Nowe zasady pomocy publicznej dla projektów niskoemisyjnych. Rozporządzenie MRiT

© btiger

Pomoc publiczna dla projektów zeroemisyjnych będzie udzielana w formie dotacji celowej, a umowy mają zawierać warunki weryfikacji zobowiązań przedsiębiorcy. Dookreślono zagadnienia związane z surowcami krytycznymi, dokładniej zdefiniowano również obszary zagrożone wykluczeniem. Te oraz inne zmiany wprowadza rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii (MRiT) z 12 sierpnia 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie udzielania pomocy publicznej na realizację projektów inwestycyjnych o znaczeniu strategicznym dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto. Akt prawny został opublikowany w Dzienniku Ustaw RP 14 sierpnia br. i wejdzie w życie po 14 dniach od momentu ogłoszenia.

Czytaj też: Zasady pomocy z KPO na inwestycje w gospodarkę niskoemisyjną

Proces notyfikacyjny w Brukseli

O poprzednim rozporządzeniu w sprawie udzielania pomocy publicznej na realizację projektów inwestycyjnych o znaczeniu strategicznym dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto z 29 września 2023 r. pisaliśmy w momencie przedstawienia założeń projektu. Pomoc (po spełnieniu określonych warunków) miała trafiać na realizację inwestycji w produkcję takich technologii jak pompy ciepła, turbiny wiatrowe, panele słoneczne czy elektrolizery, a także ich kluczowych komponentów. To samo dotyczyło produkcji oraz odzysku surowców krytycznych. Dlaczego niespełna rok po przyjęciu regulacji resort rozwoju i technologii pod nowym kierownictwem zdecydował się je zmienić? Jak czytamy w Ocenie Skutków Regulacji⁽¹⁾, przepisy musiały być doprecyzowane i uzupełnione, a także dostosowane do wymogów, które pojawiły się w trakcie procesu notyfikacyjnego przed Komisją Europejską (KE).

Proces notyfikacji rozpoczął się 5 października 2023 r.; KE wskazała na potrzebę określenia wykazu kluczowych komponentów wykorzystywanych w produkcji takich urządzeń jak panele słoneczne, baterie, pompy ciepła, turbiny wiatrowe, elektrolizery czy urządzenia do wychwytywania i składowania dwutlenku węgla. Komisja domagała się również określenia jakie surowce będą zaliczane do surowców krytycznych, zapewnienia przestrzegania maksymalnych poziomów intensywności pomocy zgodnie z prawem unijnym oraz określenia czy pomoc może być udzielana także w formie środków podatkowych. - Wychodząc naprzeciw zgłoszonym przez Komisję kwestiom, podjęto decyzję o rozpoczęciu procesu nowelizacji Rozporządzenia TCTF (rozporządzenia z 29 września 2023 r. – przyp. red.), którego celem jest zaktualizowanie i doprecyzowanie jego obecnie obowiązujących przepisów – napisano w uzasadnieniu.

Przyspieszyć niskoemisyjne inwestycje

Nowe rozporządzenie stanowi więc, że przedsiębiorca ubiegający się o pomoc dla projektu niskoemisyjnego będzie otrzymywał jeden punkt za każdy warunek uzupełniający do którego spełnienia się zobowiąże, z maksymalną liczbą punktów niższą niż 10. Jako surowce krytyczne zakwalifikowane są te, które wymienia załącznik IV do unijnego rozporządzenia nr 651/2014 uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym. Obszary zagrożone wykluczeniem na których mają powstawać inwestycje są zdefiniowane jako obszary wymienione w przepisach wydanych na podstawie art. 14 ust. 3 ustawy z 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji. Załącznik 2 do rozporządzenia dookreśla kluczowe komponenty służące do bezpośredniego użytku jako materiał przy produkcji urządzeń takich jak baterie, panele słoneczne, turbiny wiatrowe, urządzenia do wychwytywania i składowania dwutlenku węgla, pompy ciepła czy elektrolizery. Wnioski o udzielenie pomocy mają zawierać oświadczenie o zobowiązaniu do spełnienia warunków uzupełniających.

Przyjęte rozporządzenie w intencji MRiT ma przyspieszyć realizację inwestycji w sektorach o znaczeniu strategicznym dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto i wesprzeć dążenia do niskoemisyjności polskiej gospodarki. Oczekiwane efekty wejścia regulacji w życie to również zagospodarowanie jak największej ilości odpadów przemysłowych w innych procesach produkcyjnych, co ma zwiększyć opłacalność produkcji w Polsce i zmniejszyć negatywne oddziaływanie na środowisko, a także wsparcie w lokowaniu niskoemisyjnych inwestycji. Uzasadnienie wymienia też stymulację dążeń do gospodarki o obiegu zamkniętym. Regulacje dotyczące maksymalnej liczby punktów mają z kolei uniemożliwić przekroczenie maksymalnej intensywności pomocy.

Szymon Majewski
Dziennikarz