W Rządowym Centrum Legislacji opublikowano dziś projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy o ochronie przyrody(1) (nr w wykazie prac: UC91). Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, regulacja stanowi „przede wszystkim rezultat analiz praktycznych doświadczeń w stosowaniu przepisów ww. aktów normatywnych i ma na celu wyeliminowanie zidentyfikowanych problemów, usprawnienie podejmowanych działań i wyjaśnienie występujących wątpliwości”. - Projekt ustawy stanowi również reakcję na wezwanie Komisji Europejskiej do usunięcia uchybienia nr 2018/2208 dotyczącego niezapewnienia odpowiednich zabezpieczeń w celu ochrony siedlisk leśnych oraz gatunków roślin i zwierząt, zgodnie z wymogami dyrektywy Rady Europejskiej 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. UE. L Nr 206, str. 7, z późn.zm.), tzw. „dyrektywy siedliskowej” oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz. Urz. UE. L 2010 Nr 20, str. 7), tzw. „dyrektywy ptasiej” – wskazano.
Kodeks dobrych praktyk w leśnictwie
We wspomnianym wezwaniu Komisja Europejska wskazuje, że obecny kształt przepisów ustawy o lasach (mowa o art. 14b.) wraz z Kodeksem dobrych praktyk spowodowały, że Polska naruszyła szereg przepisów wynikających z dyrektywy siedliskowej oraz dyrektywy ptasiej. - Według Komisji Europejskiej obecny przepis art. 14b ustawy o lasach stanowi szeroką derogację od zakazów dotyczących gatunków ściśle chronionych, w szczególności gatunków objętych ochroną ścisłą na podstawie dyrektyw unijnych, ponieważ w opinii Komisji wyłącza przepisy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55, z późn. zm.) określające te zakazy. W celu uniknięcia sporu z Komisją Europejską odnośnie brzmienia art. 14b ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach w relacji z art. 16 dyrektywy siedliskowej i art. 9 dyrektywy ptasiej, Polska w swojej odpowiedzi na uzasadnioną opinię wskazała, że zaproponuje nowe brzmienie przepisu, który będzie korespondować z art. 16 dyrektywy siedliskowej i art. 9 dyrektywy ptasiej oraz rozpocznie pracę nad nowym brzmieniem Kodeksu dobrych praktyk – czytamy w Ocenie Skutków Regulacji (OSR).
Czytaj też: Czy polska gospodarka leśna jest zgodna z prawem UE? Rozstrzygnie TSUE
Projektowane zmiany obejmują zatem uchylenie lub zmianę przepisów w ustawie o lasach oraz w ustawie o ochronie przyrody, które dotyczą wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej. Ponadto w ustawie o ochronie przyrody dodana ma zostać delegacja ustawowa dla ministra właściwego do spraw środowiska do określenia w drodze rozporządzenia wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej. - Kodeks dobrych praktyk będzie przeciwdziałać występowaniu potencjalnych kolizji działań z zakresu gospodarki leśnej z elementami środowiska. Dzięki takiemu rozwiązaniu wymagania dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej zapewnią ochronę gatunkom wskazanym w załączniku IV dyrektywy siedliskowej oraz ptakom w oparciu o dyrektywę ptasią – wskazano w OSR.
Jak wskazuje projektodawca, w rozporządzeniu tym „wskazano podstawowe zasady dobrej praktyki leśnej w zakresie gospodarki leśnej, których celem jest zagwarantowanie zachowania elementów środowiska”. - Rozporządzenie określa zbiór zasad mających na celu wzmocnienie ochrony elementów przyrody poprzez zapobieganie m.in. jakichkolwiek formom celowego zabijania lub celowego niepokojenia gatunków zwierząt – dodano. Jak wskazano w OSR przedstawionego projektu rozporządzenia, planowane są następujące rozwiązania merytoryczne dotyczące dobrych praktyk różniące się od rozwiązań stosowanych w obecnym stanie prawnym:
- rozdzielenie kodeksu na zbiór zasad na etapie przygotowawczym i na etapie realizacji działań z zakresu gospodarki leśnej;
- wprowadzenie wymogu przeglądu dostępnych danych w celu sprawdzenia występowania gatunków chronionych lub potencjalnych miejsc ich występowania na powierzchni;
- doprecyzowanie sposobu oznakowania miejsc występowania gatunków chronionych;
- doprecyzowanie, iż należy przestrzegać wniosków wynikających bezpośrednio ze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko;
- wskazanie, że działania z zakresu gospodarki leśnej nie mogą powodować umyślnego zabijania zwierząt i niszczenia okazów:
- gatunków, o których mowa w załączniku IV dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory,
- gatunków ptaków, o których mowa w dyrektywie 2009/147/WE z 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa;
- doprecyzowanie odległości (co najmniej 25 m) od źródeł, rzek, jezior, torfowisk i źródlisk oraz fakultatywnie w miejscach pamięci narodowej i kultu religijnego, gdzie nie stosuje się cięć zupełnych;
- określenie średniego poziomu ilości martwych drzew na 1 ha powierzchni leśnej;
- określenie zasad pozostawiania drzewostanów do naturalnego obumarcia.
Nie będzie konsultacji publicznych
- Z uwagi na potrzebę pilnego uwzględnienia zarzutów Komisji Europejskiej wyrażonych w skardze Komisji Europejskiej do Trybunału Sprawiedliwości UE przeciwko Polsce w sprawie C-432/21, projekt będzie procedowany w trybie § 61 ust. 5 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów, a więc z pominięciem uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania. Z uwagi na zakres projekt nie będzie podlegał opiniowaniu przez reprezentatywne organizacje pracodawców i organizacje związkowe a także przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego – podano w OSR.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
Przypisy
1/ Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy o ochronie przyrody:https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12350650/katalog/12812174#12812174