Marnujemy za dużo żywności. Mamy narzędzia, by temu zapobiec

© uliab

Unia Europejska tylko w 2021 r. wygenerowała 58,4 mln ton odpadów żywnościowych, co odpowiada 131 kg marnowanej żywności per capita rocznie. Według danych Eurostatu⁽¹⁾ nawet 10% żywności udostępnianej – za pomocą handlu detalicznego, usług gastronomicznych i gospodarstw domowych – konsumentom zamieszkującym UE może być marnowane. Tylko odpady z gospodarstw domowych stanowiły 54% całkowitej ilości odpadów żywnościowych wyprodukowanych w UE. Ta liczba odpowiada 70 kg tych odpadów przypadającym na mieszkańca. 70% wszystkich unijnych odpadów żywnościowych jest produkowanych na etapie konsumpcyjnym – istotnym jest więc skoncentrowanie działań zapobiegawczych właśnie na tym poziomie łańcucha dostaw.

Odpady żywnościowe są emitentem 254 mln ton ekwiwalentu CO₂. Obliczenia pokazują, że gdyby zmarnowana w UE żywność była państwem członkowskim, objęłaby piąte miejsce w rankingu unijnych emitentów.

Czytaj też: Miliony ton odpadów żywnościowych i tekstylnych. Rewizja dyrektywy ma to zmienić

Jeść trzeba, marnować niekoniecznie

Joint Research Centre wraz z Dyrekcją Generalną ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności utworzyły w 2021 r. Europejskie Forum Konsumentów ds. Marnotrawienia Żywności (ang. the European Consumer Food Waste Forum), w którym zgromadzili się międzynarodowi badacze i praktycy. Efektem ich współpracy stało się „kompendium narzędzi, najlepszych praktyk i zaleceń” (ang. Tools, best practices and recommendations to reduce consumer food waste - A compendium⁽²⁾). Obejmuje ono serię czterech filmów, przedstawiających „wytyczne dotyczące planowania, wdrażania i oceny interwencji mających na celu ograniczenie marnotrawienia żywności przy użyciu ustalonych technik i protokołów kwantyfikacji”. Dostępne są w wersji anglojęzycznej, ale zawierają napisy w siedmiu innych językach, w tym w polskim. „Samouczki” są skierowane do praktyków zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego oraz do organizacji, które działają na rzecz przeciwdziałania marnowaniu żywności. Zawierają informacje o tym, w jaki sposób dostosować działania do konkretnych grup konsumentów, jak wyglądają metody pomiaru marnotrawienia żywności czy jak ocenić skuteczność omawianych działań. Duży walor praktyczny i merytoryczny mają przedstawione w „Samouczku” narzędzia oraz instrukcje ich używania.

Czytaj też: 4,8 mln ton i zadanie dla wszystkich. Jak przeciwdziałać marnowaniu żywności?

Lista rekomendowanych narzędzi⁽³⁾

1. Kalkulator zapobiegania marnowaniu żywności; to interaktywne narzędzie internetowe jest oparte na myśleniu związanym z cyklem życia. Korzystający z kalkulatora odbiorca, może wprowadzić do niego dane dotyczące ilości żywności, którą uchronił przed zmarnowaniem, a urządzenie w odpowiedzi poinformuje go o korzyściach środowiskowych, żywieniowych i kosztowych, jakie udało mu się pozyskać.
2. Planer działań; to narzędzie zawiera ponad 70 działań, które służą ratowaniu żywności w różnych krajach. Ma postać „decyzyjnego drzewa”, po którym użytkownik może poruszać się tak, by trafiać w wybrane miejsca, do konkretnych grup docelowych, skali geograficznej czy rodzaju działania.
3. Ulotki informacyjne; zawierają zalecenia przydatne dla decydentów, przedsiębiorców, organizacji sektora spożywczego i szkół. Są dostępne w 24 językach, których używa się na terenie UE.
4. Sprawozdania naukowe i materiały informacyjne.

Dominika Góra
Koordynatorka redakcji