Dziś Dzień Długu Ekologicznego

© NE97

Termin jest wynikiem obliczeń polegających na dzieleniu ilości zasobów ekologicznych, które Ziemia jest w stanie wygenerować w konkretnym roku, przez ślad ekologiczny danej populacji. Iloraz ten mnoży się przez liczbę dni w roku. Co istotne – Dzień Długu Ekologicznego każdego roku ma miejsce wcześniej, co pokazuje brak umiaru w czerpaniu z naturalnych ekosystemów. Te nie mają wystarczającej ilości czasu na odbudowę i osiągnięcie równowagi. 28 kwietnia br. „obchodziliśmy” z kolei Dzień Długu Ekologicznego dla Polski. Zaciągamy więc coraz wyższy kredyt u następnych pokoleń.

Przypisanie omawianemu „świętu” dzisiejszej daty oznacza, że wyczerpywanie naturalnego kapitału przez ludzkość jest 1,7 razy szybsze niż czas, którego ekosystemy potrzebują do regeneracji. Bezpieczeństwo zasobów jest więc poważnie zagrożone, a konsekwencje naszej nadmiernej konsumpcji są już widoczne w wylesianiu, erozji gleby, utracie różnorodności biologicznej i nagromadzeniu CO₂ w atmosferze. UNEP opublikował raport⁽¹⁾, z którego wynika, że niezrównoważone wydobycie i przetwarzanie biomasy jest winne utraty lądowej różnorodności biologicznej na poziomie 90% i 1/3 emisji gazów cieplarnianych oraz pogłębia problem związany z niedoborami wody. Wydobycie i przetwarzanie paliw kopalnych, metali i materiałów niemetalicznych odpowiada z kolei za 35% globalnych emisji. Czynniki te skutkują coraz częstszym pojawianiem się ekstremalnych zjawisk pogodowych i zmniejszoną produkcją żywności.

Czytaj też: Odtwarzanie lokalnych ekosystemów a cele globalne i łańcuchy wartości. Program Re:Generacja

Jak ograniczyć konsumpcję zasobów?

Na stronie gromadzącej informacje o Dniu Długu Ekologicznego, przedstawiono przykłady działań, których podjęcie może zwolnić poziom konsumpcji naturalnych zasobów. Narastający wokół inicjatywy trend nosi nazwę #MOVETHEDATE i – jak ona wskazuje – jest zabieganiem o przesunięcie corocznej daty na później⁽²⁾. Rozwiązania dotyczą pięciu sektorów, na których funkcjonowanie mamy wpływ jako ludzie:

1. Klasyczna konserwacja; działania, których celem jest ochrona i zachowania dzikich przestrzeni.
   1. Restaurowanie; odbudowa ekosystemów.
   2. Regeneracja sposobów hodowli i wyławiania ryb; poszukiwanie możliwości hodowli, które „utrzymają produktywność gleby, poziom wód podziemnych, cykl wodny i różnorodność genetyczną, jednocześnie unikając skażenia”.
2. Miasta

1. Publiczny transport, który cechuje się dostępnością, przystępnością cenową i zrównoważonością.
2. Zrównoważona urbanizacja.

3. Energia

1. Dekarbonizacja gospodarki.
2. Samodzielność energetyczna; rezygnacja z paliw kopalnych, osiągnięcie zeroemisyjności do 2050 r.

4. Jedzenie

1. Zwiększenie efektywności zasobów wykorzystywanych w produkcji żywności.
2. Ograniczenie ilości odpadów żywnościowych; aktualnie utracona lub zmarnowana zostaje ok. 1/3 żywności produkowanej na świecie.

5. Populacja

1. Zmiany m.in. na płaszczyznach kulturowych i związanych z dyskryminacją płciową.
2. Otwarte debaty i edukacja.

W ubiegłym roku Światowy Dzień Długu Ekologicznego przypadał na 2 sierpnia, a w 2022 r. – 28 lipca. Natomiast jeszcze w latach 90. XX w. kredyt zaciągaliśmy w październiku.

Dominika Góra
Koordynatorka redakcji