Ślad środowiskowy kosmetyków - nawet 95 proc. wpływu generowane jest w fazie użytkowania

© peshkova

Wszystkie wytwarzane produkty wywierają wpływ na środowisko przez cały cykl życia. I nie inaczej jest w przypadku używanych na co dzień produktów kosmetycznych. Badanie przeprowadzone przez Cosmetics Europe, Europejskie Stowarzyszenie Handlowe Branży Kosmetycznej i Higieny Osobistej, pokazuje, że tylko 5 do 20 proc. całkowitego wpływu na środowisko generowanego przez szampon przypisać można wydobyciu i przetworzeniu surowców oraz późniejszej produkcji, dystrybucji i pakowaniu produktu⁽¹⁾. Oznacza to, że większość - nawet 95 proc. - oddziaływania na środowisko tego produktu kosmetycznego związane jest z użyciem i późniejszą utylizacją opakowania po produkcie. Jak wskazuje Stowarzyszenie, duża część śladu środowiskowego produktów spłukiwalnych lub zmywalnych (czyli kosmetyków pod prysznic i do kąpieli, szamponów i odżywek itp.) generowana jest właście w fazie użytkowania. Oszacowano na przykład, że około 90 proc. całkowitej emisji CO₂ w całym cyklu życia szamponu wynika z podgrzewania i zużycia wody wodociągowej.

Przemysł rozwiązuje ten problem, wprowadzając odpowiednie ku temu rozwiązania i edukując konsumentów. Na przykład niektóre firmy opracowały skoncentrowane formuły szamponów, które eliminują potrzebę stosowania osobnej odżywki – tzw. „dwa w jednym” (obecnie produty tego typu stanowią częsty asortyment w drogeriach).

Małe opakowanie, duży problem

Jak wynika z raportu Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego, bez względu na wykorzystywany materiał i surowiec, opakowania pochodzące z przemysłu kosmetycznego stanowią jedynie 5 proc. wszystkich wprowadzanych do obrotu opakowań w Polsce w skali roku. Opakowania wykonane z tworzyw sztucznych stanowią jedynie 26 proc. ogółu wykorzystywanych surowców. Najwięcej, aż 39 proc. opakowań w tej branży, wytwarzanych jest z papieru i tektury, 24 proc. z drewna, 6 proc. ze szkła, 3 proc. z aluminium oraz 2 proc. ze stali i innych materiałów⁽²⁾.

Ważne w tym kontekście jest zatem ekoprojektowanie opakowań produktów kosmetycznych oraz wykorzystanie materiałów biodegradowalnych lub nadających się do recyklingu i wielokrotnego użytku. Trend ten zaczyna być obecny w branży. Coraz częściej bowiem spotkać można produkty kosmetyczne zamknięte w opakowaniach pochodzących z recyklingu. Przykładowo marka Unilever zobowiązała się, że do 2025 r. wszystkie opakowania kosmetyków z tworzyw sztucznych będą wielokrotnego użytku, nadawały się do recyklingu lub do kompostowania, a 25 proc. z nich będzie pochodziło z recyklatu. Ponadto na rynku pojawiają nowe rozwiązania, jak dezodoranty w sztyfcie do wielokrotnego napełniania czy tabletki do zębów zamiast pasty w tubce.

Loop, czyli pętla

W styczniu br. marka ogłosiła partnerstwo z Loop – platformą zakupową bazującą na „modelu mleczarza”, w której to konsument prócz opłaty za produkt, wpłaca także dodatkową sumę za opakowanie. Opłata ta wnoszona jest na zasadzie depozytu, który zostaje zwrócony w chwili zwrotu opakowania. Chyba, że konsument ponownie zamawia to samo, wówczas depozyt wraca do niego wraz z ostatnim zamówieniem. Więcej o platformie przeczytać można tutaj.

Rozwiązania ograniczające użytkowanie opakowań wdrażają także polskie marki. Inglot oferuje paletki do makijażu z wymiennymi wkładami. Ministerstwo Dobrego Mydła zachęca do zwrotu szklanych opakowań po kosmetykach poprzez przyznanie rabatu na kolejne zakupy. A YOPE za każde zwrócone opakowanie po produktach przyznaje 15 proc. zniżkę na kolejne zakupy.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska