14 grudnia br. do pierwszego czytania w sejmowych komisjach skierowano poselski projekt ustawy(1) o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw. Jak czytamy, projekt ten dotyczy realizacji w Polsce pierwszej elektrowni jądrowej.
- Projekt dotyczy przesądzenia, który reżim prawny ma znaleźć zastosowanie w przypadku postępowania dotyczącego decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wydanej przed uzyskaniem decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej wydawanej na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących, w stosunku do której inwestor wystąpił już z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach – wskazano na stronach Sejmu.
Choć debata na temat budowy pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej toczy się już od 50 lat, nadal nie dysponujemy tego typu rozwiązaniami. Wkrótce ma się to zmienić. O tym w rozmowie z prof. Henrykiem Anglartem z Królewskiego Instytutu Technologicznego w Sztokholmie.
W uzasadnieniu projektu czytamy natomiast, że jedyne w kraju postępowanie ws. wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji tego typu wszczęte zostało „na wniosek inwestora złożony w 2015 r.”. W tym samym roku organ właściwy do wydania przedmiotowej decyzji, zawiesił postępowanie do czasu przedłożenia przez inwestora raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. - W okresie tym przepisy, na podstawie których działają organy właściwe w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, ulegały wielokrotnym i istotnym zmianom. Przepisy przejściowe towarzyszące tym zmianom nie zawsze uwzględniały specyfikę zawieszonego postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla elektrowni jądrowej – wskazano w uzasadnieniu. Jak dodano, „za zasadne uznane zostało wprowadzenie przepisów aktualizujących stan prawny, który ma być brany pod uwagę przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla tego przedsięwzięcia”.
Podczas posiedzenia połączonych dwóch komisji sejmowych (Komisji d.. Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji ds. Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa) podkreślano, że rozwiązanie to ograniczyć ma udział społeczeństwa i organizacji pozarządowych w tego typu procedurach. Posłanka Urszula Zielińska (KO) podkreślała, że efektem zmian będzie możliwość zastosowania się inwestora do obecnego brzmienia przepisów ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tzw. ustawa ooś), która to – jak wskazywała Zielińska – ogranicza udział społeczeństwa i organizacji pozarządowych w tego typu procedurach. Posłowie wskazywali także na ewentualną kolizję zaproponowanego rozwiązania z przepisami Unii Europejskiej.
Czytaj też: Decyzje środowiskowe z okrojonym udziałem społeczeństwa?
Obecny podczas posiedzenia pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Piotr Naimski wskazywał z kolei, że zaproponowane rozwiązanie umożliwi państwowej spółce Polskie Elektrownie Jądrowe złożenie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Jak podkreślał, raport ten jest już na ukończeniu, a jego złożenie umożliwi odwieszenie postępowania.
Komisje które pochyliły się nad projektem, po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu projektu na posiedzeniu 15 grudnia br., poparły projekt ustawy bez poprawek.
Rządowa perspektywa rozwoju energetyki jądrowej
Zgodnie z planami rządu zawartymi w Polityce Energetycznej Państwa do 2040, budowa pierwszego bloku jądrowego powinna rozpocząć się nie później niż w 2026 r., do 2043 r. uruchomionych ma zostać łącznie 6–9 GW mocy. Pierwszy z zaplanowanych bloków uruchomiony ma zostać w 2033 r., a uruchamianie kolejnych pięciu bloków planowane jest w odstępach 2-3 lat.
Polacy mówią „tak”
W kontekście rozwoju energetyki jądrowej istotne znaczenie ma wzrost zwolenników tej technologii. Jak wynika z badania ankietowanego przeprowadzonego w listopadzie 2021 r. na zlecenie Ministerstwa Klimatu i Środowiska (MKiŚ), obecnie 74 proc. ankietowanych wyraża poparcie dla elektrowni jądrowych w naszym kraju, a jedynie 20 proc. jest przeciwnego zdania. - W porównaniu do 2020 r. odnotowano wzrost zwolenników tego typu inwestycji o 11 proc. Szczególnie ważne jest, że większość badanych (58 proc.) popiera zlokalizowanie elektrowni jądrowej w bezpośredniej okolicy swojego miejsca zamieszkania. 39 proc. wyraża sprzeciw wobec tego rozwiązania. Liczba zwolenników budowy elektrowni jądrowej w sąsiedztwie wzrosła o 12 proc. w porównaniu do roku poprzedniego – podaje MKiŚ.
Ministerstwo podaje także, że 78 proc. Polaków uważa, że budowa elektrowni jądrowej „jest dobrym sposobem na walkę ze zmianami klimatycznymi”. - To wzrost o 8 proc. w porównaniu do 2020 r. – czytamy. - Na uwaga zwraca fakt, że aż 82 proc. badanych wyraża opinię, że budowa w Polsce elektrowni jądrowej jest dobrym sposobem na zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego kraju, co oznacza wzrost o 9 proc. w porównaniu do roku poprzedniego – wskazano.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
Przypisy
1/ Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1843):https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1843