Globalne inwestycje w transformację energetyczną sięgają rekordów, ale dalej są niewystarczające

Transformacja energetycza
© oliver de la haye

Międzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej (z ang. International Renewable Energy Agency, IRENA) oraz Climate Policy Initiative we wspólnym raporcie “Global Landscape of Renewable Energy Finance 2023⁽¹⁾” wskazują, że inwestycje w technologie kluczowe w transformacji energetycznej wzrosły o 19 proc. do poziomu 1,3 bilionów dolarów w porównaniu do 2021 r. Jest to też 50-procentowy wzrost w porównaniu do 2019 r., czyli okres sprzed pandemii COVID-19. Wzrost wolumenu inwestycji przedstawia wykres.

Za sprawą kryzysu gospodarczego zaczęły rosnąć też inwestycje w paliwa kopalne. W ocenie IRENA,  transformacja wymaga przekierowania inwestycji rzędu 0,7 biliona dolarów rocznie z obszaru paliw kopalnych do sektorów związanych z nowymi technologiami energetycznymi.

Inwestycje© IRENA

To wciąż za mało

Eksperci wyliczają, że chociaż globalne inwestycje w technologie OZE osiągnęły rekordowy poziom 0,5 bilionów dolarów w 2022 r., to nadal jest to niewystarczające w stosunku do wyznaczonych celów. W latach 2021-2030 powinnyśmy przeznaczać rocznie o 40 proc. więcej środków, jeśli chcemy osiągnąć cel wzrostu temperatury na poziomie 1,5 stopni Celsjusza. Poziom inwestycji nie jest też zbieżny z celami Agendy 2030 (ang. 2030 Agenda for Sustainable Development) jako strategii rozwoju świata do 2030 r.

Czytaj: O ile powinno wzrosnąć finansowanie rozwiązań opartych na przyrodzie? Odpowiedź w raporcie UNEP

Eksperci wskazują też na rosnące dysproporcje pomiędzy inwestycjami w krajach rozwiniętych i rozwijających się. IRENA wzywa do zwiększenia przepływów finansowych z globalnej Północy na Południe. Przykładowo w Afryce Subsaharyjskiej zainwestowano jedynie 1,5% środków przeznaczonych na OZE w latach 2000-2020. Wyraźna jest dysproporcja w zakresie technologii. W 2020 r. najwięcej inwestycji zrealizowano w obszarze energetyki słonecznej (43%), lądowej energetyki wiatrowej (35%) i offshore wind (12%). Nacisk inwestycyjny powinien być kładziony także na technologie związane z ogrzewaniem, chłodzeniem i integracją systemów energetycznych.

Potrzebny jest „sprawiedliwy przepływ środków finansowych”

Autorzy analizy przekonują, że kluczowe są reformy modelów finansowania, w szczególności w zakresie pożyczek dla krajów rozwijających się. Finansowanie publiczne powinno odgrywać jeszcze większą rolę w łagodzeniu ryzyk. Kluczowa jest też współpraca międzynarodowa. W dalszym ciągu przemysł kopalny jest subsydiowany i trend ten powinien się odwrócić, ale tu kluczowa jest tzw. sprawiedliwa transformacja, realizowana bez szkód dla lokalnych społeczności.

Patrycja Rapacka
Redaktor

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.