Modernizacja wszystkich domów jednorodzinnych to koszt ponad 78 mld zł

© konoplizkaya

Pomimo zapowiadanego w 2017 r. przez rząd programu modernizacji budynków jednorodzinnych na razie brak jest widocznych działań w tym zakresie. Nie ma odpowiednich programów kredytowych wspierających takie prace, nie ma działań edukacyjnych. NFOŚiGW zaś, mimo że niedawno ponowił zapowiedzi utworzenia w tym roku oczekiwanego programu, nie przedstawił na razie żadnych konkretów.

12 ekspertów działających w ramach platformy zainicjowanej przez Instytut Ekonomii Środowiska przygotowało raport, który skupia się jednocześnie na potrzebach modernizacyjnych budynków jednorodzinnych oraz na problemie jakości powietrza.

Jak powinien wyglądać przyszły program modernizacji (nie chodzi już tylko o samą termomodernizację) i co należy wziąć pod uwagę przy jego tworzeniu? Jakie są potrzeby modernizacyjne Polaków? Jak je sfinansować oraz na jakich istniejących programach się wzorować? Opracowanie dostarcza odpowiedzi na te i inne pytania.

Kłopot z określeniem grupy osób najuboższych

Eksperci obecni na spotkaniu prasowym zwrócili uwagę, że inna pomoc będzie potrzebna najuboższym mieszkańcom Polski, inne zaś mechanizmy powinny zostać zastosowane przy wsparciu w tym zakresie zamożniejszych obywateli. Problemem może być tu jednak m.in. określenie grupy osób najuboższych. Na przykład, pomimo że dochody osób mieszkających na wsi generalnie są niższe niż osób mieszkających w mieście, to niższe bywają również ich wydatki. Stąd konieczność przyjrzenia się bliżej dochodom rozporządzalnym tych osób, które mogą być w istocie nie aż tak niskie.

Minimum 1 mln budynków w Polsce do kompleksowej modernizacji

Tak czy inaczej eksperci są zdania, że konieczne jest uwzględnienie przede wszystkim potrzeb modernizacyjnych osób żyjących na wsiach, bo niemal w 100 procentach zamieszkują one domy jednorodzinne. Spośród polskich budynków jednorodzinnych ponad 40 proc. jest w największej potrzebie (zupełny brak ocieplenia plus kocioł na paliwo stałe), kolejne 22 proc. cechuje także bardzo niski standard.

W ujęciu liczbowym 2 mln na ponad 5 mln budynków wymaga pilnej modernizacji. - Nawet jeśli założymy, że połowa z 2 mln nadaje się bardziej do wyburzenia niż do remontu, to w dalszym ciągu pozostaje 1 mln – powiedział Marek Zaborowski, wiceprezes Instytutu Ekonomii Środowiska.

Łączny koszt modernizacji wszystkich budynków to ponad 78 mld zł

Modernizacja takiej liczby budynków może być jednak dużym wyzwaniem, m.in. finansowym. Przegląd zawiera średnie koszty modernizacji budynku jednorodzinnego w Polsce oczekiwane przez właścicieli. Są one generalnie zbieżne z szacunkami ekspertów, z wyjątkiem modernizacji dachu, której koszt oczekiwany przez inwestorów jest bliski 30 tys. zł, a w rzeczywistości może wynieść nawet 100 tys. zł. - Jeśli chodzi o dach, ludzie mają na myśli tylko modernizację albo adaptację poddasza, dlatego warto mówić o modernizacji, a nie tylko o termomodernizacji – wyjaśnił powód tych rozbieżności Łukasz Pytliński, wiceprezes Instytutu Badań Rynku i Opinii Publicznej CEM. Całkowity średni koszt modernizacji jednego budynku oszacowano natomiast na 60 tys. zł.

Łączny szacowany koszt wszystkich prac modernizacyjnych w budynkach w Polsce uwzględniający instalacje grzewcze (a nawet modernizację kuchni i łazienki) przewyższa 78 mld zł. Sam koszt modernizacji instalacji grzewczych to 16 mld zł.

Na wsi trzeba postawić na biomasę

W przypadku niemal 70 proc. budynków jednorodzinnych główne źródło ogrzewania stanowi kocioł lub piec węglowy. W dalszych 14 proc. domów rolę tę pełni kocioł na drewno lub inny rodzaj biomasy. Wykorzystanie biomasy do ogrzewania​ jest wyróżnikiem wsi (z biomasy pochodzi tu 30 proc. ciepła). Krajowy program modernizacji powinien więc zdaniem ekspertów przyczynić się nie tylko do wymiany źródeł, ale wręcz do zwiększenia lokalnego wykorzystania biomasy na cele grzewcze, oczywiście przy zastosowaniu niskoemisyjnych źródeł ciepła.

Premiowanie oszczędności i dedykowane kredyty

Jeśli chodzi o mechanizmy wsparcia modernizacji zaproponowane przez autorów opracowania, to podstawą powinny być ich zdaniem indywidualne konta mieszkaniowe (IKM), które służyć będą premiowaniu oszczędności na cele mieszkaniowe. IKMy powinny również umożliwiać gromadzenie środków na cele modernizacyjne. Dla osób, które nie mogą lub nie chcą czekać, powinny być dostępne kredyty modernizacyjne. To wszystko, uzupełnione doradztwem techniczno-ekonomicznym, ulgą podatkową, modernizacyjną oraz szeroko zakrojoną promocją, powinno skłonić inwestorów do wydania pieniędzy na remont własnych domów – a nie np. na zakup samochodu czy wakacji za granicą.

Ewa Szekalska
Dziennikarz

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.