Zanieczyszczenia pyłem PM2,5. Które miasta spełniają normy WHO?

© oatawa

Które miasta w Europie mogą poszczycić się najlepszą jakością powietrza? Jak wynika z danych zawartych w prowadzonej przez Europejską Agencję Środowiska (EEA) bazie danych dotyczących jakości powietrza w europejskich miastach „European city air quality viewer”, w 2020 r. i 2021 r. najczystsze pod względem jakości powietrza miasta w Europie to Umeå w Szwecji oraz Faro i Funchal w Portugalii.

Czytaj też: Sześciokrotnie przekraczamy normy zanieczyszczenia

Ranking opiera się na danych dotyczących średnich poziomów zanieczyszczeń pyłami zawieszonymi PM2,5, które zostały zebrane z ponad 400 stacji monitorujących zlokalizowanych we wszystkich krajach członkowskich EEA w ciągu ostatnich dwóch lat kalendarzowych. Wartością, na podstawie której uszeregowano miasta, jest rekomendowany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) dopuszczalny poziom pyłu zawieszonego PM2,5, uznawanego za najbardziej szkodliwe dla zdrowia zanieczyszczenie powietrza.

Przypominamy, w zeszłym roku, po niemal 15 latach WHO opublikowało nowe, bardziej restrykcyjne normy jakości powietrza. Zgodnie z nimi maksymalne stężenie pyłu zawieszonego PM2,5 w ciągu roku nie powinno przekraczać 5 µg/m³ (dotąd 10 µg/m³). Wartość ta znacznie odbiega od wytycznych UE, które zakładają, że roczna wartość dopuszczalna dla drobnego pyłu zawieszonego PM2,5 nie powinna przekraczać 25 μg/m³. Obecnie jednak UE prowadzi przegląd dyrektyw w sprawie jakości powietrza atmosferycznego, w ramach którego prowadzone są prace mające na celu ściślejsze ich dostosowanie do zaleceń WHO.

Tylko 11 miast na 344…

Spośród ujętych w zestawieniu 344 miast w latach 2020-2021 jakość powietrza była dobra tylko w 11 miastach. Są to: Umeå (Szwecja), Faro (Portugalia), Funchal (Portugalia), Tampere (Finlandia), Narva (Estonia), Sztokholm (Szwecja), Uppsala (Szwecja), Tallin (Estonia), Bergen (Norwegia), Rejkiawik (Islandia), Norrköping (Szwecja). Jak wyjaśnia EEA, poziomy PM2,5 były tam niższe niż normy rekomendowane przez WHO.

- Wytyczna została przekroczona w 97% z 344 miast uwzględnionych w zestawieniu. Dla kontrastu, wartość graniczna PM2,5 wynikająca z przepisów UE wynosząca 25 µg/m³ została przekroczona tylko w trzech najbardziej zanieczyszczonych miastach, co podkreśla różnicę między rekomendacjami WHO a obowiązującym w UE normami – wskazuje EEA.

© EEA

Polskie miasta w rankingu

W zestawieniu ujęte są 43 polskie miasta (szczegóły na grafice obok). Jakość powietrza w 11 z nich określono jako „umiarkowaną” (dla których poziomy zanieczyszczeń PM2,5 osiągnęły wartość 10-15 μg/m³), w 31 przypadkach jako „słabą” (dla których poziomy zanieczyszczeń PM2,5 osiągnęły wartość 15-25 μg/m³), w jednym natomiast jako „bardzo słabą” (dla których poziomy zanieczyszczeń PM2,5 osiągnęły powyżej 25 μg/m³). W kategorii tej ujęto jedynie 3 europejskie miasta – Cremonę i Padwę we Włoszech oraz na ostatnim - 344 miejscu - Nowy Sącz w Polsce.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.