14 czerwca 2022 r. Rada Ministrów przyjęła Krajową Politykę Miejską 2030 (KPM 2030). Jak wyjaśnia Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Krajowa Polityka Miejska 2030 ma na celu integrowanie i koordynowanie polityk, które odnoszą się do miast i ich obszarów miejskich. - Chodzi o wspieranie ich zrównoważonego rozwoju, poprawę formy zarządzania oraz tworzenie dogodnych warunków życia mieszkańców – czytamy.
Dokument ten został oficjalnie zaprezentowany w poniedziałek podczas trwającej pierwszy raz w tej części Europy 11. sesji Światowego Forum Miejskiego (WUF11). Prezentując główne założenia KPM 2030, minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda podkreślał, że jest ona „najważniejszym dokumentem w zakresie prowadzenia polityki miejskiej”.
Więcej na temat założeń KPM 2030 w artykule pt. Trwają konsultacje Krajowej Polityki Miejskiej 2030.
Wspólne posiedzenie ZMP i UMP
KPM 2030 stanowiła także główny przedmiot dyskusji wspólnego posiedzenia Związku Miast Polskich (ZMP) i Unii Metropolii Polskich (UMP). Obecna podczas wydarzenia wiceminister funduszy i rozwoju regionalnego Małgorzata Jarosińska-Jedynak (pełniąca także funkcję pełnomocnika rządu ds. WUF11) wskazywała, że przyjęcie KPM 2030, to „wspólny sukces rządu oraz strony samorządowej”.
- Swój wkład przy tworzeniu tego dokumentu mają też środowiska naukowe, badacze rozwoju miast, aktywiści i liderzy lokalnych społeczności oraz organizacje społeczne takie jak Kongres Ruchów Miejskich – wskazywała. Dodała przy tym, że wyzwaniem, przed którym stoją teraz strony zaangażowane w tworzenie dokumentu, jest realizacja zawartych w nim postanowień. – Jestem przekonana, że sprostamy temu wyzwaniu – mówiła.
Niezbędna jest reforma finansów samorządowych
Przedstawiciele organizacji zrzeszających jednostki samorządu terytorialnego wskazują jednak, że prócz samego dokumentu, niezbędne są także narzędzia umożliwiające realizację jego zamierzeń. samorządowcy z ZMP i UMP wskazywali w tym kontekście m.in. na kwestie dotyczące finansowania rozwoju miast.
- Aby zrealizować cele zawarte w Krajowej Polityce Miejskiej 2030 konieczne jest spełnienie celu zapisanego w Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju, czyli zwiększenie samodzielności w dochodach własnych jednostek samorządu terytorialnego oraz zdywersyfikowanie tychże dochodów – mówił Zygmunt Frankiewicz, prezes ZMP. Jak podkreślał, wymaga to przeprowadzenia systemowej reformy finansów samorządowych.
- Nasze dochody własne spadają, maleje nasza nadwyżka operacyjna. Mamy coraz mniejsze możliwości na budowanie finansowania dla projektów i inwestycji, a to oznacza nie rozwój, a stagnację. Dlatego musimy poważnie rozmawiać na temat zmiany modelu finansowania jednostek samorządu terytorialnego – mówił z kolei prezydent Lublina Krzysztof Żuk. Jak dodał, każde obniżenie się nadwyżki operacyjnej przekłada się na spadek realizowanych przez samorządy inwestycji.
Co na to ministerstwo?
Jak podkreślał obecny podczas wydarzenia przedstawiciel Ministerstwa Finansów (MF), prowadzone są w tym zakresie prace.
- Przede wszystkim mamy regułę stabilizującą, która powoduje, że w sytuacji spadku dochodów JST poniżej pewnego poziomu są one rekompensowane z budżetu państwa. Jesteśmy też otwarci na propozycję przyznania samorządom udziału w dochodach PIT płaconego w formie ryczałtu. Możemy też dyskutować o poluzowaniu reguł wydatkowych oraz o stworzeniu mechanizmów, które zabezpieczą finanse JST przed takimi negatywnymi zjawiskami jak np. inflacja – wskazywał Marek Wiewióra, dyrektor Departamentu Finansów Samorządy Terytorialnego w MF.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.