Czy zostanie z nami śnieg? 0 cm pokrywy śnieżnej w niektórych miejscach to realna perspektywa

© Anna

W daleką od wszechogarniającej bieli zimę swoje prognozy na temat zmian obecności śniegu, zarówno pod względem liczby dni, w których będzie występował, jak i grubości pokrywy śnieżnej, przedstawił Zakład Modelowania Atmosfery i Klimatu Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego (IOŚ-PIB). Badacze skoncentrowali się na wpływie zmiany klimatu, rozważając dwa scenariusze, w których emisje gazów cieplarnianych zostaną ograniczone lub nie. W obu przypadkach jako punkt odniesienia potraktowano dekadę 2011-2020, prognozując możliwą sytuację kilkadziesiąt lat później, tj. w latach 2091-2100. Do znacznego zmniejszenia liczby dni ze śniegiem we wszystkich wyróżnionych regionach Polski dochodzi zarówno w scenariuszu zakładającym przeciwdziałanie zmianie klimatu, jak i tym opartym na modelu business as usual, ten drugi jest jednak bardziej bezlitosny dla przyszłych zim w naszym kraju.

Czytaj też: Polityka klimatyczna Polski w jednym dokumencie. Dwuletni raport transparentności już w UNFCCC

Do 67 dni mniej w górach

Scenariusz zakładający ograniczenie emisji pokazuje największą redukcję śnieżnych dni na większości terytorium Polski; ma być ich nawet do 44 mniej, przy czym najmniejszy przewidywany ubytek to od 15 do 19 dni. Większe różnice w porównaniu z okresem referencyjnym pokazuje drugi scenariusz. W górach oraz na północnym wschodzie kraju liczba śnieżnych dni może się zmniejszyć o 67, przy średnim spadku o 50-60 dla reszty kraju. Opcja business as usual okazałaby się najbardziej łaskawa dla północy, gdzie dni ze śniegiem będzie mniej o 20-24. W jednym i drugim scenariuszu zmniejszanie się średniej grubości pokrywy śnieżnej będzie postępować systematycznie, nabierając tempa w latach trzydziestych (do tego momentu obie opcje pozostają do siebie zbliżone). Rzecz jasna, do większego i szybszego ubywania śniegu będzie dochodziło w wariancie braku działań redukujących emisje. Jak informuje IOŚ-PIB, pod koniec wieku w wielu miejscach pokrywa śnieżna zaniknie niemal całkowicie.

© IOŚ-PIB

0 cm na wybrzeżu

Co więcej wiadomo na ten temat? Przewidywania dla ostatniej dekady XXI w. podpowiadają możliwe poziomy śniegu dla sześciu wyróżnionych regionów Polski – wybrzeża, regionu północno-wschodniego, regionu wschodniego, regionu zachodniego, regionu centralnego oraz regionu morskiego. Najsurowiej zmiana klimatu może się obejść z wybrzeżem, na którym zarówno w scenariuszu ograniczania emisji oraz scenariuszu business as usual grubość pokrywy śnieżnej w latach 2091-2100 miałaby wynieść ok. 0 cm. W pozostałych częściach kraju szacunki wskazują większe ilości przy scenariuszu redukcyjnym. Na północnym wschodzie kraju cięcia emisji gazów cieplarnianych zaowocowałyby pokrywą śnieżną o grubości 1,1 cm, podczas gdy przy braku działań w tym samym regionie byłoby to już tylko 0,4 cm. W Polsce zachodniej przeciwdziałanie zmianie klimatu pozwoliłoby zachować 0,4 cm śniegu; bierna postawa zredukowałaby tę liczbę do zera. Z kolei w Polsce centralnej pod koniec stulecia możemy liczyć na 0,8 cm i 0,1 cm przy odpowiednio aktywnym scenariuszu oraz zachowaniu obojętności. Polska wschodnia w latach 2091-2100 miałaby utrzymać 0,9 cm grubości pokrywy śnieżnej jeśli emisje będą ograniczane lub 0,2 cm, jeśli do tego ograniczania nie dojdzie. Różnicę widać także w regionie górskim, gdzie śniegu ma być najwięcej w obu scenariuszach – z tą różnicą, że w przypadku scenariusza redukcji emisji mowa o 2 cm, a w przypadku scenariusza business as usual prognozy wynoszą 0,8 cm.

Czytaj też: Będzie padać więcej i częściej? Zmiana klimatu a powodzie w badaniu World Weather Attribution

Będzie trudniej o narciarstwo

- Zmniejszająca się pokrywa śnieżna i skracający się sezon zimowy będą miały bezpośredni wpływ na warunki zimowe w Polsce – zdroworozsądkowo konstatuje IOŚ-PIB w omówieniu najważniejszych wniosków z przeprowadzonych analiz. Deficyt śniegu odbije się m.in. na turystyce i rekreacji, utrudniając funkcjonowanie ośrodków narciarskich, które, chcąc utrzymać swoją działalność, będą musiały sięgać po sztuczne naśnieżanie związane ze zużywaniem dużych ilości wody. Instytut przypomina też o negatywnych skutkach dla zasobów wodnych i rolnictwa oraz o możliwych zmianach w składzie gatunkowym lokalnych ekosystemów, zmuszonych do odnalezienia się w zmienionych warunkach. Przewidywania dotyczące przyszłych ilości śniegu przy różnych podejściach do emisji gazów cieplarnianych stanowią część projektu Klimada, w którym rozwijane są różne projekcje klimatyczne, dotyczące także sum opadów, promieniowania słonecznego, temperatur czy zachmurzenia⁽¹⁾.

Szymon Majewski
Dziennikarz