Czy będziemy dokładniej liczyć bioodpady?

© photka

Konieczność ujednolicenia zasad obliczania poziomów ograniczenia składowania masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wynika z nałożonych na państwa członkowskie dyrektywą 1993/31/WE obowiązków. Zgodnie z nimi, państwa członkowskie zobowiązane są do stopniowego zmniejszania ilości bioodpadów (np. rozdrobnionych gałęzi i krzewów, liści, skoszonej traw, resztek żywności czy fusów po kawie i herbacie) kierowanych do składowania. W zakresie określonych w dyrektywie terminów Polska korzysta co prawda z czteroletniej derogacji, ale oprócz odroczenia terminu wypełnienia zobowiązań nie korzysta z innych taryf ulgowych. Tymczasem Najwyższa Izba Kontroli już kilka lat temu sygnalizowała⁽¹⁾, że samorządy mają problemy z realizacją unijnych wymogów.

Składujemy pomimo zakazu

Ministerstwo Środowiska proponuje, aby wymagane od zobowiązanych podmiotów (gmin lub firm odbierających odpady) poziomy ograniczenia składowania były uzależnione od ich udziału w rynku. Udział będzie obliczany jako iloraz masy niesegregowanych odpadów komunalnych odebranych przez gminę/podmiot i łącznej masy tych odpadów odebranych z obszaru całej gminy w roku poprzedzającym rok rozliczeniowy. Jeżeli udział zobowiązanego podmiotu się zmienił - punktem odniesienia ma być nie rok kalendarzowy, ale półrocze. Nowością w zasadach liczenia jest wskaźnik uwzględniający zmiany demograficzne, który ma szczególne znaczenie dla gmin turystycznych i samorządów, w których liczba mieszkańców w odniesieniu do roku bazowego 1995 wzrosła. Wspomniane samorządy, z powodu dotychczasowych zasad obliczania wymaganych poziomów, miały problem z ich osiągnięciem. Przed umieszczeniem na składowisku odpady powinny być wcześniej poddane procesowi przekształcenia fizycznego, chemicznego, termicznego lub biologicznego, co oznacza zakaz składowania odpadów nieprzetworzonych, do których również należą zmieszane odpady komunalne. Z dniem 1 stycznia 2013 r. wszedł też w życie zakaz składowania odpadów ulegających biodegradacji, które zostały selektywnie zebrane. Pomimo zakazu takie odpady kierowane są do składowania (np. selektywnie zebrany, ale zanieczyszczony papier) i zostały uwzględnione w proponowanym przez resort wzorze matematycznym.

Zadanie dla wszystkich

Formalny obowiązek ograniczenia składowania bioodpadów spoczywa na gminach i podmiotach je odbierających. Niemniej Krajowy Plan Gospodarki Odpadami zawiera szereg propozycji działań mających na celu zmniejszanie składowania odpadów ulegających biodegradacji. Wśród nich znajdują się m.in. selektywne zbieranie odpadów zielonych z ogrodów i parków, papieru i tektury (opakowań i odpadów nieopakowaniowych) i poddanie ich recyklingowi, kompostowanie odpadów organicznych, mechaniczno-biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych, fermentacja oraz termiczne przekształcanie zmieszanych odpadów komunalnych. Zasadniczym problemem pozostaje nadal zmniejszenie masy odpadów kuchennych i ogrodowych, będących jednymi z głównych składników zmieszanych odpadów komunalnych.

Kamil Szydłowski
Dziennikarz, prawnik