Spór wokół definicji drewna energetycznego narasta

© Teraz Środowisko

Projekt nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii przygotowało Ministerstwo Środowiska⁽¹⁾. W ocenie skutków regulacji wskazuje się, że w związku ze zmianą ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii przestało obowiązywać pojęcie drewna pełnowartościowego, wprowadzono natomiast pojęcie drewna energetycznego. Surowiec ten został zdefiniowany przez tę ustawę jako drewno, które ze względu na cechy jakościowo-wymiarowe posiada obniżoną wartość techniczną i użytkową uniemożliwiającą jego przemysłowe wykorzystanie, a także surowiec drzewny stanowiący biomasę pochodzenia rolniczego.

COVID-19 a przemysł drzewny

W uzasadnieniu projektu czytamy, że „w związku z trwającą epidemią drewno pozyskane w lasach nie jest odbierane. Nagromadzenie takiego drewna będzie skutkować zwiększeniem zagrożenia pożarowego w lasach oraz staje się ono miejscem do rozwoju szkodliwych owadów, których gradacja może spowodować zamieranie drzewostanów, jak również przełożyć się na jakość surowca drzewnego pozyskanego w przyszłości. Dodatkowo brak rozszerzenia rynków zbytu surowca drzewnego będzie skutkował stratami dla Skarbu Państwa, którego majątkiem zarządza Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, jak również przyczyni się do zatrzymania pozyskania w lasach, co może skutkować bankructwem przedsiębiorstw w branży usług leśnych”. Projektodawcy mówią nawet, że pozostawienie niewywiezionego drewna z lasu, szczególnie iglastego, którego nagromadzenie (zapas) wynosi aktualnie około 2,8 mln msześc., z czego 77 proc. to drewno stosunkowo świeże, pozyskane przed upływem 60 dni, stanowi bardzo duże niebezpieczeństwo powstania gigantycznych rozmiarów klęsk ekologicznych.

Gigantyczna klęska - różne interpretacje

- Doskonale wiemy, choćby na przykładzie Puszczy Białowieskiej, że kierownictwo Lasów Państwowych, w sytuacji, gdy wyczerpują się dziesięcioletnie limity, forsuje aneksy, znacznie zwiększające poziom wycinek. Nieostra, bardzo szeroka definicja drewna energetycznego to wstęp do takich aneksów w całym kraju – czytamy w komunikacie Greenpeace Polska.

Organizacja podnosi także, że wycinanie i sprzedaż drzew martwych i pochodzących z terenów poklęskowych nie są sposobem na ochronę lasów przed pożarami czy szkodnikami. Jeśli zaś chodzi o wyjątkowo intensywną gradacją korników – ostrozębnego (który atakuje sosny) oraz drukarza (atakującego zazwyczaj świerki), z którą walczy cała Europa, to organizacja za przyczynę tego wskazuje źle prowadzoną od lat gospodarkę leśną i postępujący kryzys klimatyczny. Jednorodne uprawy – sosnowe czy świerkowe, jakie dominują w lasach gospodarczych w Polsce, mają niską odporność na suszę oraz na owady żerujące na drzewach, więc gospodarka leśna powinna iść w kierunku lasów wielogatunkowych.

Czytaj: Różnorodność biologiczna: potencjał, który łatwo stracić

- Martwe drewno podczas spalania na cele energetyczne wyemituje w ciągu kilku minut do atmosfery dwutlenek węgla gromadzony w drzewie przez dziesiątki lat. Dlatego surowiec drzewny powinien być w pierwszej kolejności wykorzystywany przez lokalny przemysł do produkcji długowiecznych produktów, takich jak meble czy domy drewniane – czytamy w komunikacie Greenpeace Polska.

Ministerstw Rozwoju nie zgadza się na zaburzenie rynku drzewnego

Na to wszystko nakłada się jeszcze stanowisko Ministerstwa Rozwoju, które w uwagach do projektu wskazuje, że aktualnie występujące trudności w odbiorze drewna przez przedsiębiorców przetwarzających surowiec drzewny są skutkiem pandemii, ale jest to sytuacja przejściowa. Wraz z powrotem koniunktury, produkcja w tych firmach zostanie ponownie uruchomiona i drewno będzie odbierane z lasu na bieżąco. Podkreśla się przy tym, że przemysł drzewny pełni ważną rolę w polskiej gospodarce, a oprócz trudnej sytuacji związanej z pandemią, to czeka go w najbliższym czasie radykalny wzrost cen energii spowodowany wprowadzeniem rynku mocy. Ministerstwo podkreśla, że problem nadmiaru drewna jest jedynie okresowy, więc rynek nie może być zaburzany nowymi czynnikami kosztotwórczymi, takimi jak dodatkowy popyt ze strony energetyki.

Jaka konkluzja?

W efekcie MR nie godzi się na propozycję MŚ, by definicja drewna energetycznego była tak szeroka i pozwalała traktować jako drewno energetyczne w zasadzie wszystkie rodzaje drewna, oprócz drewna tartacznego. - W wyniku takich zapisów jako drewno energetyczne można traktować drewno średniowymiarowe służące do produkcji palet, galanterii ogrodowej, celulozy czy płyt drewnopochodnych. Dlatego Ministerstwo Rozwoju nie może zgodzić się na trwałe usunięcie art. 119a ustawy o OZE, jako podstawy prawnej dla rozporządzenia w sprawie szczegółowych cech jakościowo-wymiarowych drewna energetycznego – czytamy w stanowisku.

Ministerstwo Rozwoju wyraża jednak zgodę na to, by wprowadzić przepisy przejściowe oparte o zaproponowaną w ustawie definicję drewna energetycznego, która obowiązywałaby jedynie do 31.12.2020 r. W związku z koniecznością notyfikacji rozporządzenia w sprawie szczegółowych cech jakościowo-wymiarowych drewna energetycznego, MR postuluje, by weszło ono w życie 01.01.2021 r., ponieważ projekt ustawy zawiera regulacje, które mogą być uznane za specyfikacje techniczną w rozumieniu art.1 ust.1 lit. c) dyrektywy 2015/1535/UE i powinien być notyfikowany w Komisji Europejskiej.

Katarzyna Zamorowska
Dyrektor ds. komunikacji