GOZ w sektorze motoryzacyjnym. Propozycja nowego unijnego rozporządzenia

© jetcityimage

Komisja Europejska zaproponowała nowe środki prawne⁽¹⁾ mające na celu zwiększenie obiegu zamkniętego w sektorze motoryzacyjnym.

- W dniu 13 lipca 2023 r., w następstwie dokonanego przeglądu, KE zaproponowała nowe rozporządzenie w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji. Zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem i planem działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji opiera się na dwóch obowiązujących dyrektywach i je zastępuje: Dyrektywę 2000/53/WE w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz Dyrektywę 2005/64/WE w sprawie homologacji typu pojazdów mechanicznych pod względem ich przydatności do ponownego użycia, zdolności do recyklingu i odzysku – informuje KE.

Czytaj też: Polska największym szrotem Europy

Plastik w nowych samochodach będzie musiał pochodzić z recyklingu

KE wyjaśnia, że rozporządzenie koncentruje się na kilku kluczowych elementach związanych z GOZ, jednocześnie ułatwiając obowiązki sprawozdawcze. Co zatem przewidziano w propozycji rozporządzenia? Przede wszystkim producenci samochodów będą musieli zapewnić osobom zajmującym się demontażem „jasne i szczegółowe instrukcje dotyczące wymiany i usuwania części i komponentów podczas użytkowania i na etapie wycofania pojazdu z eksploatacji”.

KE chce ponadto, by 30% tworzyw sztucznych z pojazdów wycofanych z eksploatacji było poddawane procesom recyklingu. Dodatkowo 25% plastiku użytego do budowy nowego pojazdu będzie musiało pochodzić z recyklingu, z czego 25% musi pochodzić z recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji.

- Nowe przepisy wzmocnią odpowiedzialność producenta poprzez ustanowienie krajowych systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Systemy te będą miały na celu zapewnienie odpowiedniego finansowania obowiązkowych działań związanych z przetwarzaniem odpadów, zachęcanie podmiotów zajmujących się recyklingiem do poprawy jakości materiałów pochodzących z recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, a tym samym wspieranie ściślejszej współpracy między podmiotami zajmującymi się przetwarzaniem a producentami – czytamy.

Jak dodano, zakres rozporządzenia miałby być stopniowo rozszerzany o nowe kategorie pojazdów, jak motocykle, samochody ciężarowe czy autobusy.

Wniosek KE będzie teraz rozpatrywany przez Parlament Europejski i Radę w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.

Wpływ sektora motoryzacyjnego na środowisko

Jak czytamy w komunikacie KE, każdego roku ponad sześć milionów pojazdów kończy swój żywot i jest w Europie traktowanych jako odpady. Tymczasem sektor motoryzacyjny w Europie odpowiada za 10% całkowitego zużycia tworzyw sztucznych (6 mln ton rocznie), znaczną część popytu na stal (17%, około 7 mln ton rocznie), aluminium (42% na cały sprzęt transportowy, około 2 mln ton rocznie) oraz miedź (6%, używanej do części samochodowych).

Zdaniem KE nowe przepisy przyniosą znaczne korzyści dla środowiska, w tym roczną redukcję emisji CO₂ o 12,3 mln ton do 2035 r., lepszą waloryzację 5,4 mln ton materiałów i zwiększony odzysk surowców krytycznych.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska