Dyrektywa CSDD wchodzi dziś w życie

© terrabaixa

Dziś w życie wchodzi unijna dyrektywa w sprawie należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (Corporate Sustainability Due Diligence Directive - CS3D), mająca na celu promowanie odpowiedzialnych zachowań korporacyjnych. Europejskie przedsiębiorstwa spełniające określone warunki będą zobowiązane do przeprowadzania analizy due diligence swojej aktywności, aby skutecznie identyfikować, zapobiegać oraz naprawiać ewentualne skutki jej negatywnego wpływu na otoczenie społeczne i środowiskowe. Państwa członkowskie mają dwa lata na transpozycję dyrektywy do prawa krajowego.

Nowe prawo zostało przyjęte przez Parlament Europejski 24 kwietnia 2024 roku i zatwierdzone przez Radę Europejską 24 maja 2024 roku. Publikacja dyrektywy w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej miała miejsce 5 lipca 2024 r.

- Celem nowej dyrektywy jest promowanie odpowiedzialnych zachowań korporacyjnych poprzez zobowiązanie europejskich przedsiębiorstw do przeprowadzania analizy due diligence. Ma to pośrednio pozwolić identyfikować, zapobiegać oraz naprawiać skutki ich negatywnego wpływu na prawa człowieka i środowisko. CS3D ustanawia zasady dotyczące obowiązków spółek w odniesieniu do ich działalności, działalności spółek zależnych oraz partnerów biznesowych, odpowiedzialności za naruszenia oraz obowiązku wdrożenia planu transformacji w celu łagodzenia zmian klimatu zgodnie z Porozumieniem Paryskim - komentuje Joanna Sobczyk, ESG Consultant w Ayming Polska. - Dyrektywa docelowo ma stworzyć ramy regulacyjne, które zobowiążą firmy do uwzględnienia kwestii zrównoważonego rozwoju w ich działaniach i strategiach, czyniąc je odpowiedzialnymi za ich wpływ na społeczności i środowisko w całym łańcuchu aktywności - dodaje ekspertka.

Harmonogram wdrożenia dyrektywy CS3D w państwach członkowskich

Dyrektywa wchodzi w życie 25 lipca 2024 r. Państwa członkowskie będą miały dwa lata na jej transpozycję do prawa krajowego. Jej wdrożenie podzielone zostało na kilka etapów, obejmujących m.in. dostosowanie regulacji do przepisów krajowych, ustanowienie niezbędnych struktur administracyjnych, szkolenie firm czy rozpoczęcie skutecznego stosowania kontroli. CS3D będzie obejmować kolejno:

●    Od 2027 r. - firmy zatrudniające ponad 5000 pracowników i osiągające wartość światowej sprzedaży netto przekraczającą 1,5 mld euro.

●    Od 2028 r. - firmy zatrudniające ponad 3000 pracowników i osiągające wartość światowej sprzedaży netto przekraczającą 900 mln euro.

●    Od 2029 r. - wszystkie pozostałe spółki objęte zakresem dyrektywy, tj. firmy zatrudniające powyżej 1000 pracowników i osiągające wartość światowej sprzedaży netto przekraczające 450 mln euro.

Czytaj też: Zasady zrównoważonego finansowania? Ryzykowne podejście wśród MŚP

Na czym polega dyrektywa CS3D

Dyrektywa CS3D określa obowiązki firm w odniesieniu do rzeczywistego lub potencjalnego negatywnego wpływu działalności ich samych, ich spółek zależnych oraz partnerów biznesowych na prawa człowieka i środowisko. Reguluje także kwestie naruszeń tych obowiązków oraz wymogi dotyczące wdrożenia w organizacji planu zielonej transformacji.

- Spółki objęte zasadami dyrektywy CS3D będą musiały podejmować szereg inicjatyw ukierunkowanych na integrację należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju ze swoją działalnością. Należeć do nich będą m.in. identyfikacja i ocena jej negatywnych skutków w odniesieniu do środowiska i ładu korporacyjnego, zapobieganie im oraz naprawa już zaistniałych. Do zalecanych aktywności zaliczać się też będą m.in.: wymiana informacji z interesariuszami, wdrożenie odpowiednich mechanizmów, umożliwiających osobom poszkodowanym wnoszenia skarg dotyczących działalności przedsiębiorstwa czy monitorowanie i ewaluacja skuteczności realizowanych działań - komentuje Joanna Sobczyk.

Oprócz tego, firmy objęte CS3D będą zobowiązane do wdrożenia planu transformacji, ukierunkowanego na łagodzenie wpływu ich aktywności na zmiany klimatu, zgodnie z założeniami Porozumienia Paryskiego. Nowe regulacje nałożą również na państwa członkowskie obowiązek wyznaczenia organów nadzorczych do monitorowania zgodności działań firm z przyjętą dyrektywą oraz wdrożenia sankcji za ich nieprzestrzeganie.

Ekspertka Ayming radzi, aby firmy - pomimo relatywnie odległego czasu do faktycznego objęcia ich działaniem dyrektywy - już teraz rozpoczęły identyfikację swoich wpływów i wdrażanie odpowiednich mechanizmów.

- Wczesne wdrażanie mechanizmów zgodnych z dyrektywą CS3D jest korzystne dla firm, mimo że pełne wymagania wejdą w życie dopiero za kilka lat. Przygotowania te, obejmujące analizę due diligence, identyfikację i zarządzanie ryzykiem oraz wdrażanie planów naprawczych i transformacyjnych, pozwolą firmom nie tylko spełnić przyszłe wymogi CS3D, ale również lepiej przygotować się do raportowania zgodnie z dyrektywą CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), która obowiązuje już teraz i będzie obejmować kolejne grupy przedsiębiorstw w kolejnych latach - tłumaczy Joanna Sobczyk.

Czytaj też: Tsunami legislacyjne w sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju

Według ekspertki, wczesne rozpoczęcie prac nad wdrażaniem zasad CS3D w firmie pozwoli również na uniknięcie wysokich kar, które są przewidziane w ramach dyrektywy. Każde państwo członkowskie będzie zobowiązane do wyznaczenia organów nadzorczych, które będą mogły prowadzić dochodzenia i nakładać grzywny w wysokości do 5% rocznych przychodów netto spółek nieprzestrzegających przepisów. Firmy odpowiedzialne za wszelkie szkody spowodowane nierespektowaniem obowiązków będą musiały wypłacić odszkodowanie ofiarom.
Kolejna dyrektywa UE w sprawie zrównoważonego rozwoju

CS3D jest kolejną już po dyrektywie CSRD, inicjatywą wdrożoną w ostatnim czasie z myślą o zrównoważonej transformacji biznesu. O Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) jest w ostatnim czasie głośno, ponieważ od początku bieżącego roku zaczęła obowiązywać pierwszą grupę przedsiębiorstw (firmy 500+, podlegające NFRD i spełniające jedno z dwóch kryteriów: 25M EUR suma aktywów w bilansie lub 50M EUR przychodów netto). W kolejnych latach do grupy tej będą włączane kolejne podmioty.

- Chociaż to dwie różne dyrektywy, są one ze sobą powiązane poprzez wspólny cel promowania zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności korporacyjnej. CSRD skupia się na zwiększeniu przejrzystości i raportowania w aspektach środowiskowych, społecznych i zarządczych - a także podstawowe elementy należytej staranności znajdują bezpośrednie odzwierciedlenie w wymogach raportowania zrównoważonego rozwoju ESRS dotyczących ujawniania informacji określonych w ESRS 2 oraz tematycznych ESRS. W efekcie obie dyrektywy przyczyniają się do zwiększenia odpowiedzialności i przejrzystości w obszarze zrównoważonego rozwoju korporacyjnego -komentuje Joanna Sobczyk.

Dane z raportu „Biznes w równowadze: Jak przyspieszyć transformację ESG⁽¹⁾” autorstwa Ayming Polska pokazują, że firmy pracują nad wdrożeniem standardów raportowania zgodnie z wymogami CSRD. 25% ankietowanych przedsiębiorców deklaruje, że ich organizacje już osiągnęły ten cel. Większość przedsiębiorstw jest na etapie wstępnym - 36% badanych jest w trakcie przygotowań do wdrożenia standardów zgodnych z CSRD, a 38% firm dopiero planuje działania w tym zakresie.

Źródło: Ayming Polska