
Na 211 miejscowości objętych monitoringiem pyłów zawieszonych PM10, aż 180 nie spełniało rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczącej maksymalnej liczby „dni smogowych”, czyli takich o zbyt wysokim stężeniu pyłu PM10 – wynika z raportu(1) HEAL Polska i Polskiego Alarmu Smogowego pt. Chorzy na Smog. Jak dni z wysokim poziomem zanieczyszczenia powietrza wpływają na nasze zdrowie i samopoczucie?
Trzy miesiące smogu
Jak wynika z raportu, najwięcej dni smogowych w ubiegłym roku odnotowano w Nowej Rudzie - 96 dni z przekroczeniem normy WHO, a więc ponad 3 miesiące. Dalej wymieniono Suchą Beskidzką (79 dni) Żywiec (72 dni), Pszczynę (60 dni), Nowy Targ (59 dni) i Nowe Miasto Lubawskie (57 dni). - Jeśli odniesiemy to do wytycznej mówiącej, że takich dni nie powinno być więcej niż 4 w roku, widzimy, że mimo zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza w Polsce w ostatnich latach, jakość powietrza wciąż odbiega od norm i wpływa negatywnie na nasze zdrowie - czytamy w raporcie.
Natomiast najwyższe średnie stężenie dobowe pyłu PM10 w minionym sezonie grzewczym odnotowano w Żywcu - 208 μg/m3, to niemal 5-krotnie więcej niż norma dobowa dla tego zanieczyszczenia wyznaczona przez Światową Organizację Zdrowia (rekomendacja maksymalnego stężenia średniodobowego wg WHO wynosi 45 μg/m3). Wysokie średnie stężenia dobowe pyłu PM10 odnotowano także w Radomsku (185 μg/m3), Nowej Rudzie (152 μg/m3), Lwówku Śląskim (152 μg/m3) oraz Godowie (150 μg/m3).
Czytaj też: WHO rekomenduje bardziej restrykcyjne normy jakości powietrza
Wpływ na zdrowie
- Tymczasem liczne badania naukowe pokazują, że nawet krótkotrwałe (kilkugodzinne lub kilkudniowe) narażenie na oddychanie szkodliwymi substancjami zawieszonymi w powietrzu może powodować szereg negatywnych skutków zdrowotnych. W skrajnych przypadkach może to prowadzić nawet do zgonu – wskazują autorzy raportu. Eksperci przypominają w tym kontekście utrzymujący się w Londynie w dniach 5-9 grudnia 1952 r. smog, który doprowadził do 3 tys. przedwczesnych zgonów, a w kolejnych tygodniach w wyniku powikłań śmierć poniosło kolejnych 8 tys. osób.
W raporcie przytoczono wyniki współczesnych badań naukowych dotyczących krótkoterminowego wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie. Jak wskazano, badanie przeprowadzone w 2023 r. w pięciu miastach wschodniej Polski wykazało, że wzrost stężenia PM10 o 10 μg/m3 wiązał się z 3% wzrostem ryzyka zgonu tego samego dnia. Z innych przytoczonych badań wynika natomiast, że istnieją dowody na wzrost liczby przyjęć do szpitali ze względu na krótkotrwałe narażenie na pył PM2,5, NO2 i ozon. - W przypadku PM2,5 z każdym wzrostem o 10 ug/m3 ryzyko przyjęć do szpitala wzrasta o ok. 1% - dodano.
- Lekarze w swoich gabinetach coraz częściej diagnozują oddychanie smogiem jako przyczynę problemów ze zdrowiem i zwracają uwagę na potencjalne powikłania i konsekwencje nawet krótkotrwałego narażenia na oddychanie toksycznym powietrzem – czytamy.
Czytaj też: Skutki zanieczyszczenia środowiska są większe niż mogłoby się wydawać
Kto jest najbardziej narażony na negatywne skutki oddychania zanieczyszczonym powietrzem? Wśród szczególnie narażonych grup wymienia się dzieci, osoby starsze, osoby z istniejącymi chorobami czy pogorszonymi funkcjami poznawczymi, kobiety w ciąży oraz osoby w trudnej sytuacji ekonomicznej.
HEAL Polska oraz Polski Alarm Smogowy zauważają przy tym, że poprawa jakości powietrza to proces wymagający działań na wszystkich szczeblach politycznych. Kluczowe znaczenie w tym zakresie ma zatem współpraca polityków i sektora zdrowia w działaniach na rzecz czystego powietrza.

Dziennikarz, inżynier środowiska

Przypisy
1/ Szczegóły tutaj:http://healpolska.pl/wp-content/uploads/2023/05/HEAL_Sezon-Smogowy-22-23-final.pdf