Kodeks urbanistyczno-budowlany nie bez znaczenia dla środowiska

Barbara Pancer
Senior associate w kancelarii Greenberg Traurig Grzesiak sp.k.

Pod koniec listopada br. roku Ministerstwo Infrastruktury opublikowało nową wersję projektu Kodeksu urbanistyczno-budowlanego⁽¹⁾. Minister podkreślił jednak, że projekt ten nie może być jeszcze postrzegany jako ostateczny. Równolegle do prac nad Kodeksem prowadzone są również prace legislacyjne nad tzw. "Ustawą Inwestycyjną⁽²⁾", która ma na celu zmianę szeregu ustaw obecnie regulujących proces inwestycyjny. Zakłada się, że Ustawa Inwestycyjna wejdzie w życie w pierwszej połowie przyszłego roku. Biorąc jednak pod uwagę dotychczasowe tempo prac, jak też fakt, iż trwają obecnie konsultacje społeczne dopiero pierwszego projektu tej ustawy, nie można wykluczyć, że termin ten zostanie przesunięty. Ustawa Inwestycyjna będzie aktem przejściowym, przygotowującym wejście w życie nowego Kodeksu urbanistyczno–budowlanego (KUB). Aktualny projekt Ustawy Inwestycyjnej, zwłaszcza w aspektach środowiskowych, nie wprowadza rozwiązań, które można by uznać za rewolucyjne. Dużo więcej uwagi kwestiom środowiskowym poświęca natomiast nowy KUB.

Wskazówka interpretacyjna dla innych regulacji

Z uwagi na fakt, że nowy Kodeks ma stanowić akt kompleksowo regulujący problematykę zagospodarowania przestrzennego oraz realizacji inwestycji, znajduje się tam wiele przepisów o charakterze zasad ogólnych. Pełnią one jednak ważną funkcję, tzn. wyznaczają kierunki interpretacji wielu poszczególnych kwestii szczegółowych. Przykładowo, nowy Kodeks stanowi, iż gospodarowanie przestrzenią ma służyć zabezpieczeniu wymogów interesu publicznego, m.in. w szczególności poprzez ochronę wartości wysoko cenionych: środowiska, w tym przyrody i krajobrazu, zabytków, dóbr kultury współczesnej oraz zdrowia publicznego. Gospodarowanie przestrzenią ma ponadto służyć przeciwdziałaniu klęskom żywiołowym i skutkom zmian klimatu oraz adaptacji do skutków tych zmian, a także zapewniać bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, w tym bezpieczeństwo energetyczne i żywnościowe.

Cel: ograniczyć fragmentację systemu

Kodeks podkreśla, iż gospodarowanie przestrzenią powinno minimalizować energochłonność oraz emisję zanieczyszczeń i odpadów do środowiska, a także maksymalizować stosowanie technologii zmniejszających zapotrzebowanie budynków na energię. W znacznej mierze chodzi w tym zakresie o uwzględnienie dążenia do gospodarki o obiegu zamkniętym. Jednym z podstawowych celów zagospodarowania przestrzennego ma być natomiast kształtowanie przestrzeni w sposób uwzględniający ochronę środowiska oraz zapewniający ochronę i efektywne wykorzystanie gruntów rolnych i leśnych, w szczególności poprzez dążenie do ograniczenia zmiany przeznaczenia gruntów klas I–III na cele nierolniczne oraz gruntów leśnych na cele nieleśne. Zgodnie z projektem, ochronę środowiska oraz skuteczne przeciwdziałanie skutkom zmian klimatu i adaptację do nich realizuje się w szczególności poprzez minimalizowanie potencjalnych strat związanych z występowaniem katastrof naturalnych, w szczególności powodzi, suszy i naturalnych zagrożeń geologicznych. Celowi temu służyć ma także kształtowanie odpowiednich warunków nasłonecznienia i przewietrzania obszarów zurbanizowanych, a także kształtowanie systemu przyrodniczego w sposób ograniczający jego fragmentację oraz zapewniający jego odpowiednią powierzchnię, ciągłość i dostępność, przy wykorzystaniu elementów zielonej infrastruktury.

Jak zostało jednak wskazane na wstępie, Minister podkreślił, iż przedstawiony projekt nie jest projektem ostatecznym. W związku z powyższym, prace legislacyjne nad nowym KUB, w tym kształt proponowanych zasad dotyczących ochrony środowiska i sposób ich implementacji w aktach niższego rzędu, będą wymagać dalszego monitorowania.

Barbara Pancer