko zmodernizować, trafią do przedziału efektywności 90-150 kWh/( m2·rok).

Czytaj: System świadectw charakterystyki energetycznej budynków do zmiany

Strategia podkreśla potrzebę równoległej integracji z rozwiązaniami inteligentnymi (opomiarowanie ciepłomierzy i wodomierzy), zaplanowania zmian w zapotrzebowaniu na ciepło, a także zapewnienia odpowiednich kompetencji na rynku pracy. Przewiduje się, że zmiany pomogą stworzyć nawet 100 tys. nowych miejsc pracy.

Marta Wierzbowska-Kujda
Redaktor naczelna, sozolog