Przemysłowe i komercyjne (np. w biurowcach) zastosowania wymagają większych parametrów technicznych. Pompy ciepła uważa się za duże, jeśli ich moc grzewcza przekracza 100 kW. Mogą osiągnąć zakres od jednego do kilku megawatów, przy czym największe jednostki dostarczają 35 MW z jednego urządzenia.
Nie ma jednego schematu
Z rozmów ze specjalistami z branży jasno wynika, że przemysłowe i komercyjne zastosowania pomp ciepła stają się coraz popularniejsze. Artus Panas, prezes Polskiego Stowarzyszenia Instalatorów Pomp Ciepła, wyjaśnia, że jego praktyka wskazuje, że najczęściej stosowane są gruntowe pompy ciepła, choć i powietrzne znajdą swoje zastosowanie. Dobór urządzenia zależy od specyficznych warunków danego rozwiązania, czyli potrzeb konkretnego klienta. Nie ma jednego uniwersalnego schematu czy algorytmu.
Pompy ciepła doskonale sprawdzają się w procesach technologicznych, np. odzysk ciepła z powietrza wentylacyjnego – w drukarniach, serwerowniach przy produkcji maszyn; odzysk ciepła z przepracowanego oleju, a w rolnictwie - odzysk ciepła z chlewni. Możliwości są tak naprawdę nieograniczone, tam gdzie jest temperatura, tam można zastosować gruntową pompę ciepła – przekonuje Artur Panas.
Podobny pogląd reprezentuje Michał Wesołowski, prezes firmy DiMEN, który zauważa, że w realizacjach przemysłowych kluczowe jest całościowe podejście do klienta. Należy rozpocząć od rozpoznania potrzeb i wykorzystać maksymalnie wszystkie możliwości, jakie dają nam konkretny obiekt i stosowana tam technologia. Należy dokładnie poznać specyfikę pracy firmy w celu znalezienia wszystkich możliwości odzysku energii, skupiając się w szczególności na cieple odpadowym. Ciepło, które wyglądało na nieużyteczne, a wręcz problematyczne, przy zastosowaniu pompy ciepła może okazać się cennym "surowcem" – dodaje.
Krajowe przykłady
Artur Panas jako jeden ze sposobów odzysku ciepła z wody wodociągowej wskazał instalację w budynku produkcyjno-magazynowo-biurowym o powierzchni 2700 mkw., gdzie zostały zainstalowane dwie gruntowe pompy ciepła, z opcją ogrzewania i chłodzenia budynku. Chłodzenie odbywa się za pośrednictwem ogrzewania podłogowego, wentylacji mechanicznej z rekuperacją, ale i klimakonwektorów. Latem obiekt jest chłodzony trzema różnymi przekaźnikami chłodu, zimą natomiast do ogrzewania wykorzystywane są trzy różne przekaźniki (ogrzewanie podłogowe i grzejnikowe, klimakonwektory i wentylacja z rekuperacją).
Innym inspirującym przykładem może być pompa o mocy 100 kW, która znajduje się w fabryce lamp samochodowych WAŚ Godzikowice w Oławie. Jak przekonuje wykonawca Michał Wesołowski, instalacja jest nietypowa, ponieważ pompa ciepła pełni w niej dwie funkcje. Ogrzewa hale magazynowe i produkcyjne, a jednocześnie pełni funkcję agregatu wody lodowej dla technologii chłodzenia wtryskarek. Tym samym inwestor płacąc za jedno urządzenie, wykorzystuje je w dwóch celach równocześnie. Ponadto instalacja chłodzenia wtryskarek pełni funkcję dolnego źródła ciepła. Pompa ciepła pobiera czynnik o temperaturze około 20 stopni Celsjusza ( a nie ~7 stopni Celsjusza jak w przypadku tradycyjnych rozwiązań), co bardzo podnosi jej efektywność. W rezultacie przy niewielkich nakładach otrzymujemy nowoczesne, przyjazne środowisku i bardzo tanie w eksploatacji rozwiązanie.
Jak to robią za granicą?
Ciekawy przykład wykorzystania ciepła odpadowego do zaopatrywania lokalnego systemu ciepłowniczego pochodzi z Danii, 8-tysięcznego miasteczka Skjern. Mianowicie tam lokalna fabryka papieru zaczęła dostarczać ciepło do sieci ciepłowniczej miasta. Łączna moc 4 zainstalowanych tam pomp ciepła wynosi 5,2 MW, a uwzględniwszy dystrybucję bezpośredniej nadwyżki ciepła, instalacja osiąga całkowitą moc cieplną 8 MW, a COP instalacji jest w zakresie 6,5 do 7.
Firma Viessmann wskazuje z kolei na bardzo innowacyjne zastosowanie pomp ciepła typu woda-woda. Mianowicie w Niemczech zostało opracowane rozwiązanie grzewcze wykorzystujące prefabrykowane elementy betonowe jako kolektory energii w połączeniu z gruntowym magazynowaniem ciepła i pompą ciepła. W tym rozwiązaniu ściany zewnętrzne hali produkcyjnej zostały pomalowane na czarno (dla zwiększenia absorbcji ciepła) z wbudowanym systemem rur do transportu energii służą jako kolektory ciepła. Kolektor ma powierzchnię 14 tys. mkw., a magazyn podziemny ma pojemność 5 tys. m sześc. Zebrane ciepło jest transportowane do podziemnego magazynu ciepła, gdzie jest gromadzone na czas okresu ogrzewania zimowego. Rdzeniem systemu jest duża pompa ciepła typu woda-woda, wykorzystująca podziemny magazyn ciepła i alternatywnie grunt jako źródło ciepła. Pompa osiąga moc grzewczą 198kW z COP 4,8(1).
Katarzyna ZamorowskaDyrektor ds. komunikacji