Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
03.08.2025 03 sierpnia 2025
Mając za sobą 10 lat tworzenia autorskich treści o ochronie środowiska, Teraz-Środowisko szuka nabywcy. W celu uzyskania wszelkich informacji prosimy o kontakt z administracją strony.

Recykling metali - dużo więcej niż skup puszek

Tylko w 2016 roku w Polsce zebrano ponad 200 000 000 kg zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Jest on pełen cennych metali, jak miedź, platyna, złoto czy metale ziem rzadkich. W jaki sposób można je więc odzyskać?

   Powrót       27 lutego 2018       Odpady   

Szeroki wachlarz możliwości wykorzystania metali w produkcji sprzętów i przedmiotów sprawia, że odpady zawierające metal są niezwykle różnorodne. Od biżuterii i aluminiowych(1) puszek, poprzez odpady powstające podczas produkcji hutniczej, aż po zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEE), który notabene także charakteryzuje się różnorodnością – do tej kategorii zalicza się zarówno sprzęt AGD oraz telewizory, jak i panele fotowoltaiczne oraz sprzęt chłodniczy.

Tym samym sposoby zbierania i przetwarzania metali również są zróżnicowane. Niniejszy artykuł poświęcony jest recyklingowi ZSEE w warunkach europejskich(2).

Recyklerom ZSEE trudności przysparzają przede wszystkim dwie cechy sprzętu: niejednorodność pod względem materiałowym oraz obecność niebezpiecznych substancji, do których należą metale ciężkie (w szczególności ołów, rtęć, kadm i chrom) oraz związki chlorowcowe (m.in. CFC, PCB, PCV) i bromowane substancje przeciwpalne.

W schematycznym ujęciu proces recyklingu ZSEE (na terenie UE) wygląda następująco:

  1. Selektywny demontaż urządzeń.
  2. Podział poszczególnych elementów na frakcje: metale, tworzywa sztuczne, papier, drewno, ceramika oraz elementy toksyczne.
  3. Rozdrobnienie frakcji metalowej przy użyciu strzępiarki lub młyna młotkowego (odpowiednie rozdrobnienie jest konieczne do dalszej obróbki fizycznej i procesów hydrometalurgicznych).
  4. Przetwarzanie metodami fizycznymi: separacja magnetyczna, elektrostatyczna i prądowo-wirowa (działania mające na celu rozdzielenie żelaza, frakcji nieżelaznej oraz frakcji niemetalicznej).
  5. Przetworzenie frakcji metalicznej metodą pirometalurgiczną (wytapianie) i hydrometalurgiczną(3) (ługowanie i oczyszczanie) w celu odzyskania metali szlachetnych.
  6. Separacja i oczyszczanie.
  7. Poddanie materiału procesom elektrometalurgicznym (użycie prądu elektrycznego), w celu odzyskania takich metali, jak miedź, glin, srebro i pallad.

    W 2016 roku zebrano 232 653 082 kg ZSEE

    Zbieranie ZSEE jest regulowane unijną dyrektywą w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE) oraz implementującymi ją krajowymi przepisami. Raportowanie stanu funkcjonowania zużytym ZSEE w Polsce leży w gestii Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ). Pierwszy roczny raport dotyczył roku 2007.

    W 2007 r. wprowadzono do obrotu 556 470 703 kg sprzętu elektrycznego i elektronicznego, a zebrano 27 173 854 kg ZSEE. Tymczasem w 2016 r. wprowadzono 583 147 036 kg sprzętu, a zebrano 232 653 082 kg ZSEE. Jak wynika z przedstawionych danych(4) – na przestrzeni 9 lat, podczas których sporządzano raporty, ilość wprowadzonego sprzętu nie zmieniła się znacząco, podczas gdy ilość zbieranego zużytego sprzętu znacznie się zwiększyła.

    Po co zbierać?

    Z analizy opracowań ekspertów wynika, że z ważącego ok. 27 kg komputera z monitorem można odzyskać 3,8 kg aluminium, 1,9 kg miedzi i 1,7 kg ołowiu. Metale ze zużytych telefonów komórkowych (m.in. złoto, platyna i srebro) mogą zostać użyte do produkcji plomb dentystycznych, instrumentów muzycznych czy czajników.

    Ponadto zastosowanie w sprzęcie elektronicznym znalazły metale ziem rzadkich, w przypadku których po pierwsze wydobycie jest wyjątkowo kosztowne, a po drugie – ich złoża znajdują się tylko w niektórych częściach świata. Szansa na ich odzysk jest więc szansą na ograniczenie ich importu.

    Dominika Adamska: Sekretarz redakcji, geograf

    Przypisy

    1/ Puszki aluminiowe są powszechnie spotykane wśród odpadów pochodzących z gospodarstw domowych. Ich zbiórka odbywa się m.in. za pośrednictwem punktów skupu. Ponieważ odzysk aluminium jest znacznie bardziej opłacalny (zarówno z ekonomicznego, jak i środowiskowego punktu widzenia) niż jego wydobycie, poziom recyklingu w tym przypadku jest dość wysoki.2/ Klasyfikacja i zasady postępowania z ZSEE nie są jednakowe w różnych państwach. Przykładowo w Japonii duża część odpadów elektronicznych, które w UE zaklasyfikowane są jako niebezpieczne, traktowane są jako stałe odpady komunalne.3/ Proces hydrometalurgiczny wymaga mniejszych nakładów inwestycyjnych oraz powoduje mniejsze zagrożenie dla środowiska, a także pozwala na uzyskanie wyższego stopnia odzysku niż proces pirometalurgiczny.4/ Dane na podstawie Raportu o funkcjonowaniu systemu gospodarki zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym w roku 2007 oraz w roku 2016

    Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

    Zasada 3R może ograniczyć liczbę elektroodpadów. Recykling nie rozwiąże wszystkich problemów (19 lutego 2025)GIOŚ przeprowadził 172 kontrole elektroodpadów do końca września (16 października 2024)Polska wśród 18 krajów, które nie osiągnęły unijnych celów w zakresie recyklingu odpadów (26 lipca 2024)Bezpieczeństwo pożarowe i środowiskowe magazynów energii elektrycznej (25 czerwca 2024)Oszczędź sobie pośpiechu i marnotrawstwa – Zaplanuj zrównoważone Święta na Targach Zero Waste w Warszawie! (22 listopada 2023)
    ©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
    Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
    ▲  Do góry strony