W siedzibie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki w ubiegłym tygodniu odbyła się konferencja pod hasłem: „Systemy ciepłownicze współpracujące z odnawialnymi źródłami energii i magazynami ciepła”. Wydarzenie, którego współorganizatorem był Instytut Energetyki Odnawialnej (IEO), zapoczątkowało prace nad nowymi, pilotażowymi projektami priorytetowymi NFOŚiGW w tym zakresie.
Miejsce ciepłownictwa w Polityce energetycznej Polski
Pierwszy z paneli eksperckich odbył się pod nazwą Wykorzystanie instalacji OZE i magazynów ciepła – nowe wyzwania dla przedsiębiorstw ciepłowniczych i spółdzielni mieszkaniowych. Paneliści, w swoich wypowiedziach dotyczących propozycji NFOŚiGW, stwierdzili, że jest to projekt, który może być szansą dla unowocześniania polskiego ciepłownictwa. Wdrażanie projektu musi być dostosowane do specyfiki i potrzeb potencjalnych beneficjentów. Prezes Zarządu Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie (IGCP) Jacek Szymczak zaakcentował, że w pierwszej kolejności konieczna jest polityka wobec sektora (określająca m.in. możliwe wsparcie dla kogeneracji, efektywności energetycznej w ciepłownictwie oraz odbiorców), a także odpowiednie miejsce sektora ciepłowniczego w przygotowywanej Polityce energetycznej Polski.
W drugim panelu eksperci odpowiedzieli na pytanie: Czy w Polsce jest rynek na inteligentne systemy ciepłownicze współpracujące z OZE, sezonowymi magazynami ciepła oraz z rynkiem energii elektrycznej?
Dyrektor ds. regulacji i relacji publicznych w Veolia Energia Polska S. A. Małgorzata Mika-Byrska oceniła, że wyznaczanie celów rozwoju ciepłownictwa (wypełniania zobowiązań regulacyjnych) jest konieczne. W przypadku odległych celów niezbędne będzie ustalanie tzw. kamieni milowych. Każda firma powinna wiedzieć, jak i gdzie plasować się na rynku. Dla ciepłowników, w celu utrzymania się i rozwijania swojej pozycji na rynku, najważniejsze jest wypełnianie (w zakresie dostaw ciepła i ciepłej wody użytkowej) wymogów ustawy o charakterystyce energetycznej budynków (ustawa z 2002 roku z nowelizacjami). Potrzebna jest też strategia „głębokiej” termomodernizacji budynków z tzw. kamieniami milowymi oraz strategia rozwoju ciepłownictwa (którą szacuje na 14 mld zł). Wskazała konieczność określenia instrumentów, dzięki którym będzie możliwa realizacja strategii. Konieczne jest ujednolicenie systemów. Propozycja przygotowania prze NFOŚiGW programu pilotażowego wpisuje się w te prace. Panelistka podkreśliła, że rozwój ciepłownictwa to część transformacji energetyki.
Dyrektor ds. Strategii Ciepłownictwa w Forum Energii Andrzej Rubczyński scharakteryzował potrzeby oraz miks energetyczny ciepłownictwa oraz kierunki procesu jego dywersyfikacji. Zmniejszenie zakresu wytwarzania ciepła z węgla z dotychczasowych 85 proc. do 25 proc. umożliwiłoby przeniesienie 16 mln ton węgla do elektroenergetyki. Technologia węglowa powinna być w ciepłownictwie zastępowana technologiami gazowymi oraz OZE. Jako optymalny miks dla ciepłownictwa określił: 1/3 węgiel, 1/3 gaz, 1/3 OZE. Zainteresowanych panelista odesłał do Raportu Forum Energii Transformacja ciepłownictwa 2030. Małe systemy ciepłownicze.
Aktywność sektora we wdrażaniu OZE
Prezes Zarządu Energetyki Solarnej ENSOL Sp. z o.o. Roman Majnusz podkreślił, że brak aktywności sektora ciepłowniczego we wdrażaniu OZE może zaowocować negatywnymi skutkami. Pokazał projekt Raciborskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, która wdrażając własny system solarny odebrała firmie ciepłowniczej 4 MW(t) mocy. Obecnie w przygotowaniu jest wdrożenie drugiego projektu o podobnej wielkości. Mówca poparł rozwój magazynów ciepła. Stwierdził, że polski przemysł solarny może wyprodukować rocznie nawet ok. 300 tys. m kw. kolektorów.
Profesor Tadeusz Skoczkowski, kierownik Zakładu Racjonalnego Wykorzystania Energii z Politechniki Warszawskiej, mówił, że rynek powinien rozwijać się w myśl zasady: „mała naprzód” . Zwrócił uwagę, że nowe technologie (OZE, magazyny ciepła) wprowadzamy w stary system ciepłowniczy odziedziczony po PRL. Również podkreślił konieczność dobrej strategii energetycznej, w której byłaby określona właściwa ranga dla ciepłownictwa i OZE. W związku z koniecznością zachowania dobrej jakości ciepła (np. wymogi ustawy o charakterystyce energetycznej budynków) oraz usprawnianiem przesyłu, ceny energii będą rosły. Ciepłownictwo jest rozproszone i znajduje się w znacznie gorszej sytuacji niż lobby wielkiej energetyki. Nie ma rozwiązań uniwersalnych. NFOŚiGW winien wspierać różne rozwiązania, a modele biznesowe powinny być określone przez rząd i regulatora. Zastępowanie węgla przez gaz i OZE poprawi jakość powietrza. Należy rozwijać ciepłownictwo z biomasą, ale konieczne są uregulowania tworzące stabilny rynek biomasy.
W trakcie spotkania w siedzibie NFOŚiGW jego uczestnicy zgłosili różne propozycje szczegółowe, które zostaną przez Narodowy Fundusz przeanalizowane. Prezes Zarządu NFOŚiGW dr inż. Kazimierz Kujda podkreślił, że w ramach posiadanych środków unijnych NFOŚiGW może przygotować i zrealizować serię projektów pilotażowych rozwijających polskie ciepłownictwo.
Źródło: NFOŚiGW
