NFOŚiGW będzie krajowym operatorem Funduszu Modernizacyjnego. Jest projekt zmian w ustawie

© bluedesign

W Rządowym Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw⁽¹⁾. Nowelizacja stwarza podstawy prawne do wydatkowania utworzonego przez Dyrektywę 2018/410 tzw. Funduszu Modernizacyjnego.

2 do 4,8 mld euro dla Polski

Fundusz będzie wspierał transformację energetyczną państw członkowskich Unii Europejskiej, w których PKB per capita było w 2013 r. niższe niż 60 proc. średniej UE. Z jego zasobów skorzysta dziesięć państw Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polska.

Środki zasilające budżet Funduszu pochodzić mają ze sprzedaży przez Komisję Europejską uprawnień do emisji gazów cieplarnianych stanowiących 2 proc. całkowitej puli unijnej. Zgodnie z szacunkami Ministerstwa Klimatu, Polsce zostaną przydzielone środki pochodzące ze sprzedaży ok. 135 mln uprawnień do emisji. Mowa zatem o 2-4,8 mld euro. Całkowita pula środków Funduszu będzie więc zależała od cen uprawnień notowanych na aukcjach. Poznamy ją pod koniec 2030 r.

Fundusz będzie zarządzany m.in. przez jego beneficjentów

Jak czytamy w uzasadnieniu nowelizacji, Fundusz zarządzany będzie przy udziale Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) przez państwa członkowskie UE będące jednocześnie jego beneficjentami. Zarządzanie Funduszem zapewnić ma ponadto Komitet Inwestycyjny, w skład którego wejdą przedstawiciele dziesięciu państw członkowskich UE będących beneficjentami Funduszu, trzech państw członkowskich niebędących beneficjentami oraz przedstawiciel Komisji Europejskiej i EBI.

Nowa rola NFOŚiGW

Funkcję krajowego operatora Funduszu w Polsce objąć ma Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. - Finansowanie inwestycji ze środków Funduszu będzie odbywało się w ramach przyjętych programów priorytetowych NFOŚiGW. Nabór wniosków o dofinasowanie inwestycji/zadania z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, które finansuje NFOŚIGW w chwili obecnej odbywa się w ramach przyjętych przez Zarząd NFOŚIGW programów priorytetowych. Mechanizm ten funkcjonuje od lat, dlatego przyjęto, że finansowanie inwestycji z Funduszu [Modernizacyjnego – przyp. red.] będzie odbywało się na podobnych zasadach, z pewnymi odstępstwami – czytamy w uzasadnieniu.

Jak dodano, Zarząd NFOŚiGW będzie organem odpowiedzialnym za opracowanie programów priorytetowych, a środki na dofinansowanie inwestycji w ramach zatwierdzonych programów priorytetowych będą przekazywane bezpośrednio z EBI na wyodrębniony rachunek bankowy w NFOŚiGW.

Czytaj też: Czy 30latek NFOŚiGW sprosta wyzwaniom XXI wieku?

Projekt noweli zakłada ponadto, objęcie obowiązkiem sprawozdawczym wykorzystywanych środków finansowych Funduszu. - Minister właściwy do spraw klimatu corocznie będzie przekazywał Komisji Europejskiej sprawozdanie zawierające informacje o przedsięwzięciach, realizowanych przy pomocy wsparcia ze środków Funduszu, ich finansowaniu oraz ocenę efektów modernizacji systemów energetycznych i zwiększenia efektywności energetycznej osiągniętych dzięki tym przedsięwzięciom – wyjaśniono.

Ponadto zadania Krajowego operatora Funduszu finansowane będą w części z dochodów z aukcji uprawnień do emisji. Przewiduje się przekazanie części wpływów z dochodów aukcji na rzecz NFOŚIGW. W 2020 r. mowa o kwocie w wysokości 1,5 mln zł, w latach od 2021 r. do 2030 r. - w wysokości 30 mln zł rocznie, a w latach 2031-2038 - w wysokości 15 mln zł rocznie. - Ze środków tych będą pokrywane koszty związane z wykonywaniem zadań Krajowego operatora Funduszu, w tym koszty ponoszone przez wojewódzkie fundusze na wykonywanie czynności powierzonych w drodze porozumień – napisano.

Projekt przewiduje wejście w życie ustawy 1 stycznia 2021 r., z wyjątkiem przepisów dotyczących Krajowego systemu wdrażania Funduszu, które wejść w życie mają już po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska