© leowolfert
Możliwość porównania i oceny działalności przedsiębiorstw nie tylko przez pryzmat wyników finansowych staje się coraz ważniejszym elementem zarządzania i podejmowania strategicznych decyzji przez przedsiębiorców oraz interesariuszy. Potwierdzeniem trendu są liczne działania legislacyjne realizowane między innymi w Unii Europejskiej, jak chociażby wprowadzenie w ostatnim czasie rozporządzenia (2019/2088) w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych (SFDR) czy rozporządzenia (2020/852) w sprawie Taksonomii UE.
Informacje o środowisku zyskują na znaczeniu
Zmiany prawne powodują wzrost zapotrzebowania, między innymi ze strony inwestorów, na precyzyjne i rzeczywiste dane dotyczące przedsiębiorstw. Coraz większe znaczenie mają informacje w zakresie środowiskowym, szczególnie te związane z emisją gazów cieplarnianych (zwłaszcza w kontekście dążenia do neutralnej klimatycznie Europy), ale też ochrony zasobów wodnych, bioróżnorodności i gospodarki cyrkulacyjnej. Do tego dochodzą szeroko pojęte kwestie społeczne, pracownicze oraz ładu korporacyjnego i zarządczego.
Aby sprostać wymaganiom nowej rzeczywistości, 21 kwietnia bieżącego roku Komisja Europejska przedstawiła projekt dyrektywy CSRD (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive), czyli dyrektywy w sprawie raportowania przez przedsiębiorstwa zagadnień dotyczących zrównoważonego rozwoju. Ma ona zastąpić dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (2014/95/UE) w sprawie ujawniania informacji niefinansowych i informacji na temat różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy (NFRD).
Kogo dotyczy obowiązek raportowania informacji niefinansowych
W warunkach polskich obowiązki dotyczące raportowania informacji niefinansowych pojawiły się w 2017 r. w wyniku implementacji dyrektywy NFRD do prawa krajowego za sprawą ustawy o rachunkowości. Zgodnie z ustawą podmiotami, które zostały zobligowane do ujawniania informacji niefinansowych w swoich sprawozdaniach z działalności, są duże jednostki będące podmiotami interesu publicznego, które zatrudniają powyżej 500 pracowników oraz spełniają kryterium finansowe dot. sumy bilansowej powyżej 85 mln zł lub przychodu netto powyżej 170 mln zł. W stosunku do obecnie obowiązujących kryteriów, zaproponowany projekt dyrektywy CSRD znacznie rozszerzy katalog podmiotów, które będą zobowiązane do raportowania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem tj. obejmujących elementy takie jak: środowisko, społeczna odpowiedzialność i ład korporacyjny (raport ESG). W myśl projektu, od 2023 roku obowiązkiem raportowania ESG zostaną objęte zarówno spółki publiczne jak i prywatne, które zatrudniają powyżej 250 pracowników, czyli wszystkie duże przedsiębiorstwa (należy zaznaczyć, że w przypadku grup kapitałowych spółki zależne nie są zobowiązane do przygotowania raportu ESG, pod warunkiem uwzględnienia ich działalności w raporcie spółki dominującej). Co więcej, projekt dyrektywy zakłada także raportowanie ESG przez spółki zatrudniające powyżej 10 pracowników, ale będzie to dotyczyć wyłącznie spółek notowanych na rynku regulowanym, a sam obowiązek w tym przypadku ma się pojawić od 2026 roku.
Spójność i weryfikacja informacji przekazywanych przez spółki
Dyrektywa CSRD ma poprawić jakość przekazywanych przez spółki informacji, tak aby były one kompletne i porównywalne. - Problem z użytecznością dzisiejszych raportów niefinansowych wynika między innymi z dużej swobody w sposobie ich przygotowania. Istnieje dowolność w wyborze standardu, w jakim przygotowany jest raport, a kompletność oraz jakość prezentowanych w nim informacji bywa bardzo różna. To ma się zmienić za sprawą jednolitego europejskiego standardu raportowania ESG, który ma zostać przygotowany wraz z jego uproszczoną wersją dla mniejszych jednostek - mówi Anna Gallus, zastępca dyrektora obszaru Biznes w Atmoterm.
Kolejną zmianą, jaką wprowadza projekt, jest samo podejście do raportów ESG. Obecnie raporty niefinansowe nie podlegają weryfikacji, co dyrektywa CSRD ma zmienić. Projekt zakłada, że raporty będą objęte obowiązkowym audytem przeprowadzonym przez biegłego rewidenta lub inny podmiot uprawniony do wykonania usług poświadczających w tym zakresie. Raporty będą obowiązkowo umieszczane w ramach sprawozdania z działalności. Przewiduje się także, że raporty będą miały formę cyfrową (prawdopodobnie sporządzane będą w formacie XBRL), co ma ułatwić „maszynowe” generowanie i analizowanie danych zawartych w raportach.
Raportowanie niefinansowe wyzwaniem dla przedsiębiorców
Z całą pewnością zmiany, które wprowadzi dyrektywa CSRD, wpłyną znacząco na sposób przygotowania raportów ESG przez spółki, które już dziś upubliczniają informacje niefinansowe. Jednak prawdziwą rewolucją dyrektywa będzie dla tych podmiotów, które na dzień dzisiejszy raportów nie przygotowują. Obok samego opracowania raportu czy decyzji, które informacje są istotne i jakie zagrożenia i szanse mogą być z nimi związane, podstawową trudnością może być brak niezbędnych danych. Dlatego tak ważne jest, aby z wyprzedzeniem podjąć działania umożliwiające zbudowanie systemu czy też wprowadzenie narzędzi w spółce, które umożliwią gromadzenie i konsolidację danych niezbędnych do sprawnego przygotowania raportu ESG.
- Należy mieć na uwadze, że ostateczna wersja dyrektywy CSRD może się nieznacznie różnić od projektu, jednak przedstawione informacje stanowią naszym zdaniem najistotniejsze elementy, które w krótkim czasie będą mieć wpływ na dużą grupę przedsiębiorstw – konkluduje Anna Gallus z Atmoterm.
Artykuł powstał we współpracy z firmą Atmoterm SA
