Zielona dyplomacja priorytetem politycznym Unii. Konkluzje Rady UE

© Kannapat

Jak czytamy w przedstawionym komunikacie, przyjmując konkluzje, Rada uznaje wagę potrójnego kryzysu planetarnego, na który składają się zmiana klimatu, utrata bioróżnorodności oraz zanieczyszczenia i dostrzega wynikające z kryzysu zagrożenia dla ludzkiego bezpieczeństwa. W tekście znajduje się bezpośrednie nawiązanie do rosyjskiej agresji wobec Ukrainy, która oprócz ofiar w ludziach pociągnęła za sobą szkody dla klimatu i środowiska oraz zakłóciła bezpieczeństwo energetyczne i żywnościowe na całym świecie. Unia deklaruje współpracę z partnerami w celu „podjęcia zobowiązań na rzecz sprostania powiązanym ze sobą wyzwaniom w zakresie zmiany klimatu, degradacji środowiska oraz pokoju i bezpieczeństwa”.

Czytaj też: Bruksela, Ottawa - wspólna sprawa. Zielony sojusz UE i Kanady

Śmielsze NDC

Instrumentami, które mają pomóc osiągnąć wymienione wyżej cele, są ustalenia podjęte na zeszłorocznym szczycie COP28 w Dubaju, a także Globalne Ramy Bioróżnorodności przyjęte w ramach Porozumienia Kunming-Montreal z jesieni 2022 r. UE wyraża nadzieje na osiągnięcie pomyślnych rezultatów podczas kolejnych planowanych międzynarodowych spotkań na rzecz klimatu i różnorodności biologicznej, a więc szczytów klimatycznych w Baku i Belem oraz konwencji o bioróżnorodności w Kolumbii. Ważnym narzędziem mają być zaktualizowane i „ambitniejsze” krajowe plany klimatyczne sygnatariuszy Porozumienia paryskiego (ang. Nationally Determined Contributions – NDC). – UE jest zaangażowana we wspieranie opracowywania nowych NDC w krajach partnerskich oraz w usuwanie przeszkód w realizacji kluczowych zobowiązań uzgodnionych między poszczególnymi krajami – czytamy. Zielona dyplomacja UE ma wspierać odchodzenie od paliw kopalnych „w sprawiedliwy, uporządkowany i równy sposób”, promując osiągnięcie neutralności klimatycznej przed 2050 r. Działania dyplomatyczne Unii obejmą również wsparcie dla uwzględnienia w krajowych planach klimatycznych celów ze szczytu w Dubaju – potrojenia globalnej mocy źródeł odnawialnych oraz podwojenia efektywności energetycznej.

Czytaj też: Neutralność klimatyczna wymaga potrojenia mocy OZE i podwojenia wskaźników efektywności energetycznej

Współpraca dla redukcji emisji metanu

Rada UE nawiązuje do postępów osiągniętych w ramach porozumienia na rzecz redukcji globalnych emisji metanu (ang. Global Methane Pledge) i zachęca kolejne państwa, aby do niego dołączały. Podkreślone zostają efekty dywersyfikacji źródeł paliw wraz z potrzebą dalszego zmniejszania unijnej zależności energetycznej od Rosji oraz zobowiązaniami na rzecz odbudowy Ukrainy, z bardziej odpornym i zrównoważonym systemem energetycznym. Rada porusza również kwestie finansowania zielonej transformacji, w której większą rolę mogą odegrać firmy z sektora paliw kopalnych. Współpraca na rzecz klimatu i środowiska ma połączyć UE z takimi partnerami jak państwa Bałkanów Zachodnich i Afryki czy najbardziej zagrożonymi zmianą klimatu państwami wyspiarskimi. Wykorzystany ma zostać m.in. Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej „Global Europe”. We wszystkie działania powinien angażować się również sektor prywatny. – Rada zwraca się do Wysokiego Przedstawiciela Unii ds. polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa, Komisji Europejskiej oraz wszystkich państw członkowskich z apelem o intensyfikację zielonej dyplomacji potraktowanej jako polityczny priorytet (…) – dowiadujemy się z przedstawionego tekstu.

Ustalenia transatlantyckie

Zagadnienia z zakresu zielonej dyplomacji poruszono również podczas jedenastego spotkania Rady Energii UE-USA, które odbyło się 15 marca br. w Waszyngtonie. Strony potwierdziły wspólne zobowiązanie na rzecz osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. wraz z poparciem dla rozwijania krajowych planów klimatycznych uwzględniających rezultaty pierwszego przeglądu realizacji zobowiązań w ramach Porozumienia paryskiego (ang. Global Stocktake) oraz celów potrojenia mocy OZE i podwojenia efektywności energetycznej. UE i USA zaznaczyły konieczność stopniowego odchodzenia od węgla, w tym wycofania się z inwestycji w nowe elektrownie węglowe i zadeklarowały wolę współpracy inwestycyjnej i politycznej na rzecz czystych technologii. Współpraca ma obejmować również dalszą redukcję emisji metanu, zmniejszanie zależności od rosyjskich paliw do elektrowni jądrowych, rozwój technologii wodorowych oraz technologii wychwytywania i składowania dwutlenku węgla, a także zabezpieczenie łańcuchów dostaw surowców rzadkich.

Szymon Majewski
Dziennikarz