Kompas konkurencyjności i więcej inwestycji. Nowa KE z odświeżoną koncepcją transformacji

Więcej elastyczności w polityce klimatycznej

Odpowiedzią na oczekiwania dotyczące gospodarczej kondycji UE ma być pierwsza główna inicjatywa nowej Komisji, którą będzie tzw. kompas konkurencyjności. Wśród jego trzech filarów, obok dorównania poziomu europejskich innowacji do tego z USA i Chin oraz zwiększania bezpieczeństwa i niezależności, znajdzie się plan dalszej, stymulującej rozwój dekarbonizacji. – Chcę, żeby jasno to wybrzmiało; musimy pozostać i pozostaniemy na kursie do osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu. Jeśli jednak chcemy, żeby transformacja odniosła sukces, musimy być bardziej elastyczni i bardziej wspierać ludzi oraz biznes – powiedziała von der Leyen, mówiąc dalej o potrzebie solidarności ze stanowiącymi „tradycyjne mocne strony” przemysłem, sektorem MŚP oraz pracownikami. Praktycznym wyrazem tej solidarności ma być tzw. Czysty Ład Przemysłowy, którego założenia zostaną ujawnione podczas pierwszych 100 dni funkcjonowania nowej Komisji. Prace nad tą koncepcją mają zaangażować wszystkich członków organu. Wyróżniona w tym kontekście została Teresa Ribera Rodriguez, wiceprzewodnicząca wykonawcza KE ds. czystej, sprawiedliwej i konkurencyjnej transformacji, „prawdziwa, oddana Europejka”, jak przedstawiła ją von der Leyen. Kwestie związane z przemysłem i rynkiem wewnętrznym przypadną wiceprzewodniczącemu wykonawczemu Stéphane Séjourné, swoje zadania otrzyma też główny unijny negocjator podczas szczytu COP29, komisarz ds. klimatu Wopke Hoekstra. Komisarz Dan Jørgensen będzie z kolei odpowiedzialny za rozwiązanie jednej z głównych unijnych bolączek gospodarczych, którymi są wysokie ceny energii.

Przewodnicząca nawiązała też do kolejnego wymiaru bezpieczeństwa ekonomicznego, jakim mają być stabilne łańcuchy dostaw. – Najbardziej oczywistym przykładem stanowią surowce krytyczne – wskazała von der Leyen, według której zapotrzebowanie na rzadkie materiały niezbędne w zielonej transformacji do końca dekady wzrośnie trzykrotnie. Zadbanie o surowcowy aspekt konkurencyjności będzie obowiązkiem Maroša Šefčoviča, komisarza ds. handlu i bezpieczeństwa gospodarczego oraz stosunków międzyinstytucjonalnych i przejrzystości, konkurencyjną gospodarką cyrkularną zajmie się za to komisarz Jessika Roswall. – To kluczowa kwestia (cyrkularność – przyp. red.) dla zwiększenia naszej niezależności. Zapłaciliśmy cenę za oddanie naszej przyszłości w ręce jednego dostawcy. Nie popełnimy tego błędu po raz drugi. Europejska suwerenność nie jest na sprzedaż – obwieściła przewodnicząca.

Czytaj też: Philippe Lamberts przyjął rolę doradcy Przewodniczącego Komisji Europejskiej

Więcej inwestycji prywatnych

Za zrównoważony rozwój, partnerstwa międzynarodowe oraz inwestycje będzie odpowiadał komisarz Jozef Síkela. Wzmocnieniu konkurencyjności posłuży zwiększone finansowanie publiczne; jak stwierdziła von der Leyen, należy zwiększyć jego efektywność poprzez uproszczenie unijnego budżetu, co znajdzie się w gestii komisarza Piotra Serafina. Ponieważ jednak środki publiczne z natury rzeczy pozostają ograniczone, prorozwojowym bodźcem mają też być inwestycje prywatne. Jeśli chodzi o badania i rozwój, obecny poziom inwestycji podejmowanych przez europejski biznes wynosi ok. 1,3% unijnego PKB, a więc mniej nie tylko niż w USA (2,4% tamtejszego PKB), ale i w Chinach (1,9% PKB). – Luka dotycząca prywatnego kapitału jest głównym powodem tego, że w zakresie badań i rozwoju, a więc także innowacji, pozostajemy z tyłu - zdiagnozowała przewodnicząca, jako odpowiedzialną za ten obszar osobę wskazując komisarz Marię Luís Albuquerque. Nad uproszczeniem regulacji dla firm ma pracować komisarz Valdis Dombrovskis; co do luki kompetencyjnej i podnoszenia kapitału ludzkiego, zadania wyznaczono wiceprzewodniczącej wykonawczej Roxanie Mînzat (odpowiedzialnej także za kwestie i prawa socjalne).

Zachęty dla rolników

- Rolnicy i rybacy zapewniają nam żywność o najwyższej jakości na świecie. Bardziej niż ktokolwiek inny ponoszą także ciężary zmiany klimatu. Zasługują na równe szanse, a ich ciężka praca powinna być wynagradzana. Musimy zapewnić rolnikom i rybakom sprawiedliwe i wystarczające dochody, a także odpowiednie zachęty do ochrony naszej przyrody – kontynuowała von der Leyen, przedstawiając komisarza Christophe'a Hansena odpowiedzialnego za rolnictwo i żywność, a także Costasa Cadisa, komisarza ds. rybołówstwa i oceanów. Przewodnicząca nawiązała do obchodzonej 23 listopada br. osiemdziesiątej rocznicy wyzwolenia Strasburga spod niemieckiej okupacji, prosząc o zaufanie do zgromadzonego przez siebie zespołu. – Stoję tu 80 lat później (…) prosząc Was o wybór silniejszej i bardziej zjednoczonej przyszłości (…) Ścieżka, na której jesteśmy, nigdy nie była łatwa. Razem jednak wiemy, że możemy jej podołać – zakończyła. Początek urzędowania nowo wyłonionego składu Komisji jest przewidziany na 1 grudnia br.

Czytaj też: Bezpieczeństwo, niezależność i przemysł na pierwszy plan? Polityka klimatyczna UE po wyborach do PE