Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
29.03.2024 29 marca 2024

Mini ETS dla transportu drogowego i budynków to de facto maxi zmiana

Rewizja unijnego systemu handlu prawami do emisji (EU ETS) jest kluczowym punktem pakietu Fit for 55. Obejmuje m.in. wycofywanie bezpłatnych uprawnień dla lotnictwa, włączenie żeglugi oraz ustanowienie odrębnego systemu dla transportu i budynków.

   Powrót       19 lipca 2021       Energia   

Unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) decyduje o cenie emisji dwutlenku węgla i co roku obniża pułap emisji pochodzących z określonych sektorów gospodarki. W ciągu ostatnich 16 lat udało się obniżyć emisje pochodzące z produkcji energii elektrycznej i energochłonnych gałęzi przemysłu o 42,8 proc.

Lotnictwo skazane na CORSIA, żegluga na EU ETS

Komisja Europejska w ramach pakietu zmian legislacyjnych Fit for 55 proponuje jeszcze większe obniżenie ogólnego pułapu emisji i zwiększenie rocznego tempa ich redukcji. Ma to polegać m.in. na stopniowym wycofywaniu bezpłatnych uprawnień do emisji dla lotnictwa oraz dostosowanie do światowego mechanizmu kompensacji i redukcji dwutlenku węgla dla lotnictwa międzynarodowego(1) (CORSIA).

Zmiany dotkną też żeglugę, która po raz pierwszy zostanie włączona do systemu EU ETS(2).

Czytaj też: Francja chce stać się liderem w dekarbonizacji lotnictwa

Rewolucyjna zmiana dla budynków i transportu

W celu rozwiązania problemu braku redukcji emisji w transporcie drogowym i w budynkach, ustanowiony zostanie odrębny system handlu uprawnieniami do emisji w odniesieniu do dystrybucji paliwa dla transportu drogowego i budynków. Jak wyjaśnia w swojej analizie dr Sonia Buchholtz(3) przygotowanej we współpracy z Forum Energii, mechanizm ETS okazał się narzędziem skutecznie mobilizującym do redukcji emisji w objętych nim sektorach, dlatego też KE proponuje, by analogicznym mechanizmem handlu prawami do emisji CO2 objąć budynki i transport (tzw. mini-ETS).

- Mini-ETS będzie wprowadzany stopniowo. Według planu miałby to być mechanizm aukcyjny bez darmowych uprawnień. System automatycznie obejmie mniejsze ciepłownie dotąd nie uczestniczące w EU ETS. Połączenie puli dla transportu i budynków jest jednak problematyczne, ponieważ jednostkowe koszty dekarbonizacji między nimi się różnią – wskazuje Bucholtz.

KE przewiduje też zwiększenie środków funduszu innowacyjnego i funduszu modernizacyjnego (w tym rozszerzenie jego działania na termomodernizację dla średnio i mało zamożnych). Ponadto zobowiązuje kraje członkowskie do stworzenia planów wsparcia dla uboższych gospodarstw domowych.

Polska w wyjątkowo trudnej sytuacji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska pozytywnie oceniło propozycje KE w przedmiocie zachowania elementów redystrybucyjnych w ETS w postaci puli solidarnościowej oraz zwiększenie funduszu modernizacyjnego. Polska poprze też propozycję zachowania darmowych uprawnień w ETS i utrzymanie kryteriów dla podziału zobowiązań państw członkowskich w zakresie sektorów nie objętych system handlu emisjami. Z pozytywnym odzewem resortu spotkało się też utworzenie nowego funduszu mitygującego ryzyko wzrostu ubóstwa energetycznego oraz wprowadzenie podatku granicznego dla emisji. Niemniej jednak MKiŚ dodaje, że „należy bardzo ostrożnie podejść do zmian, które mogą prowadzić do zwiększenia obciążeń dla społeczeństwa i już na tym etapie odpowiednio zaadresować ryzyko wzrostu ubóstwa energetycznego. - Mając to na względzie mamy bardzo poważne wątpliwości wobec zasadności i skuteczności wprowadzenia systemu handlu uprawnieniami dla transportu i budynków – podaje ministerstwo. MKiŚ zaznacza ponadto, że takie rozwiązanie, bez wprowadzenia odpowiednich mechanizmów zabezpieczających może uderzyć w najbiedniejsze grupy społeczne dotknięte ubóstwem energetycznym. - Polska nie zgodzi się na żadne rozwiązanie, które będzie odbywało się kosztem najsłabszych grup społecznych - czytamy w stanowisku.

Jakie rekomendacje dla rządu?

Z kolei Tobiasz Adamczewski z Forum Energii podkreśla, że uwzględnienie kosztów środowiskowych emisji z budynków i transportu jest istotne dla wypierania z rynku najbardziej emisyjnych technologii (piece węglowe, samochody spalinowe). Oprócz tego kluczowe są działania regulacyjne, wyznaczanie konkretnych norm, standardów i celów oraz organizacja systemów wsparcia finansowego dla krajów mniej zamożnych.

Mini ETS może być więc silnym impulsem do koniecznych zmian. - Warto, aby Polska zabiegała o odrębne pule emisji dla transportu i budynków, by uniknąć drastycznych wzrostów kosztów dla domów opalanych węglem. Ustalenie przewidywalnego korytarza cenowego i zaplanowanie procesu w czasie pozwoli uniknąć gwałtownych wzrostów cen – wskazuje Sonia Bucholtz. Dodaje także, że istotne będzie również opracowanie regulacji dla biomasy.

Ponadto KE stwierdza, że „aby uzupełnić znaczne wydatki na klimat w budżecie UE, państwa członkowskie powinny przeznaczać całość swoich dochodów z handlu uprawnieniami do emisji na projekty związane z klimatem i energią”. Specjalna część dochodów z nowego systemu dotyczącego transportu drogowego i budynków powinna łagodzić ewentualne skutki społeczne dla gospodarstw domowych, mikroprzedsiębiorstw i użytkowników transportu znajdujących się w trudnej sytuacji.

- Jednocześnie jednak realizacja celów środowiskowych będzie niemożliwa bez inwestycji. Takie inwestycje mogą zostać sfinansowane z funduszy europejskich, chociaż warto zauważyć, że wysokie ceny materiałów budowlanych oraz ograniczona dostępność wykwalifikowanych pracowników może stanowić czynniki ryzyka – wskazuje Bucholtz.

Czytaj też: PIE - włączenie transportu i budownictwa do EU ETS to koszt ponad 1 bln euro dla gospodarstw domowych

Katarzyna Zamorowska: Dyrektor ds. komunikacji

Przypisy

1/ Więcej tutaj:
https://ec.europa.eu/info/files/notification-carbon-offsetting-and-reduction-scheme-international-aviation-corsia_pl
2/ Szczegóły rewizji systemu EU ETS tutaj:
https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/revision-eu-ets_with-annex_en_0.pdf
3/ Treść dostępna jest tutaj:
https://www.forum-energii.eu/pl/blog/fit-for-55-co-znajdzie-sie-w-pakiecie

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Biznes biometanowy potrzebuje wiążącego celu krajowego (29 marca 2024)Partnerstwo na rzecz zrównoważonych surowców lądowych i łańcuchów wartości baterii. UE i Norwegia (27 marca 2024)Nowe zasady dot. wyboru m.in. pomp ciepła w ramach „Czystego powietrza” (18 marca 2024)29,8% OZE w końcowym zużyciu energii brutto w 2030 r. Omawiamy projekt aktualizacji KPEiK (06 marca 2024)Certyfikacja CO2 coraz bliżej. Wstępne porozumienie unijnych instytucji (26 lutego 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony