Kontrola jednostek samorządu terytorialnego na Dolnym Śląsku. NIK podała wyniki

© Rochu_2008

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) przeanalizowała działania jednostek samorządu terytorialnego w województwie dolnośląskim w kontekście finansowania przez nie działalności spółek komunalnych. Wiadomo, że od 2018 do 2020 r. przedmiotowe jednostki samorządu terytorialnego w regionie przekazały na rzecz spółek w sumie 2,7 mld zł.

- Blisko 1/3 wsparcia odbywała się w formie podwyższenia kapitału zakładowego spółek (650 mln zł) oraz udzielenia dopłat do kapitału (170 mln zł), pozostałe wsparcie, czyli blisko 70 proc. (1,9 mln zł) związane było z płatnościami z tytułu świadczenia usług, zamówieniami publicznymi in-house, a także dotacjami i poręczeniami – poinformowała NIK.

NIK przyjrzała się pięciu jednostkom samorządu terytorialnego – województwu dolnośląskiemu, gminie Jelenia Góra, gminie Lubin, gminie Polkowice i gminie Wrocław.

Na podstawie wyników kontroli przeprowadzonej przez NIK okazało się jednak, że w latach 2018-2020 niektóre jednostki samorządu terytorialnego w województwie dolnośląskim przekazywały wsparcie finansowe na rzecz spółek w nielegalny sposób. Wskazano, że skalę nieprawidłowości finansowych szacuje się łącznie na 124 mln zł.

NIK poinformowała, że w 2020 r. na terenie województwa dolnośląskiego funkcjonowało ponad 40,3 tys. spółek – swój udział jednostki samorządu terytorialnego miały w 310 z nich.

Przewinienia jednostek samorządu terytorialnego

Jakich nielegalnych działań dopuszczały się opisywane jednostki samorządu terytorialnego? NIK wskazała, że mowa tutaj o „kwotach wydatkowanych z naruszeniem prawa oraz z naruszeniem zasad należytego zarządzania finansami, a także kwotach nienależnie uzyskanych”.

- Istotną słabością działań związanych z udzieleniem spółkom wsparcia finansowego było sprawowanie nadzoru właścicielskiego, dopuszczające np. do: udzielania spółkom wsparcia bez zgody organu stanowiącego gminy, niewłaściwego ustalania wynagrodzeń członków zarządów i rad nadzorczych, a także uczestniczenia pracowników zajmujących się nadzorem właścicielskim w pracach organów spółek komunalnych – wyjaśniła NIK.

Trzy z sześciu skontrolowanych spółek komunalnych – poza działaniem na rzecz zaspokajania potrzeb mieszkańców – prowadziły poboczną działalność gospodarczą, która nie uprawniała do pobierania pieniędzy z publicznej kieszeni – były to m.in. usługi hotelowe i gastronomiczne, sprzedaż usług reklamowych, wynajem autobusów czy prowadzenie uczelni wyższej. Wspomnianych pięć jednostek samorządu terytorialnego dysponowało na koniec 2020 r. udziałami w 56 spółkach komunalnych: w 31 spółkach z wyłącznym, w 14 spółkach z większościowym i w 11 spółkach z mniejszościowym udziałem samorządu gminnego lub wojewódzkiego.

W związku z ujawnionymi nieprawidłowościami NIK skierowała wniosek do Prezesa Rady Ministrów o podjęcie inicjatywy legislacyjnej ws. „doprecyzowania przepisów art. 10 ustawy o gospodarce komunalnej, określających zasady tworzenia i przystępowania jednostek samorządu terytorialnego do spółek handlowych poza sferą użyteczności publicznej, aby nie budziły wątpliwości, jaka działalność może być prowadzona przez jednostki samorząd terytorialnego w sferze użyteczności publicznej oraz poza tą sferą⁽¹⁾”.

Magdalena Więckowska
Dziennikarz

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.